Tokyo

Koordinatlar: 35°41′N, 139°45′E

<tr class_"mergedrow">

Tokyo 東京都
—  Metropol  —
Tokyo metropolü
Yukarıdan aşağı: Shinjuku, Tokyo Kulesi, Rainbow köprüsü, Shibuya, Meclis binası
Bayrak damga
Tokyo metropolünün Japonya'daki konumu
Tokyo Tokyo'nun Japonya'daki konumu
Koordinatlar: 35°41′K 139°45′D / 35.683°K 139.75°D
Ülke	Japonya
Ada	Honshū
Bölge	Kantō
İdari birimler	23 özel semt 26 şehir 1 ilçe 4 alt prefektörlük
Yönetim
- Vali	Yōichi Masuzoe
Yüzölçümü
- Kent	2.187,66 km^2 (844,7 mi^2)
Nüfus (2015)[1]
- Kent	13.506.607
- Yoğunluk	6.200/km² (16.057,9/sq mi)
- Şehir	8.967.665
- Metropol	37.800.000
- Metropol yoğunluğu	2.662/km² (6.894,5/sq mi)
Zaman dilimi	JST (+9)
ISO 3166 kodu	JP-13
İnternet sitesi: metro.tokyo.jp

Tokyo (Japonca:  東京 ; Tōkyō, "Doğunun Başkenti") veya resmî adıyla Tokyo Metropolü (東京都; Tōkyō-to), Japonya'nın başkenti ve prefektörlüklerinden biridir.

Yüzölçümü 600 km² olup, 35 milyon nüfuslu megapol bir bölge olan Tokyo dünyanın en büyük kentidir. Aynı zamanda son yapılan araştırmalara göre yaşamın en pahalı olduğu kenttir.Honşu'nun orta kesiminde, Büyük Okyanus'un bir girintisi olan Tokyo Körfezi'nin kıyısında, Sumida Nehri'nin ağzında yer alır.

Tarihçe

Tokyo Körfezi kıyısında liman şehri Tokyo, Edo (haliç kapısı) adı ile tanınmıştı. Edo Kalesi 12. yüzyılda güçlü samuray klanı Edo ailesinin yurdu olarak Japon tarihinde meydana çıktı. 1603'de Tokugawa Şogunluğu kurucusu Tokugawa Ieyasu, Edo'yu şogun yönetiminin başkenti yaptı. Şogunluk rejimi altında Edo, Japonya'nın kültürel ve ekonomik, politik alanında merkezine gelişti.

1868'da Şogun yönetimine son veren İmparator Meiji, 3 Eylül 1868 tarihli Edo'yu adlandırarak Tokyo yapmasına dair imparator fermanı ile Kyoto'dan Edo kalesindeki eski şogun sarayına göç edip, eski başkent Kyoto'dan doğuda başkent olduğundan dolayı şehrin adı Tokyo'ya değişti.

Tokyo, 12 Eylül 1923'teki depremden büyük zarar gördü. Depremden sonra şehir yeniden inşa edildi ve bu dönemde çevresinde banliyöler teşekkül etmeye başladı. 20 yıl sonra II. Dünya Savaşı'nda ABD uçakları tarafından ciddi bombardıman edilerek tekrar yıkıldı.

Tokyo 1950'lerden sonra ülke ekonomisine paralel bir gelişme göstererek hızla büyüdü ve bugünkü seviyesine ulaştı.

Coğrafya

Tokyo anakarası, Tokyo Körfezi'nin kuzeybatısında yer almakta olup yaklaşık olarak doğudan batıya 90 km ve kuzeyden güneye 25 km yayılmaktadır. Tokyo'nun ortalama rakımı 40 metredir.^[2] Tokyo Metropolü'nün doğusunda Chiba, batısında Yamanashi, güneyinde Kanagawa ve kuzeyinde Saitama prefektörlükleri ile sınırı bulunmaktadır.

İklim

Tokyo, ılıman dönencealtı iklimine (Köppen iklim sınıflandırması Cfa) sahiptir.^[3] Yazlar sıcak ve nemli olup kışlar ise serin geçmektedir.

