Onur Yürüyüşü

2003'den bu yana^[1] her sene Taksim, İstanbul da gerçekleştirilen Onur yürüyüşüne LGBT topluluğu yanı sıra ünlü kişiler^[2] ve binlerce^[3] kişi katılmaktadır.

Onur Yürüyüşü, her yıl Haziran ayının sonlarında Dünya genelinde kutlanan ve Stonewall ayaklanmasının yıl dönümünde gerçekleştirilen, LGBTİ bireyler ve LGBTİ bireylere destek veren kişilerin katılımıyla gerçekleşen bir dizi etkinlikler ve törenler bütünüdür. LGBTİ topluluğunda onur yürüyüşü veya gey onur yürüyüşü gibi isimlerle de bilinir. Bir dizi etkinliklerin ve geçiş törenlerinin gerçekleştirildiği etkinlikler Stonewall ayaklanmaları anısına gerçekleştirilmektedir.

Tarih

Zagreb de gerçekleştirilen Onur yürüyüşünden görünüm, 2007.

İstanbul da gerçekleştirilen Onur yürüyüşünden bir görünüm, 2012.

1969 yılında Stonewall Inn adlı barda baskı, şiddet ve ayrımcılığa dayanamayan eşcinseller ayaklanmış, kendileri üzerinde baskı kuran polisi bara hapsetmiş ve 4 gün^[3] boyunca sokaklarda çatışılmış, eylemler yapılmıştır. LGBTİ mücadelenin dönüm noktalarından biri olan gün dünyanın her yerinde onur haftası, gey onur, LGBT onur ve onur yürüyüşü gibi adlarla kutlanır. Burada kastedilen onur, kişinin kendi oluşunun onurudur, kendi varoluşundan utanmayışının yansımasıdır.

Ülkelerine Göre Onur Yürüyüşü

Türkiye

Türkiye'de Onur Haftası 1993'te^[1] ilk defa "Cinsel Özgürlük Haftası" adı ile^[1] kutlanmak istenmiş, ancak dönemin İstanbul valiliğinin izin vermemesi^[3] ve yurtdışı konuklarını sınırdışı etmesi sonucu etkinlikler o yıl gerçekleştirilememiştir. Yurtdışından gelen konukların sınırdışı edilmesi ve gelişen olaylar sonucunda LGBTİ hakları için Lambdaistanbul ve Kaos GL'nin temelleri atılmıştır.

Bir hafta boyunca çeşitli LGBTİ ile ilgili paneller, film gösterimleri, tiyatrolar, konserleri ve partiler gibi bir dizi etkinliklerin gerçekleştiği bu haftaya Türkiye ve diğer ülkelerden insanlar katılmaktadır. Birçok araştırmacı, yazar, politikacı ve sanatçının yer aldığı paneller 2007 yılında Fransız Kültür Merkezi'nde gerçekleştirilmiştir. Ülkedeki İstanbul Onur Yürüyüşü, 2015 ve 2016'da yönetici otoriteler tarafından engellendi ve LGBTİ topluluğu çeşitli tehditlere maruz kaldı.

Sloganlar

Onur Yürüyüşlerinde LGBT topluluğunca çeşitli görsel, işitsel ya da yazılı sloganlar atılır. 2007 yılı ve sonrası yıllarda İstanbul'da gerçekleştirilen Onur Yürüyüşlerinde atılan bazı sloganlar;

"Velev ki ibneyiz!"^[4]

"Susma haykır, eşcinseller vardır"

"Susma haykır, lezbiyenler vardır"^[1]

"Eşcinseller susmayacaklar, susmayacaklar, susmayacaklar"

"Ayşe Fatmayı, Ahmet Mehmedi; birbirlerini sevebilmeli"

"Teşhirci değil travestiyiz"

"Okulda, işte, mecliste. Eşcinseller her yerde; kabul et ya da etme, eşcinseller her yerde"

"Çürük değil eşcinsel"

"Kurtuluş yok, tek başına, ya hep beraber, ya hiç birimiz"

"Nerdesin aşkım? Burdayım aşkım"

"Freddie Mercury'nin askerleriyiz".

"Faşizme karşı bacak omuza"

"Homofobik devlet, yıkacağız elbet"

Hormonlu Domates Ödülleri

2005'ten bu yana İstanbul Onur Haftası etkilerinin bir parçası olarak verilmekte olan Hormonlu Domates Ödülü ilk olarak "hormonlu tavuk yemeyin, eşcinsel olursunuz" diyen Erman Toroğlu'ya verilmiş, ödülün isimlendirilmesinde ilham kaynağı bu homofobik söz olmuştur. Ödülün verilmesinde amaç medya, kurum, kuruluş ya da bireylerin yaptığı homofobik, ayrımcı sözlerine ve tutumlarına dikkat çekmektir. Hormonlu Domatesler, İstanbul Onur Yürüyüşünün ardından verilir.

Tartışmalar

Sosyal medya

AKP Gaziantep Milletvekili Şamil Tayyar İstiklal Caddesi'nde gerçekleştirilen LGBTİ onur yürüyüşünden sonra Twitter’daki hesabından "“İstiklal'de yürüyen ayolcular, o cadde zaten günboyu sürekli kalabalık, sıkıyorsa Kazlıçeşme'de bir toplanın çapınızı çevrenizi bir ölçelim" yazması tepki çekti. Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek'in de Twitter hesabından yürüyüşe katılan Hüseyin Aygün için; "Hüseyin Aygün sen gay mısın? Yanlış anlama sadece merak ediyoruz" şeklinde bir twit atması tepki topladı.^[5]

Ayrıca bakınız

• Gey Onur Günü

Kaynakça

1. "20. LGBT Onur Haftası". Maroon. 23 Haziran 2012. 25 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150325130107/http://www.maroon.com.tr/20-lgbt-onur-haftas. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2013. 
3. "Onur Haftası ve Eşcinseller". Yeniozgurpolitika.org. 29 Haziran 2012. 28 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160328181131/http://yeniozgurpolitika.org/index.php?rupel=nivis&id=2004. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2013. 
4. İstiklal Caddesi 10 bin renk! NTVMSNBC.com.Yayın tarihi: 27 Haziran 2011
5. "AKP'li Tayyar'dan LGBT yürüyüşüne tepki: Kazlıçeşme'ye çıkın". t24.com.tr. 1 Temmuz 2013. http://t24.com.tr/haber/akpli-tayyardan-lgbt-yuruyusune-tepki-kazlicesmeye-cikin/233181. 

Dış bağlantılar

• Prideİstanbul.org
• Onur Yürüyüşüne Gittik Lambdaistanbul