Tepeköy, Keşap
Tepeköy | |
— Köy — | |
Giresun | |
Ülke | Türkiye |
---|---|
İl | Giresun |
İlçe | Keşap |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Nüfus (2000) | |
- Toplam | 284 |
Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
İl alan kodu | 0454 |
İl plaka kodu | |
Posta kodu | 28900 |
İnternet sitesi: |
Tepeköy, Giresun ilinin Keşap ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe[1]
Köyün eski ismi Depecik ve Manak olarak bilinmektedir. Muhtemelen bu isim köyün coğrafi yapısından gelmektedir. Köyün resmi kayıtlı tarihi 1486 yılına kadar inmektedir, bu da eskiden köyde bulunan Derviş Murad Zaviyesi'nden anlaşılmaktadır. Bilindiği üzere Tepeköy'ün de içinde bulunduğu topraklar Fatih Sultan Mehmet'in 1461'de Trabzon'u fethetmesiyle Türk hakimiyetine girmiştir. Köy tarihiyle ilgili en önemli olan şey Derviş Murad Zaviyesi'dir. Kulak limanından kervanlara yüklenen ticaret malları Tepeköy de bulunan taş döşeme yolla birlikte iç kesimlere iletilmekteydi. Bu gün bu döşeme yolun bir kısmı hala mevcuttur. Derviş Murad'ın bu yol üzerinde zaviyesi bulunmaktadır ve gelen ve geçenlere yardım etmektedir. Derviş Murad'ın mezarı bu gün hala mezarlıkta mevcuttur.
Yüksek lisans tezlerinden elde edilen bilgilere göre Derviş Seyyidî oğlu Derviş Şeyh Murad Zaviyesi 1486 yılının tapu tahrir defterlerinde geçmektedir. Bu defterde köy Depecik adıyla yedi hane olarak kaydedilmiştir. Ayrıca zaviyede görevli iki kişi vergiden muaf tutulmuştur. Derviş Şeyh Murad'dan sonraki dönemde zaviyede Derviş Murad oğlu Şeyh Hüseyin, Şeyh Hüseyin oğlu Derviş Ali (1515 tapu tahrir defteri), Derviş Ali'nin kardeşi Şeyh Mehmet (1554 yılı tapu tahrir defteri) şeyh olarak görev yapmıştır. Derviş Şeyh Murad'ın Şeyh Hüseyin adlı oğlundan Derviş Ali, Kuzucak Abdal ve Şeyh Mehmet isimli üç torunu olduğu tahmin edilmektedir. 1554 yılı tapu tahrir defterine göre Derviş Ali'nin zaviyede görevli Mehmet diye bir oğlu olduğu, Mehmet'ten başka Derviş Abdullah oğlu Ali ve kardeşi Murad ile yine şeyh ailesinden olduğu değerlendirilen Menteşe oğlu Recep, kardeşi Ahmet, İbrahim oğlu Hasan ve ayrıca zaviyede Şeyhlik payesine yükselmiş iki kişi Mehmet oğlu Kasım ve kardeşi İbrahim isimli kişilerin zaviyede görev yaptıkları anlaşılmaktadır. Zaviyede vazifeli olan kişiler yukarıda bahsedilen umumi yoldan gelip geçenlere muhtaçlara ve düşkünlere vakıf/imaret hizmeti vermeleri karşılığında vergiden muaf sayılmışlar ve kendilerine yeterince arazide verilmiştir. Bu şahıslar haricinde 17 kişi daha çeşitli vazifeleri sebebiyle vergiden muaf tutulmuşlardır. Bunlardan biriside köyün o dönemdeki imamı olan Himmet Fakih'tir. Zaviyenin müteakip dönemlerde dönemlerdeki durumu ile ilgili net bir bilgiye ulaşılamamıştır. Bu gün köyde Derviş Şeyh Murad'ın erkek neslinden gelen kimse yaşamamaktadır. Karakoç (Hasankef) Köyüne göçmüş Arap Ali Oğulları ailesinin Derviş Şeyh Murad soyundan geldikleri söylenmektedir. Rivayetlere göre Derviş Şeyh Murad ve nesli Hüseyin bin Ali'nin soyundan gelen seyyid bir aileye mensuptur.
