Yüksek atlama
| Atletizm Yüksek Atlama | |
|---|---|
|
2004 Yaz Olimpiyaında Yelena Slesarenko. | |
| Erkek rekorları | |
| Dünya | Javier Sotomayor 2.45 (1993) |
| Olimpiyat | Charles Austin 2.39 (1996) |
| Kadın rekorları | |
| Dünya | Stefka Kostadinova 2.09 (1987) |
| Olimpiyat | Yelena Slesarenko 2.06 (2004) |
Yüksek atlama atletizmin bir dalıdır. Koşarak hız kazandıktan sonra sağlam iki dik sehpanın arasındaki çıtanın üzerinden atlayarak yapılır. Bu atlamada prensip vücudun çıtanın üzerinden düşürmeden geçmesidir.
Yüksek atlamayı diğer yarışmalardan ayıran özellikler üç tanedir. Birincisi mesafe dikey olarak ölçülür, ikincisi başarı ve başarısızlık belirli bir yükseklikteki çıtayı aşmaya bağlıdır, üçüncüsü ise atlet başarılı olduğu sürece sayısız deneme hakkına sahiptir. Bu spor dalında başarılı olmak için, bacak adelelerinin doğal bir yaylılık ve tempo kuvvetine sahip olması, vücudun dirençli ve uyumlu olması gerekir. Boy faktörü sanıldığının tersine avantaj oluşturmaz.
Atlama alanı olarak kullanılan, çıkış noktası ile yarım daire şeklinde olan hızlanma sahasının uzunluğu, 15 m'den az olamaz. Atlama sehpası, sert ve bükülmez ağaçtan veya madendendir. Aralarındaki mesafe 3.66 - 4.02 m'dir. Atlama çıtasının uçları kare, üçgen veya yuvarlak olabilir. Ağırlığı 2 kg'ı geçemez. Sehpa üzerindeki çıta, yarışmacının dokunduğu zaman kolayca düşecek biçimde yatay durumdadır. Çıtanın arkasında süngerle doldurulmuş düşme minderi, en az 5x4 m boyutunda ve yeterli kalınlıktadır. Kullanılan malzemelerin başında, topuğu korumak için plastik ve lastik çivili ayakkabıları sayabiliriz. Topuğun kalınlığı 6 mm'yi, taban kalınlığı da 13 mm'yi geçemez.
Atlamadan önce hız kazanabilmek için koşulması gerekir. Atlayıcı, 7 - 11 adım arası yaklaşma koşusunu, 30 - 40 derecelik bir açı ile giderek hızlanan bir koşu temposu ile yapar. Atlayıcı, çıtaya çok yakın basarak sıçramalıdır. Sıçrayış tek ayakla ve geriye alınmış vücudun gergin bacak üzerine alınmasıyla başlar. Çıta üzerine gelince vücudun ekseni etrafından dönmesi, başın göğüs hizasına alınması ile sürer. Önce dış kol ile savunma bacağının mindere değmesi, sonra da gövdenin kalça ile omuz üzerinde dönüşüyle atlama tamamlanır. Yüksek atlamada yarışmacının uyması gereken en önemli kural; sıçramada tek ayağını kullanmasıdır. Yüksek atlamada yarışmacılar ilk atlayacakları yüksekliği kendileri seçerler. Alt sınırın yukarısında olmak kaydıyla herhangi bir yüksekliği atlamadan geçebilirler. Başarılı olduğu sürece sayısız deneme hakkına sahiptirler. Ancak birbirini izleyen üç başarısız atlama denemesi yaptıklarında .
Bunlardan en popüler olanları Straddle (binme) ve Fosbury Flash teknikleridir. Straddle'da atlet yüzü aşağıya bakar biçimde, vücudunu çıtanın etrafında döndürerek atlar. Fosbury Flash tekniğinde ise atletin çıtayı önce başı geçer ve omuzlar üzerine düşülür. Kısa zamanda öğrenilmesi ve göze hoş görünmesi Fosbury Flash tekniğini popüler kılmaktadır.
Yarışmacı atlama sırasında iki ayağının üzerinde sıçrarsa, çıtayı aşmadan düşerse, atlama anında çıtaya çarpar desteklerinden düşürürse başarısız sayılır.
