I. Olaf
Olav Tryggvason | |||||
---|---|---|---|---|---|
Norveç Kralı | |||||
Hüküm süresi | 995-1000 | ||||
Önce gelen | Haakon Sigurdsson | ||||
Sonra gelen | Çatalsakal Sweyn | ||||
| |||||
Babası | Tryggve Olafsson | ||||
Annesi | Astrid Eiriksdottir | ||||
Doğum | 960'lar | ||||
Ölüm | 1000 |
Olav Tryggvason (~964 - ~1000), Norveç'in Viking kralı (995-1000), Norveç'te Hıristiyanlığı yaymak için yoğun çaba harcayan ilk kraldır. Norveç'te bir din büyüğü ve yabancı krallarla savaşan biri olarak saygıyla anılır.
Norveç kralı I. Harald'ın torununun oğlu ve Norveçli kabile reisi Tryggvi Olafsson'un oğluydu. Babasının Norveç kralı II. Harald tarafından öldürülmesinden sonra doğdu. Efsaneye göre annesi Astrid'le birlikte ülkeden kaçtı. Kiev ve Rusya büyük prensi Aziz Vladimir'in hizmetindeki dayısına doğru yolda esir alındılar, ve köle edildiler. Altı yıl kölelikten sonra önce Reas'ın köleliğinden dayısı Sigurd Eiriksson, sonra da himayesine girdiği kraliçe Allogia tarafından eline ilk esir düştüğü, kölelik sonrası öldürdüğü Klerkon'un akrabalarından para verilerek kurtarıldı. Kral Aziz Vladimir'in Holmgard'daki sarayında bir Viking savaşçısı olarak eğitildi ve kendi askeri birliği başında hizmet etti. Daha sonra kralla araları açıldı ve askerleriyle yola çıktı.
Bornholm adasını fethetti ve çok ganimet ele geçirdi. Daha sonra Baltık denizinin kıyısındaki Vendland'a (bugünkü Polonya) geldiğinde Vendland kralı Burislav'ın yöreyi yöneten kızı (ya da kızkardeşi) Geira'nın has adamı Diksin tarafından ziyaret edildi. Daha sonra Geira'nın davetiyle onunla buluştu. Bir süre sonra evlendiler. Oradan Skåne ve Gotland'a seferler yaptı. Olav'ın Vendland'daki 3.cü yılında Geira hastalandı ve öldü. Olav Vendland'da daha fazla kalmak istemedi gemi ve ordu toplayıp sefere çıktı.
II. Ethelred'in 978'de İngiltere tahtına çıkmasıyla yeniden başlayan, İngiltere'ye yönelik Viking saldırılarına katıldı (991). Ethelred 991'de büyük miktarda haraç vermeyi kabul ederek Vikinglerden barış istedi. Olav'ın 994'te Danimarka kralı I. Svend'le birlikte düzenlediği saldırı da aynı biçimde sonuçlandı.
Friesland (günümüzde Hollanda), Saksland (günümüzde güney İngiltere), Flandre'de 4 yıl geçirdi. Scilly Adaları'nda fala bakan bir hıristiyan rahip ona önce zorluk, sonra parlak bir gelecek haberi verdi. Falın ilk kısmı gerçekleşince Olav rahipten hıristiyanlığı tam öğrenmek için geri döndü. Olav, 994'te Andover'da (bugün Hampshire'da) kiliseye kabul edildi.
Olav 988 güzünde, artık hıristiyan olduğundan barış amaçlı olarak İngiltere'ye geldi ve bir kurultay toplantısına katıldı. Orada Dublin kralı Olav Kvåran'ın kızkardeşi, ve hatırı sayılır bir İngiliz Earl'inden dul, kraliçe Gyda'dan evlilik teklifi aldı. Bu evliliğe karşı çıkan Alvine ile Holmgang (denizde bir kayalıkta düellocular) kavgası yaptı ve kazandı, Gyda ile evlendiler ve bir süre İngiltere ve İrlanda'da kaldı.
Norveç kralı Lade kontu Hâkon'a (Yüce) karşı ayaklanma başladığı haberini alınca ülkesine döndü ve Hâkon'un 995'te öldürülmesi üzerine Norveç tahtına çıktı. Denetimi altındaki kıyı bölgelerinde ve batıdaki adalarda halka zorla Hıristiyanlığı benimsettiyse de, iç kesimlerde etkisi olamadı. Misyonerler göndererek, ve kendisini ziyarete gelen önemli kişileri vaftiz ederek Shetland, Faroe ve Orkney adalarıyla İzlanda ve Grönland'a Hıristiyanlığı soktu. Ama Norveç'in hıristiyanlığı tam bir devlet dini olarak örgütlemesi ve de sistemli yönetim kurumları oluşturma işi daha sonraki Norveç krallarına kaldı.
Olav, Svolder Deniz Savaşı'nda (y. 1000) en önemli politik düşmanları Danimarka kralı I. Svend, İsveç kralı Olof Skötkonung ve Lade kontu Norveçli Erik Håkonsson tarafından pusuya düşürüldü. Bire on gemi sayısı yüzünden kazanma şansı yoktu. En son kendi gemisi Ormen Lange'de düşman eline düşünce kendini suya atıp kalkanı ve zırhının ağırlığı yüzünden boğularak öldü. Orta Çağ İskandinav şiirlerinde bu savaştan ve Olav'dan sık sık söz edilir. Olav'ın ölümünden sonra Norveç'in büyük bölümü yabancıların eline geçti.
Kaynaklar
- Bu maddenini yazılmasında Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition'ndaki Olav I maddesinden yararlanılmıştır.
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen Haakon Sigurdsson |
Norveç kralı 995 - 1000 |
Sonra gelen Çatalsakal Sweyn |
|