Ohri Çerçeve Anlaşması
Ohri Çerçeve Anlaşması, Makedonya Cumhuriyeti hükümeti ile bu ülkede yaşayan Arnavut temsilcileri arasında imzalanan barış anlaşmasıdır. Anlaşma 13 Ağustos 2001 tarihinde yapılmıştır. Anlaşma, Makedonya’nın güneybatısında yer alan Ohri şehrinde imzalanmış ve şehrin adını almıştır.
Ohri Çerçeve Anlaşması, 2001 yılında Makedonya’da yaşanan etnik çatışmaları sona erdirmiştir. Neticede Makedonya’da etnik haklar konusunda birçok değişiklik yaşanmıştır.
Bu anlaşma, ülkedeki dil kullanımında yenilikler getirmiş, Makedonya genelinde % 20’den fazla kişinin konuştuğu dil veya diller Makedonca ile beraber resmî dil özelliği kazanmıştır. Şu an bu uygulama sadece Arnavutça için geçerli olmuştur.[1] Makedonya’daki büyük ve asli etnik topluluklardan olan Türkler, bu anlaşmadan olumlu olarak yararlanmamışlardır.[2]
Tarih
Anlaşma, Ohri görüşmeleri denen ve Arnavut ve Makedon temsilcileri arasında gerçekleştirilen birçok görüşme sonrasında oluşturulmuştur. Uluslararası camiadan Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri temsilcileri de anlaşmada yer almışlardır. Makedonya’nın güneybatısındaki turizm ve kültür merkezi Ohri, görüşmelerin ve anlaşmanın yapıldığı yerdir.
Ohri Çerçeve Anlaşması, Cumhurbaşkanı Boris Trajkovski’nin genel sekreteri Zoran Jolevski tarafından müzakere edilmiştir. Anlaşmada Makedon tarafı VMRO-DPMNE ve SDSM partileriyle, Arnavut tarafı ise DPA ve PDP partileriyle temsil edilmiştir. Millî Kurtuluş Ordusu görüşmelerde doğrudan yer almamıştır.[3]
Anlaşmayı imzalayanlar
- Boris Trajkovski – Makedonya Cumhuriyeti 2. Cumhurbaşkanı
- Ljubco Georgievski – Makedonya Cumhuriyeti 3. Başbakanı
- Branko Crvenkovski – Makedonya Cumhuriyeti 3. Cumhurbaşkanı, o dönemde SDSM Lideri
- Arbën Xhaferri – DPA Lideri
- Ymer Ymeri – PDP Lideri
- François Léotard – Avrupa Birliği arabulucusu
- James W. Pardew – Amerika Birleşik Devletleri arabulucusu
Anlaşmanın etkisi
Ohri Çerçeve Anlaşması, 2001 yılından sonra Makedonya’da siyasi ve sosyal alanda etkili olmuştur. Bu anlaşma genelde Makedonya’da yaşayan Arnavutların siyasi ve sosyal haklarını düzeltmiştir. Oysa anlaşma Makedonya’da yaşayan diğer etnik topluluklara (başta en büyük topluluk olan Türklere) uygulanmamıştır. Çerçeve anlaşmasının hazırlanmasında Türklere danışılmadığı, düşüncelerinin alınmadığı belirtilmiştir.[4] Bu anlaşma ile hakça temsil olarak belirtilen ilkeden Türkler nüfusları oranında değil, çok daha düşük oranda yararlanmışlardır. Daha önceki yıllarda olduğu gibi, 2011 yılı itibarıyla, Makedonya kamu kurumlarında Türklerin çalışan olarak yer alma oranları, Makedonya’daki nüfus oranlarının altında gerçekleşmiştir. “Adalet beklediğimiz Ohri Çerçeve Anlaşması’ndan Makedonya’da yaşayan Arnavutların durumu iyileştirilerek, çeşitli kurum ve kuruluşlarda yer alması sağlandı. Türkler unutuldu.”[2]
Kaynakça
- ↑ Ulf Brunnbauer, The implementation of the Ohrid Agreement: Ethnic Macedonian resentments, Journal on Ethnopolitics and Minority Issues in Europe, 2002 (İngilizce)
- 1 2 Enes İbrahim, Ohri Çerçeve Anlaşması’nın Türklere Getirdikleri, Ufuk Dergisi, S: 15, Eylül-Ekim 2011, Üsküp 2011, s. 2-3.
- ↑ Vasko Popetrevski ve Veton Latifi, The Ohrid Framework Agreement Negotiations, The 2001 Conflict in FYROM - Reflections, Conflict Studies Research Centre, 2004 ISBN 1-904423-77-9 (İngilizce)
- ↑ Ohri Çerçeve Anlaşması’nın 10. Yılında Türkler, Ufuk Dergisi, S: 15, Eylül-Ekim 2011, Üsküp 2011, s. 18-19.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