Tanıtım

Şehrin merkezinde hendekler ve geniş bahçelerle çevrili İmparatorluk Sarayı yer alır. Sarayın doğusunda, Japon iş dünyasının merkezi olarak nitelendirilen Maranouçi semti bulunur; kuzeydoğusunda ise pek çok üniversitenin ve basımevinin bulunduğu Kanda semti uzanır. Resmi binalar sarayın güneyindeki Kasumigaseki semtinde toplanmıştır. Milli parlamento binası ise Kasumigaseki'nin batısındadır. Dünyaca meşhur bir alışveriş merkezi olan Ginza semti şehrin doğu kesimindedir. Tokyo'nun mimarisi iki veya üç katlı ahşap evlerden, Meiji döneminden kalma taş yapılara ve beton veya çelikten yapılmış gökdelenlere kadar değişen bir çeşitlilik gösterir. Japonya'nın başlıca ibadet merkezi olan Meiji Tapınağı bir milli abide olarak kabul edilir.

Başlangıçta depreme karşı mukavim olsun diye binalar 30 metreyle sınırlandırılmış, fakat 1960'lardan sonra bu yüksekliği aşan depreme dayanıklı pek çok yeni bina inşa edilmiştir. Bunların başlıcaları Mainiçi Yayınevi, Tokyo Katedrali, Milli Tiyatro ve Uluslararası Ticaret Merkezi'dir.

Yönetim ve idari bölümler

Tokyo'nun idari haritası. Özel semtler mor, şehirler pembe, kasabalar bej ve köyler turkuvaz renk ile gösterilmiştir.

Japon yasalarına göre Tokyo bir metropol (都 to) statüsüne sahip bir prefektörlük olarak tanımlanmakta olup idari yapısı Japonya'nın diğer prefektörlükleri ile aynıdır. Metropol 1943 yılında kurulmuş olup bu tarihe kadar Tokyo, Tokyo prefektörlüğüne (東京府, Tōkyō-fu) bağlı bir şehirdi. Eski Tokyo şehrinin bulunduğu bölge 23 adet özel semte (特別 区 -ku) ayrılmakta olup her birinin kendi belediye başkanı ile meclisi bulunmaktadır ve bağımsız bir şehir gibi yönetilmektedirler.

Şehrin doğu kesiminde 23 adet özel semt bulunmaktadır:

Adachi Arakawa Bunkyō Chiyoda Chūō Edogawa Itabashi Katsushika

Kita Kōtō Meguro Minato Nakano Nerima Ōta Setagaya

Shibuya Shinagawa Shinjuku Suginami Sumida Taitō Toshima

Batı kesiminde ise 26 adet kentsel yönetim bulunmaktadır:

NASA - Landsat 7 tarafından çekilen Tokyo uydu görüntüsü.

Akiruno Akishima Chōfu Fuchū Fussa Hachiōji Hamura Higashikurume Higashimurayama

Higashiyamato Hino Inagi Kiyose Kodaira Koganei Kokubunji Komae Kunitachi

Machida Mitaka Musashimurayama Musashino Nishitōkyō Ōme Tachikawa Tama

Ek olarak Tokyo'nun en batısında Nishitama ilçesi bulunmakta olup ilçe üç kasaba olan Hinode, Mizuho ve Okutama ve bir köy olan Hinohara'yı içermektedir.

Ayrıca Izu ve Ogasawara Adaları adaları idari yönden Tokyo'ya bağlıdır.

Ekonomi

Tokyo, büyük bir uluslararası finans merkezi olup^[4], dünyanın en büyük yatırım bankaları ve sigorta şirketlerinin birkaçının merkezini barındırmaktadır ve Japonya'nın ulaşım, yayımcılık, elektronik ve yayıncılık endüstrilerinin merkezidir.

Ulaşım

Tokyo, Büyük Tokyo Metropolü'nün merkezi olarak demiryolu, toprak ve hava taşımacılığında Japonya'nın en büyük ülke içi ve uluslararası merkezidir. Tokyo'da toplu taşıma temiz ve verimli^[5] tren ağı ile ikincil bir rol oynayan çeşitli metro operatörleri tarafından işletilen metro, otobüs, havaray ve tramvaylar ile sağlanmaktadır. Tokyo'da biri iç seferler, diğeri dış seferlere tahsis edilen iki havalimanı vardır.

Eğitim

Japonya'daki üniversite ve yüksekokulların büyük bölümü Tokyo'dadır. Tokyo Üniversitesi dışındaki başlıca milli yükseköğretim kurumları Tokyo Teknoloji Enstitüsü, Hitotsubashi Üniversitesi ve Tokyo Güzel Sanatlar Üniversitesi'dir. Özel üniversitelerin en önemlileri Vaseda ve Keio üniversiteleridir.