Dünya Atletizm Şampiyonası'nda dereceler
Erkekler
| Yıl | Altın | Gümüş | Bronz |
|---|---|---|---|
| 1928 | Ethel Catherwood (CAN) | Lien Gisolf (HOL) | Mildred Wiley (USA) |
| 1932 | Jean Shiley (USA) | Mildred Didrikson Zaharias (USA) | Eva Dawes (CAN) |
| 1936 | Ibolya Csák (HUN) | Dorothy Odam (GBR) | Elfriede Kaun (GER) |
| 1948 | Alice Coachman (USA) | Dorothy Tyler (GBR) | Micheline Ostermeyer (FRA) |
| 1952 | Esther Brand (SAF) | Sheile Lerwill (GBR) | Aleksandra Chudina (URS) |
| 1956 | Mildred McDaniel (USA) | Thelma Hopkins (GBR) Maria Pisareva (AUS) | – |
| 1960 | Iolanda Balas (ROM) | Jarosława Jóźwiakowska (POL) Dorothy Shirley (GBR) | – |
| 1964 | Iolanda Balas (ROM) | Michele Brown (AUS) | Taisia Tschentschik (URS) |
| 1968 | Miloslava Rezková (TCH) | Antonina Okorokowa (URS) | Walentina Kosir (URS) |
| 1972 | Ulrike Meyfarth (FRG) | Jordanka Blagojewa (BUL) | Ilona Gusenbauer (AUT) |
| 1976 | Rosemarie Ackermann (GDR) | Sara Simeoni (ITA) | Jordanka Blagojewa (BUL) |
| 1980 | Sara Simeoni (ITA) | Urszula Kielan (POL) | Jutta Kirst (GDR) |
| 1984 | Ulrike Meyfarth (FRG) | Sara Simeoni (ITA) | Joni Huntley (USA) |
| 1988 | Louise Ritter (USA) | Stefka Kostadinowa (BUL) | Tamara Bykowa (URS) |
| 1992 | Heike Henkel (GER) | Alina Astafei (ROM) | Ioamnet Quintero (CUB) |
| 1996 | Stefka Kostadinowa (BUL) | Niki Bakogianni (GRE) | Inga Babakova (UKR) |
| 2000 | Jelena Jelesina (RUS) | Hestrie Cloete (RSA) | Kajsa Bergqvist (SWE) Oana Pantelimon (ROM) |
| 2004 | Jelena Slessarenko (RUS) | Hestrie Cloete (RSA) | Viktoriya Styopina (UKR) |
Kadınlar
| Yıl | Altın | Gümüş | Bronz |
|---|---|---|---|
| 1983 | Tamara Bykowa (URS) | Ulrike Meyfarth (FRG) | Louise Ritter (USA) |
| 1987 | Stefka Kostadinowa (BUL) | Tamara Bykowa (URS) | Susanne Beyer (GDR) |
| 1991 | Heike Henkel (GER) | Jelena Jelesina (URS) | Inga Babakowa (URS) |
| 1993 | Ioamnet Quintero (CUB) | Silvia Costa (CUB) | Sigrid Kirchmann (AUT) |
| 1995 | Stefka Kostadinowa (BUL) | Alina Astafei (GER) | Inga Babakowa (UKR) |
| 1997 | Hanne Haugland (NOR) | Olga Kaliturina (RUS) Inga Babakowa (UKR) | – |
| 1999 | Inga Babakowa (UKR) | Jelena Jelesina (RUS) | Swetlana Lapina (RUS) |
| 2001 | Hestrie Cloete (RSA) | Inga Babakowa (UKR) | Kajsa Bergqvist (SWE) |
| 2003 | Hestrie Cloete (RSA) | Marina Kuptsewa (RUS) | Kajsa Bergqvist (SWE) |
| 2005 | Kajsa Bergqvist (SWE) | Chaunte Howard (USA) | Emma Green (SWE) |
Dünya Rekorları
Erkekler
* : IAAF resmi sonuçları
| Yükseklik | İsim | Ülke | Tarih | Şehir |
|---|---|---|---|---|
| 2,45 m | Javier Sotomayor | CUB | 27 Haziran 1993 | Salamanca |
