Triangulum (takımyıldız)
|
büyütmek için tıklayınız | |
| Kısaltma | Tri |
|---|---|
| Tamlayan | Trianguli |
| Simge | Sicilya |
| Bahar açısı | 2 sa. |
| Yükselim | 30° |
| Alan |
132 derece kare 78. sırada |
| Ana yıldızlar | 3 |
| En parlak yıldızı |
β Tri (Kadri 3.00) |
| Bayer/Flamsteed yıldızları | 15 |
| Parlak yıldızlar (kadir < 3) | 0 |
| Yakın yıldızlar | 1 |
| En yakın yıldız | δ Tri (35.4 IY) |
| Göktaşı yağmurları | Yok |
| Çevreleyen takımyıldızlar |
Andromeda Pisces Aries Perseus |
|
+90° ve −60° enlemleri arasında görülebilir. En iyi Aralık ayında saat 21:00'de görülebilir. | |
Triangulum ya da Üçgen takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Ayrıca, 1. yüzyıl gökbilimcisi Batlamyus'un 48 takımyıldızdan oluşan listesinde de yer alır. Kuzey gökkürededir ve küçük bir alan kaplar. Triangulum adı Latince'de üçgen anlamına gelir. Bu takımyıldız güney gökküredeki Triangulum Australe ile karıştırılmamalıdır. Takımyıldız, üçüncü ve dördüncü kadirden olan üç en parlak yıldızının ikizkenar üçgene yakın, uzun ve dar bir üçgen oluşturması sebebiyle bu ismi almıştır.
Dikkat çekici özellikleri
Yıldızlar
Üçgen takımyıldızında birinci kadirden hiç yıldız yoktur. En parlak yıldızı, 3 kadir parlaklığında bir beyaz dev olan β Trianguli ve onun sönük ve yakın çiftidir. En parlak ikinci yıldızı ise, 3.41 kadir parlaklığında sarı-mavi devaltı bir yıldız olan α Trianguli ve onun sönük ve yakın çiftidir. Bu yıldız ayrıca Caput Trianguli olarak da bilinir ve üçgenin tepe noktasını oluşturur. 6 Trianguli (daha eski kaynaklarda ι olarak bilinir) "farkedilebilir renk karşıtlığıyla çekici bir çift yıldız"dır, orta büyüklükte bir teleskopla büyük sarı yıldız ve donuk mavi yıldız ayırt edilebilir. Her iki bileşen de ayrı ayrı yakın çiftlerdir.[1]
Derin uzay nesneleri
Üçgen, Üçgen gökadasının (M33) bulunduğu takımyıldızdır. Bu gökada Yerel Kümenin 2.9 milyon ışık yılı mesafedeki uzak bir üyesidir ve karanlık bir gökyüzünde çıplak gözle görülmesine yeten 5.8 kadir parlaklığındadır. Ancak ne var ki, düşük yüzey parlaklığı sebebiyle ışık kirliliği olan göklerde, küçük bir teleskop veya dürbünle bulunması dahi zor hatta kimi zaman imkânsızdır.
Bu takımyıldız bölgesinde M33'e ek olarak, hepsi 11. kadirden daha sönük birkaç NGC gökadası da bulunmaktadır. Bunların en büyükleri arasında 10 yay dakikası uzunluğunda ve 12 kadir parlaklığında olan NGC 925 sarmal gökadası ve 5 yay dakikası uzunluğunda ve 11.6 kadir parlaklığında olan NGC 672 çubuklu sarmal gökadası sayılabilir.
Tarihi ve mitolojisi
Babil yıldız katalogunda Üçgen ve γ And MULAPIN (𒀯𒀳) "Büyükayı" olarak bilinen takımyıldızı oluşturur. MÖ 1000 yılı dolaylarında derlenmiş, kabul edilmiş yıldız listelerini içeren tablet çiftinde (MUL.APIN olarak bilinir) geçen ilk takımyıldız olmasıyla dikkat çekicidir. "Büyükayı", "Enlil'in yolu"nun (Güneş'in gökyüzünde en kuzeydeki konumu, yaz gündönümünden 45 gün öncesi ve sonrasına denk gelir) ilk takımyıldızıdır.[2]
Takımyıldızın daha önceki adı Sicilia (Sicilya) olduğu söylenir. Bu iddianın temelinde, Sicilya'nın koruyucu tanrıçası Ceres'in Jüpiter'e, adaların cennette (gökyüzünde) yer alması için yalvardığı söylencesi vardır.
Ayrıca bakınız
- Güney üçgeni
- Triangulum Minor
Referanslar
- Ian Ridpath ve Wil Tirion (2007). Stars and Planets Guide, Collins, London. ISBN 978-0007251209. Princeton University Press, Princeton. ISBN 978-0-691-13556-4.
Kaynaklar
- ↑ Robert Burnham, Jr (1978). Burnham's Celestial Handbook, Dover Publications, New York. ISBN 0-486-24065-7
- ↑ John H. Rogers, "Origins of the ancient contellations: I. The Mesopotamian traditions", Journal of the British Astronomical Association 108 (1998) 9–28
- İngilizce Vikipedi'deki Triangulum maddesinin 30 Haziran 2009, 21:15 tarihli sürümü
Dış bağlantılar
| ||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||