X. Christian

X. Christian

Danimarka Kralı
Hüküm süresi	14 Mayıs 1912 - 20 Nisan 1947
Önce gelen	VIII. Frederik
Sonra gelen	IX. Frederik

Eş(leri)	Mecklenburg-Schwerin'li Alexandrine
Babası	VIII. Frederik
Annesi	İsveçli Louise
Doğum	26 Eylül 1870 Charlottenlund
Ölüm	20 Nisan 1947 (76 yaşında) Amalienborg Sarayı
Defin	Roskilde Katedrali
Dini	Lutheranizm

X. Christian (d. 26 Eylül 1870, Charlottenlund - ö. 20 Nisan 1947, Kopenhag, Danimarka), 1912-47 arasında Danimarka kralı. II. Dünya Savaşı sırasında, ülkede Alman işgaline karşı verilen mücadelenin simgesi olmuş, bu rolüyle modern zamanların en popüler Danimarka hükümdarlarından biri haline gelmiştir.

Danimarka veliahtı VIII. Frederik ile İsveç ve Norveç kraliçesi Louise'nin oğluydu. 1898'de kraliyet muhafız alayının başına geçti ve Mecklenburg-Schwerin hanedanından Alexandrine ile evlendi. 1906'da babasının tahta çıkması üzerine veliaht oldu. 1911'de Danimarka'ya ait Batı Hint Adaları'nın ABD'ye satılmasına karşı yürütülen muhalefetin başını çekti. Ertesi yıl babasının ölümü üzerine tahta çıktı.

Aralık 1914'te Malmö'de, I. Dünya Savaşı sırasında İskandinav krallarının yaptığı bir dizi toplantının ilkine katıldı. Haziran 1915'te erkeklerle kadınlara eşit oy hakkı tanıyan ve iki meclisli bir parlamento oluşturulmasını öngören yeni anayasayı imzaladı. 1918'de de İzlanda'yı bağımsız bir krallık yapan federal yasayı onayladı. Temmuz 1920'de Versailles Antlaşması ile (1919) Almanlar tarafından Danimarka'ya bırakılan Schleswig-Holstein'ın bir bölümü olan Kuzey Schleswig'de sıcak bir biçimde karşılandı.

II. Dünya Savaşı sırasında, 1940'ta Almanlar Danimarka'yı işgal etti. Kendini tutuklu sayarak direnmeyi yeğleyen X. Christian, işgalden sonra sık sık at sırtında Kopenhag sokaklarında dolaşarak ulusal egemenlik hakkından vazgeçmediğini gösterdi. Eylül 1942'de Nazilerin Yahudi karşıtı bir yasa çıkartılması isteğini geri çevirdi, ama Mayıs 1943'te Danimarkalıların Alman savaş gereci fabrikalarında ve demiryollarında düzenledikleri sabotajları kınamak zorunda kaldı. Almanlar ile Danimarkalı direnişçiler arasındaki çatışmaların başlamasından sonra Ağustos 1943'te işgal kuvvetlerine karşı yaptığı konuşması savaş bitene değin sarayında göz hapsinde tutulmasına yol açtı.

Almanya'nın teslim olmasından hemen sonra demokratik rejimi yeniden kurmak amacıyla 9 Mayıs 1945'te parlamentoyu açtı. 1947 yılında, Kopenhag'daki Amalienborg Sarayı'nda öldü. Ölümü üzerine Kopenhag yakınlarında ki Roskilde Katedrali'nde, Danimarka kraliyet ailesinin diğer üyelerinin yanında defnedildi. Ölümünden sonra yerine IX. Frederik adıyla büyük oğlu geçti.

Kaynaklar

Bu maddenin yazılmasında Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition ve Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi'ndeki X. Christian maddelerinden yararlanılmıştır.

Resmî unvanlar
Önce gelen: VIII. Frederik	Danimarka Kralı 14 Mayıs 1912 - 20 Nisan 1947	Sonra gelen: IX. Frederik

Danimarka Hükümdarları

Erken dönem hükümdarları (c. 916-1412)	(I. Hardeknud) Yaşlı Gorm Mavi diş Harald Çatalsakal Sweyn¹ II. Harald Büyük Knud¹ Harthacnut¹ İyi Magnus II. Sweyn III. Harald Aziz Knud I. Olaf Kötü Erik Niels Unutulmaz Erik Kuzu Erik Sweyn Grathe / V. Knud / Büyük Valdemar VI. Knud Muzaffer Valdemar / Genç Valdemar Eric Plough-tax Abel I. Christopher Erik Klipping Erik Menved II. Christopher Erik III. Valdemar Interregnum Valdemar Atterdag II. Olaf I. Margaret²

Palatinate-Neumarkt (1397-1448)	Pomeranyalı Erik² Bavyeralı Christopher²

Oldenburg (1448-1863)	I. Christian² Johan² II. Christian² I. Frederik III. Christian II. Frederik IV. Christian III. Frederik V. Christian IV. Frederik VI. Christian V. Frederik VII. Christian VI. Frederik VIII. Christian VII. Frederik

Schleswig-Holstein- Sonderburg-Glücksburg (1863-günümüz)	IX. Christian VIII. Frederik X. Christian³ IX. Frederik II. Margrethe

İtalik yazanlar Norveç ve Danimarka hükümdarı ¹ Ayrıca İngiltere hükümdarı ² Ayrıca İsveç hükümdarı ³ Ayrıca İzlanda hükümdarı

This article is issued from Vikipedi - version of the 6/4/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.