| 2,44 m | Javier Sotomayor | CUB | 29 Haziran 1989 | San Juan |
| 2,43 m | Javier Sotomayor | CUB | 8 Eylül 1988 | Salamanca |
| 2,42 m * | Carlo Thränhardt | FRG | 26 Ekim 1988 | Berlin |
| 2,42 m | Patrik Sjöberg | SWE | 30 Haziran 1987 | Stokholm |
| 2,41 m | Igor Paklin | URS | 4 Eylül 1985 | Kobe |
| 2,40 m | Rudolf Powarnizin | URS | 11 Ağustos 1985 | Donezk |
| 2,39 m | Dietmar Mögenburg | FRG | 24 Şubat 1985 | Berlin |
| 2,39 m | Zhu Jianhua | CHN | 10 Haziran 1984 | Eberstadt |
| 2,38 m | Zhu Jianhua | CHN | 22 Eylül 1983 | Şanghay |
| 2,37 m | Zhu Jianhua | CHN | 11 Haziran 1983 | Pekin |
| 2,36 m | Gerd Wessig | GDR | 1 Ağustos 1980 | Moskova |
| 2,35 m | Dietmar Mögenburg | FRG | 26 Mayıs 1980 | Rehlingen |
| 2,35 m | Jacek Wszola | POL | 25 Mayıs 1980 | Eberstadt |
| 2,34 m | Wladimir Jaschtschenko | URS | 16 Haziran 1978 | Tiflis |
| 2,35 m * | Wladimir Jaschtschenko | URS | 12 Mart 1978 | Milano |
| 2,33 m * | Wladimir Jaschtschenko | URS | 12 Mart 1978 | Milano |
| 2,33 m | Wladimir Jaschtschenko | URS | 3 Temmuz 1977 | Richmond |
| 2,32 m | Dwight Stones | USA | 4 Ağustos 1976 | Philadelphia |
| 2,31 m | Dwight Stones | USA | 5 Haziran 1976 | Philadelphia |
| 2,30 m | Dwight Stones | USA | 11 Temmuz 1973 | Münih |
| 2,29 m | Patrick Matzdorf | USA | 3 Haziran 1971 | Berkeley |
| 2,29 m * | Ni Chih-Chin | CHN | 11 Ağustos 1970 | Shangsha |
| 2,28 m | Valeri Brumel | URS | 21 Temmuz 1963 | Moskova |
| 2,27 m | Valeri Brumel | URS | 29 Eylül 1962 | Moskova |
| 2,26 m | Valeri Brumel | URS | 22 Temmuz 1962 | Palo Alto |
| 2,25 m | Valeri Brumel | URS | 31 Ağustos 1961 | Sofya |
| 2,24 m | Valeri Brumel | URS | 16 Haziran 1961 | Moskova |
| 2,23 m | Valeri Brumel | URS | 18 Haziran 1961 | Moskova |
| 2,25 m * | Valeri Brumel | URS | 28 Ocak 1961 | Leningrad |
| 2,22 m | John Thomas | USA | 1 Temmuz 1960 | Palo Alto |
| 2,19 m * | John Thomas | USA | 1 Temmuz 1960 | Palo Alto |
| 2,18 m | John Thomas | USA | 24 Haziran 1960 | Bakersfield |
| 2,17 m | John Thomas | USA | 21 Mayıs 1960 | Cambridge |
| 2,17 m | John Thomas | USA | 30 Nisan 1960 | Philadelphia |
| 2,16 m | Juri Stepanow | URS | 13 Temmuz 1957 | Leningrad |
| 2,15 m | Charles Dumas | USA | 29 Haziran 1956 | Los Angeles |
| 2,12 m | Walter Davis | USA | 27 Haziran 1953 | Dayton |
| 2,11 m | Lester Steers | USA | 17 Haziran 1941 | Los Angeles |
| 2,10 m * | Lester Steers | USA | 24 Mayıs 1941 | Los Angeles |
| 2,10 m * | Lester Steers | USA | 26 Nisan 1941 | Seattle |
| 2,09 m * | William Stewart | USA | 26 Nisan 1941 | Provo |
| 2,09 m | Melvin Walter | USA | 12 Ağustos 1937 | Malmö |
| 2,07 m | David Albritton | USA | 12 Temmuz 1936 | New York |