Köyün ilk olarak zaviye ile aynı dönemde inşa edildiği sanılan camisi önceleri ahşap iken 1910 yılında kesme taştan girişinde yer alan üç önemli sütun ve revak üzerine yeniden inşa edilmiştir. Gerek eski dönemlerden kalan bölümleri gerekse yeni yapılan bölümleriyle cami emsalleri arasında yüksek estetik değerleriyle öne çıkmaktadır.
Köyde Derviş Şeyh Murad hariç zaviyede hizmet etmiş diğer derviş ve şeyhlerin mezar yerleri bilinmemektedir. Köyün yaşlılarının rivayetlerinden anlaşıldığı kadarıyla köy okulunun yapımı esnasında kümbet şeklindeki isimsiz mezarlardan çıkarılan ve yeni mezarlığa nakledilen mezarların dervişlerle şeyhlere ve zaviyenin diğer hizmetkârlarına ait olabilecekleri tahmin edilmektedir. Yine yaşlıların rivayetlerine göre ehli keşif sahibi bazı zatlar tarafından bunlar arasından 6 kişinin ruhaniyetlerine eski taş yol üzerinde bulunan çeşmeye giden istikamette rastgelindiği kendileri tarafından bölgenin temiz tutulmasıyla ilgili ikaz edildikleri söylenegelmektedir. 20. yüzyılın ilk dönemlerine dayanan rivayetlerde bölgede kuraklık olduğu zaman Derviş Şeyh Murad'ın ruhaniyeti vesile kılınarak yağmur duasına çıktıkları anlatılmaktadır. Rivayetlere göre Derviş Şeyh Murad'ın mezarının üzerine türbe yapılmış ancak gösterdiği bir keramet neticesinde türbenin denize fırlatılmış olduğunu görmeleri sebebiyle onun mezarının üzerine tekrar türbe yapılmamıştır. Köyde ayrıca şeyhlerin mezarlarının bulunduğu tahmin edilen bölgenin kuzeyinde Şıhlar (Şeyhler) Mahallesi adında bir mahalle bulunmaktadır.
Köy halkından Kurtuluş Savaşı sırasında Milis Miralayı Feridunzâde Topal Osman Ağa önderliğinde kurulan Giresun Milis Alayı'na Hotmanoğlu Edhem ve Hotmanoğlu Eşref'in katıldığı bilinmektedir. Ayrıca Hotmanoğlu Edhem Atatürk'ü korumak için teşkil edilen ilk Muhafız müfrezesinde görev yapmış, müteakiben çavuş rütbesiyle takım komutanı olarak görev almıştır.
Kültür
Köy Çepni Türkmen boylarının Karadeniz bölgesindeki ilk yerleşim yerlerindendir. Bölgedeki insanlar kökenleri ile ilgili fazla bilgi sahibi değillerdir. Köyde Giresun ve çevre yöresine has Çepni Türkmen ağzı konuşulmaktadır. Köy tarım alanları ve diğer geçim kaynaklarının yetersizliği sebebiyle Giresun merkez, başta İstanbul olmak üzere yurt içine ve yurt dışına yoğun göç vermiştir. Gerek il merkezine gerek il dışına ve yurt dışına giden köylüler hiçbir zaman köyleri ile bağlantılarını koparmamış ve kendi köylerine yatırım yapmışlardır.
Coğrafya
Giresun iline 20 km, Keşap ilçesine 7 km uzaklıktadır.3 km uzunlugunda sirin bır sahıl koyudur
İklim
Köyün iklimi, Karadeniz iklimi etki alanı içerisindedir.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2007 | |
2000 | 284 |
1997 | 182 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi temel olarak fındık yetiştiriciliği, balıkçılık ve kısmi olarak hayvancılığa dayanmaktadır.
Altyapı bilgileri
Köyde, ilköğretim okulu vardır ancak yeterli öğrenci olmadığı için okul kullanılmamakta ve öğrenciler taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Köyün içme suyu şebekesi vardır fakat kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol beton olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır. Sabit telefon, beton yol ve sabit içme suyu şebekesi eski muhtar Galip Bay döneminde hizmete sunulmuştur.
Kaynakça
- ↑ Harun Bostancı, "Osmanlı Döneminde Doğu Karadeniz Bölgesinde Kurulan Tekke ve Zaviyeler", Yüksek lisans tezi, 2007 Fırat Üniversitesi), Yrd.Doç.Dr. Necmettin Aygün, "Dinî Hizmetlerin Gerçekleşmesinde Devletin Rolü Üzerine Bazı Tespitler; Osmanlı Dönemi Doğu Karadeniz Örneği".