Kültür

Japonya'nın kültür merkezi olan Tokyo'da pek çok müze, kütüphane ve üniversite bulunur. Ueno Parkı'nda Tokyo Milli Müzesi, Tokyo Milli Bilim Müzesi, Hayvanat Bahçesi ve Batı Sanatı Milli Müzesi yer alır.

Kardeş şehirler

Tokyo'nun birçok şehir ve eyalet ile kardeş şehir anlaşması bulunmaktadır.^[6] Ek olarak Tokyo'nun 2006 yılından bu yana Londra ile ortaklık anlaşması bulunmaktadır.^[7]

• New York, ABD (19 Şubat 1960'tan beri)^[8]
• Pekin, Çin Halk Cumhuriyeti (14 Mart 1979'dan beri)
• Paris, Fransa (14 Temmuz 1982'den beri)
• Yeni Güney Galler, Avustralya (9 Mayıs 1984'ten beri)
• Seul, Güney Kore (3 Eylül 1988'den beri)^[9]
• Cakarta, Endonezya (23 Ekim 1989'dan beri)
• São Paulo (eyalet), Brezilya (13 Haziran 1990'dan beri)
• Kahire, Mısır (23 Ekim 1990'dan beri)
• Moskova, Rusya (16 Temmuz 1991'den beri)
• Berlin, Almanya (14 Mayıs 1994'ten beri)
• Roma, İtalya (5 Temmuz 1996'dan beri)
• Taipei, Tayvan (2012'den beri)
• Londra, Birleşik Krallık (Ekim 2015'ten beri)

Bunkyo Civic Center'dan Shinjuku ve Fuji Dağı'nın panoramik görünümü

Sakura'dan Tokyo İmparatorluk Sarayı'nın görünümü

Marunouchi'den Tokyo İmparatorluk Sarayı'nın panoramik görünümü

Tokyo İmparatorluk Sarayı'ndan Portion'un görünümü

Kaynakça

1. "平成27年 毎月1日現在の推計". Tokyo Metropolitan Government. 26 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160526212507/http://www.toukei.metro.tokyo.jp/jsuikei/js-index.htm. Erişim tarihi: 19 Haziran 2016. 
2. "Population of Tokyo, Japan". mongabay. 26 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160326022239/http://population.mongabay.com/population/japan/1850147/tokyo. Erişim tarihi: 23 Haziran 2015. 
3. Peel, M. C., Finlayson, B. L., and McMahon, T. A.: Updated world map of the Köppen-Geiger climate classification, Hydrol. Earth Syst. Sci., 11, 1633–1644, 2007.
4. "Financial Centres, All shapes and sizes". The Economist. 13 Eylül 2007. http://www.economist.com/specialreports/displaystory.cfm?story_id=9753204. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2015. 
5. "A Country Study: Japan". The Library of Congress. ss. Chapter 2, Neighbourhoods. 11 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20131211124455/http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/jptoc.html. Erişim tarihi: 24 Haziran 2015. 
6. "Sister Cities (States) of Tokyo – Tokyo Metropolitan Government". 11 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160611131633/http://www.metro.tokyo.jp/ENGLISH/ABOUT/LINKS/sister.htm. Erişim tarihi: 23 Haziran 2015. 
7. "Greater London Authority". 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151016042342/https://www.london.gov.uk/media/mayor-press-releases/2006/05/mayor-of-london-and-governor-of-tokyo-sign-partnership-agreement. Erişim tarihi: 23 Haziran 2015. 
8. "NYC's Partner Cities". The City of New York. 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150709133817/http://www.nyc.gov:80/html/ia/gp/html/partner/partner.shtml. Erişim tarihi: 23 Haziran 2015. 
9. "Seoul -Sister Cities [via WayBackMachine"]. Seul Metropol Hükümeti (25 Nisan 2012 tarihinde arşivlenmiştir). 4 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140704112549/https://web.archive.org/web/20120325052520/http://english.seoul.go.kr/gtk/cg/cityhall.php?pidx=6. Erişim tarihi: 23 Haziran 2015. 

Dış bağlantılar

• Resmî site
• Vikigezgin'de Tokyo gezi rehberi