| 2,07 m | Cornelius Johnson | USA | 12 Temmuz 1936 | New York |
| 2,06 m | Walter Marty | USA | 28 Nisan 1934 | Palo Alto |
| 2,04 m | Walter Marty | USA | 13 Mayıs 1933 | Fresno |
| 2,03 m | Harold Osborn | USA | 27 Mayıs 1924 | Urbana |
| 2,02 m | Clinton Larsen | USA | 1 Haziran 1917 | Provo |
| 2,01 m | Edward Beeson | USA | 2 Mayıs 1914 | Berkeley |
| 2,00 m | George Horine | USA | 18 Mayıs 1912 | Palo Alto |
| 1,98 m * | George Horine | USA | 29 Mayıs 1912 | Palo Alto |
| 1,96 m * | Patrick Leahy | IRL | 24 Temmuz 1898 | Limerick |
| 1,97 m * | Michael Sweeney | USA | 21 Eylül 1895 | New York |
| 1,95 m * | Michael Sweeney | USA | 2. September 1895 | Bayone |
| 1,95 m * | Michael Sweeney | USA | 28. August 1895 | New York |
| 1,94 m * | James Ryan | IRL | 19. August 1895 | Tipperary |
| 1,93 m * | Michael Sweeney | USA | 8. Oktober 1892 | New York |
| 1,96 m * | George Rowdon | GBR | 5. August 1890 | Haytor Camp |
| 1,93 m * | William Page | USA | 7. Oktober 1887 | Philadelphia |
| 1,91 m * | William Page | USA | 15. August 1887 | Stourbridge |
| 1,90 m * | Patrick Davin | IRL | 5. Juli 1880 | Carrick |
| 1,89 m * | Marshall Brooks | GBR | 7 Nisan 1876 | Londra |
| 1,83 m * | Marshall Brooks | GBR | 17 Mart 1876 | Oxford |
| 1,80 m * | Michael Glazebrook | GBR | 22 Mart 1875 | Londra |
| 1,80 m * | Marshall Brooks | GBR | 30 Mart 1874 | Londra |
| 1,78 m * | Tom Davin | IRL | 7 Temmuz 1873 | Dublin |
| 1,75 m * | Ronald Mitchell | GBR | 3 Nisan 1871 | Londra |
| 1,75 m * | Ronald Mitchell | GBR | 9 Nisan 1870 | Londra |
| 1,75 m * | Thomas Little | GBR | 12 Nisan 1867 | Londra |
| 1,75 m * | J. A. Harwood | GBR | 26 Kasım 1866 | Londra |
| 1,75 m * | Herbert Brooks | GBR | 26 Kasım 1866 | Londra |
| 1,75 m * | Thomas Little | GBR | 23 Mart 1866 | Londra |
| 1,75 m * | John Roupell | GBR | 23 Mart 1866 | Londra |
| 1,72 m * | John Roupell | GBR | 5. März 1866 | Cambridge |
| 1,70 m * | Tom Mitchell | GBR | 9. Juli 1864 | Liverpool |
| 1,70 m * | Robert Burton | GBR | 27 Mart 1860 | Harrow |
| 1,67 m * | Henry Powel | GBR | 15 Mart 1860 | Oxford |
| 1,67 m * | Hanmer Webb | GBR | 17 Mart 1857 | Cambridge |
| 1,67 m * | Francis Temple | GBR | 21 Eylül 1850 | Woolwich |
| 1,67 m * | Thomas Roper | GBR | 1 Nisan 1850 | Newcastle |
| 1,67 m * | Richard Armstrong | GBR | 5 Ağustos 1839 | Dalkeith |
| 1,60 m * | John Pattison | GBR | 6 Mayıs 1837 | Mount Benger |
| 1,60 m * | Thomas Anderson | GBR | 24 Temmuz 1829 | Innerleithen |
| 1,57 m * | Adam Wilson | GBR | 26 Eylül 1827 | Innerleithen |
Kadınlar
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||