Yalnızdamlar, Alacakaya
| Yalnızdamlar | |
| — Köy — | |
 |
|
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Elâzığ |
| İlçe | Alacakaya |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 450 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0424 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 23410 |
| İnternet sitesi: | |
Yalnızdamlar, Elâzığ ilinin Alacakaya ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Köyün adı, Zazaca'da Goma, dır. (Goma sözcüğü: İçinde genellikle hayvancılıkla uğraşanların barındığı dağ başlarında veya kırlardaki tek ev anlamına gelen "gome" kelimesinden gelmektedir.) Köyün kurucuları HALEF AĞA ve oğulları(Ali-İsmail-Hasan ve Dırbaz Ağalar)Erimliden 1750 sonlarından gelerek köye yerleştiler.Söz konusu Ağaların Osmanlılardan kalma tapu kayıtları mevcuttur. Goma ovasında HURRİLER/URARTULAR/ROMALILAR/PERSLER (ve/veya)'e ait olduğu idea edilen tarihi bir şehirin kalıntıları bulunmaktadır. Bu kanıya ovada bulunan ok, mezar, kreç, zindan (?) (veya farklı bir amaç)para,çanak-çömlek vb bulgulardan anlaşılmaktadır.
1750'li yıllarda Weşin'de (Erimli) ikamet eden Xelef Ağa (Goma Köyünün sakinleri Diyarbakır Eğil ilçesinin Gil bölgesinden gelmişlerdir. Bu ailenin, Arap-Asur KıralIığı döneminde gilo Prensliğini kurdukları belirtilmektedir. Söz konusu bölgede bugün bile 6 köyün gilo adıyla anılması, tarihi tezleri doğrular niteliktedir.
Yapılan inceleme ve araştırmalar sonucunda, dili Zazaca olan bu ailenin tarih boyunca; gelenek-görenek ve folklorik özeliklerini yitirmeden günümüze kadar gelmişlerdir. Gomalılar,300 yıl önce niribiğan dan, Weşin'e gelip yerleşmişlerdir. Ailenin zazaca'da demişlerdir. Cumhuriyetle birlikte bu aileye; , GENCER, ÜSTÜN, AYDEMİR, YÜCEL, ZEREN, ÖZER, ve ERGÜVEN soyadları verilmiştir. Yılın belli aylarında meşesi bol ve küçükbaş hayvancılığına elverişli olduğu için Goma'yı mesken tutarmış. Bir rivayete göre Ağa'nın büyük oğlu Ağa Osmanlılar'a karşı ayaklanıp vergisini vermeyen Cizre-Botan Beylerinin üzerine yürümüş vergileri aldığı için Osmanlı Devleti tarafından Kürk Ağası olarak ödülendirilmiştir.
Köyün 5 km kuzey batısında bulunan BAXİN GEWR MAĞARASI Palu URARTU kalesinin benzeri niteliğindedir.
Bugüne kadar civarda yazı,belge vb. bulgulara ulaşılamamıştır. Bulunanlar da tarihi eser kaçakçıları tarafından kaçırılmıştır. Mışır veya "Çem " denilen bölgede görünüşe göre 5 mahalleden oluşmuştur.
Özellikle GORT, MİYONDAR, MIŞIR, QOTIM ve QÖS mıntıkasında döneme ait evler vb. tarihi dokular köylüler tarafından tarla haline getirilmiştir. Ayrıca Sabe denilen mezarlıkta kireçten yapılmış olup mezar taşları bulunmaktadır.Üzerindeki resim ve/veye kabartma yazıların sırrı çözülememiştir.
Çoğu yerde toplu mezarlar bulunmkatadır. köyde sahabe mezarı olduğu söylenmektedir.
Bu ad Farsçada "Güneşi Bol Yer" anlamına gelmektedir. Perslerin burda yaşadığını göstermektedir.
Bugün Köyün mezrası olan BAXİN'de Armenilerin(BARENA-Armenice adı..)-1915 yılına kadar: 617 Ermeni nufüsu, 1 SURP SARKİS KİLİSESİ ve 2 OKUL bulunuyordu /SİRİN/SERİN köyünde ise; 296 Armeni 1 OKUL ve SURP ASTVADZADZİN KİLİSESİ bulunuyordu..) mesken tuttuğu bir köydür.Ermeniler genellikle Marangozluk ve Boyacılıkla uğraşıyorlardı. Ünlü seyyah Evliya Çelebi Diyarbakır Piran-Palu yolculuğunu anlatırken BARENA (Bağin) Üren yerlerini özellikle "İnu-sur"ve /veya "şiteyni" suyunun temizliğini, berraklığını Bağin yaylasının güzelliğini övmüştür.
Bahsi geçen bölge arkologlar tarafından incelendiği taktirde çok ilginç bilgilerin gün ışığına çıkacağına inanmaktayım.. Elazığ - Alacakaya - Yalnızdamlar (GOMA)
Tay İhbardan alıntı:
20. yüzyılın büyük uzmanlarından biri olan Marquart’a göre Carcathiocerta kenti aslında Argatiokerta kenti olarak düzeltilmesi gerekir. Argatiokerta kentini Sophene (Zaza Kralığı olma ihtimali, bilim adamlarınca tartışma konusu..) kralı Zariadres’in oğlu Argatias kurmuştur. Marquart’e göre bu kentin kalıntıları Dicle nehrinin kaynağı Eğil veya Arghana Suyu yakınlarındadır. Burası Yalnızdamlar -goma- Köyünün 10 km batısında bulunan harabeler olabilir mi ? Ayrıca Goma köyünün ovasında buluna ve tahrip edilen yer olabilir mi ?
Köyün Kuzeyinde bulunan Yarımtepe Köyünü adı "Arğat"... tesaadüf olabilir mi ?
Sözü geçen kralın adı da,Argatias dır.
İklim
Köyün iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | 1000 |
| 2000 | 450 |
| 1997 | 488 |
Altyapı bilgileri
Köyde, ilköğretim okulu var.Köyün içme suyu şebekesi var .kanalizasyon şebekesi yok. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol stabilize olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.
Dış bağlantılar
| ||||||