Stoke-on-Trent
| Stoke-on-Trent | |
| Cıty of Stoke-on-Trent | |
 Stoke-on-Trent manzarası |
|
| Takma ad: "Potteries (Çanak-Çömlek Üreticileri)" | |
| Slogan: Vis Unita Fortior (Birleşmiş kuvvetler daha güçlü olur) | |
 |
|
| Koordinatlar: 53°0′K 2°11′B / 53°K 2.183°B | |
| Ülke |  Birleşik Krallık |
|---|---|
| Kurucu Ülke |  İngiltere |
| Bölge | Batı Midlands |
| Törensel kontluk | Staffordshire |
| Yüzölçümü | |
| - Toplam | 92,74 km2 (35,8 mi2) |
| Rakım | 107 - 213 m (-592 ft) |
| Zaman dilimi | GMT (0) |
| - Yaz (YSU) | BAZD (-1) |
| İnternet sitesi: http://www.stoke.gov.uk | |
Stoke-on-Trent, Birleşik Krallık İngiltere ülkesinin Batı Midlands bölgesinde ve törensel Staffordshire kontluğunda bulunan ama 1997den itibaren Tek-Seviyeli Yerel İdare olarak idare edilen ve 1925de krallık berati ile şehir olma statüsü de kazanan bir yerleşke ve idare merkezidir.
Coğrafi konum
Stoke-on-Trent şehri İngiltere ülkesinin "Batı Midlands" bolgesinde Manchester ile Birmingham şehirlerinin arasında hemen hemen ortada bulunmaktadır. Kuzeyinde ve şehirsel olarak birleşmiş şeklinde olan "Newcastle-ünder-Lyme" kenti ve buna bağlı yöre bulunmaktadır. Bu birleşik Stoke ile Newcastle-under-Lynee şehirsel bolgesine coğrafyacılar "Potteries Şehirsel Alani ( Potteries Urban Area)" adıni vermektedirler. Coğrafyacılar bu iki şehirsel bölge ve bunların kuzeyinde bulunan kırsal alanlar birlikte "Kuzey Stafordshire Bölgesi" adını vermektedirler. 2001 Nüfus Sayımı'nda bu "Kuzey Stafordshire Bölgesi" nüfusu 457,165 olarak bulunmuştur.
Stoke-on-Trent 1910 kadar resmen 6 değişik adlı değişik özellikli kent olarak ama gayri resmi "Potteries" olarak bilinmekteydi: Hanley, Fenton, Longton, Burslem, Tunstall, Stoke-upon-Trent. 1910da bu şehirler bir yöresel idare federasyonu olarak birleştirildiler ve bunların arasında an tren istasyonu bulunan Stoke idare merkezi olarak seçildi ve birleştirilmiş kente "Stoke-on -Trent" ismi verildi. Fakat 20. yüzyılda gelişen şehrin ticari merkezi, Burslem'ın sıkı rekabetine rağmen, Hanley oldu.
Ekonomi
Stoke-on-Trent şehrinin daha birleştirilmeden önce, 17. yüzyıldan beridir bu kuzey Staffordshire'da bulunan şehirler seramik sanayiinin merkezi olarak bilinmekteydi ve Stoke ismi verilmeden "Potteries (Çanak-Çömlekler)" şehri olarak gayri-resmi olarak anılmaktaydı. Şehrin birçok tarafında bulunan büyük şişe şeklindeki seramik ateşleme fırınları şehirin silüetini sağlamakta ve geceleri bunların gösterdiği ateş manzarası 19. yüzyıl edebiyatında yer almıştı.[1] Stoke'da İngiliz mali seramikler üreticileri olan Royal Doulton, Spode, Wedgwood, Minton vb firmalarin kaliteli seramikleri dünya pazarlarını tutmuştu.
Fakat 20. yüzyılda bu sanayi dünyanın diğer bölgelerinde de gelişmiştir. İngiltere'de özellikle Stoke-on-Trent'te bulunan seramik sanayi teknolojik ve artıstık üstünlüğünü kaybetmiştir. Şehirde bulunan seramik üretim fabrikaları ve ateşleme fırınlarının çoğu kapatılmış ve yıkılmıştır. Ama Stoke-on-Trent'te seramik sanayinin en kaliteli üreticilerinin özel fabrika dükkanları bulunmakta ve bunlar sehri sahsen ziyarete gelen turistlerden özel talep görmektedirler. Ayrica şehirde bulunan "Gladstone Seramik Müzesi" bu eski sanayinin gelişmesini göstermektedir.
Şehrin civarında olan Kuzey Staffordshire Ingıltere'nin büyük kömür madenlerinin bulunduğu bir yöre idi. Stoke civarinda 300 km2 alanda bir arazi altında 13. yüzyıldan beridir işletilen zengin kömür yatakları bulunmaktaydı. 1947de kömür madenciliği devletleştirildiği zaman Stoke-on-Trent'te 20.000 kömür madeni işçisi çalişmaktaydı. Bundan sonra madenler modernleştirilip prodüktiviteleri çok artırılmıştı ve burada bulunan bir ocak 1992de 2,5 milyon ton satılabilcek kömür üreterek dünya kapalı maden ocağı üretim rekoru kırmıştı. Ancak 1979da gelen Muhafazakar Parti hükümeti ve başbakanı Margeret Thatcher kömür madencilerine nerede ise harp ilan ederek madenlerin 1980li ve 1990li yıllarda kapanmasına neden olmuştur. Bugün Stole civarindaki kömür havzasında tek bir maden ocağı bile bulunmamaktadır. Ama kömür ocaklarından çıkan cürufların yığıldığı tepeler hala şehrin ufkunda bulunmaya devam etmektedirler ve şehrin ve varoşlarının altında bulunan boşaltılmış kömür madeni tünelleri çöküntüleri hala yerüstünde bulunan ev ve binalara zarar vermeye devam etmektedir.
Şehir demir ve çelik üretiminde de 19. ve 20. yüzyılda çok önemliydi. Tunstall, Burslem ve Hanley kasabalarında tepelik alanlar arasında bulunan Goldendale ve Shelton vadileri demir-çelik fabrikalarinin bulunduğu bölgeydi. Bu yorede en son çelik üretimi 1978da Sheldon Çelik Fabrikasında üretilmiş ve bundan sonra bu fabrika çelik levha üretimi için kullanılması ve bu da en son 2002 üretimden sonra kapatılmıştır.
Şehirde büyük demiryolları çer atölyeleri de bulunmakta ve 1881-1930 döneminde istim lokomotifleri üretilmekte idi. Bu sanayiler de 20. yüzyılın ikinci yarısında kaybedilmiştir.
1920lerde Michelin otolastık fabrikası Stoke'da açılmış ve 1990li yıllarda bu fabrika 9000 işçi kullanırken günümüzde işçi sayısı 1200 altına düşmüştür.
Genellikle Stoke-on-Trent 20. yüzyılın ikinci yarısında İngiltere'nin sanayisizleşme trendinden çok büyuk zararlar görmüştür. Şehir bir sanayi şehri iken bir işsizler ordusu şehri ve hizmet sektörü şehrine dönmüştür. Büyük gayretlerle hizmet sektöründe, ulaşım sektöründe ve turizmle çalışma alanları yaratılmaya çalışılmaktadır.
Eğitim
Şehir yöresel idaresine bağlı ikincil eğitim için 13 tane 'toplum' okulu, 4 tane 'kilise okulu ve 5 'özel okul bulunmaktadır. Stoke, son yıllarda gazete ve haber bültenlerinin de dikkatini çeken, bu okul sayısını azaltıp ve okulların kuruluş şeklini değiştirmek için reform planları yapmış ve bunlar topluluğun büyük reaksiyonuna sebep olmuştur. 2010daki seçimle gelen koalisyon hükümeti okulları kurulmasını ve idaresini özel sektöre, toplum kurumlarına ve isteyen ve organize olabilen aile gruplarına bırakacağını ilan etmiştir. Stoke okullarının bir özelliği tatillerinin hala seramik işçilerinin tatillerine uydurulması ve bu okullarda genel İngiltere ülkesinden başka zamanlarda yaz tatillerinin yapılmasıdır.
Stoke-on-Trent'te 1971den beri "North-Staffordshire Polytechnic" adında yüksek eğitim kurumu bulunmaktaydı. 1992de bu kurum tam olarak özerk bir üniversite'ye dönüştü ve Staffordshire Üniversitesi adını aldı. Ama ana kampüslerından biri hala Stoke-on-Trent şehrinin Shelton mahallesinde şehir garı yakınlarında bulunmaktadır.
Spor
Stoke-on-Trent şehrinde iki tane profesyonel futbol takımı bulunmaktadır.
Stoke City FC 1863de kurulmuş olup dünyada ikinci profesyonel olan takım olmakla övünmektedir. 1997de yapılan 27.500 kusur kişilik Britannia Stadı ana sahalarıdır ve "The Potters ("çömlekçiler")" adı ile anılmaktadırlar. 2009-2010 İngiltere Premier Ligi'nde oymaktaydılar ve Türk futbolcu Tuncay Şanlı £5 milyona Middlesborough'dan transfer etmişlerdir ama bunun başarılı olup olmadığı spor haberlerinde hala tartışılmaktadır (28.2010).
Port Vale FC ise 1876da Burslem'de kurulmuştur ve Burslem'de buluna "Vale Park Stadı" merkezleridir. Bu takım İngiltere liglerinde epeydir oynamakla beraber hiç yüksek seviyelerine çıkmamıştır. Son sezonda ligin dördüncü seviyesi olan "League Two" oynamaktadır.
Kardeş şehirler
Stoke-on-Trent'in şu resmî kardeş şehir anlaşması vardır:
Resimler
Tunstall'da saat kulesi meydanı
Hanley'de Stoke-on-Trent ana çarşısı
Stoke-on-Trent Tren Garı
Kaynakça
- ↑ Özellikle İngiliz yazarı Arnold Bennett bu şehir ve hayatı hakkında yazdıkları ile ün yapmıştır.
Dış bağlantılar
- Açık Dizin Projesi'nde Stoke-on-Trent kategorisi (İngilizce)
-
Vikigezgin'de Stoke-on-Trent gezi rehberi (İngilizce) - Stoke'da güzel sanatlar gelişmeleri (İngilizce)
| ||||||||||||
| |||||||||||||||||
| ||||||||||||||
