Yarıdüzenli değişenler

Yarıdüzenli değişen yıldızlar yüksek ışınım gücüne sahip soğuk yıldızların hemen hemen tamamı değişkenlik gösterir. Bu onların temel karakteristiklerinden biridir. Bu nedenle geç tür yıldızlar arasından fotometrik standartlar bulmak oldukça güçtür.

GCVS'de Yarı-düzenli değişenler, SRa, SRb, SRc ve SRd olarak kodlanan 4 gruba ayrılmışlardır:

• SRA ve SRB: Tayf-türü M, C, S veya Me, Ce, Se olan dev yıldızlardır. Karbon yıldızı olan yarıdüzenli değişenler, karbon yıldızı olan Mira'lardan sayıca çok daha fazladır. Bu atmosferik moleküler soğurmanın evre ile değişiminin doğal bir sonucudur. Oksijence zengin yıldızların tayfında baskın olarak izlenen TiO soğurma bantları, düşük sıcaklıklarda (yani minimum evrelerinde) oldukça güçlü olarak ortaya çıkmaktadır ve bu durum ışık değişim genliğinin artmasına ve Mira sınıflaması için kabul edilen limitlere ulaşılmasını sağlamaktadır. Evrimsel açıdan bakıldığında SRa ve SRb'ler Mira'lara oranla daha heterojen bir grup oluşturmaktadır ve kütleleri belli bir aralığa dağılmış yıldızlar içermektedir. Küresel kümelerde yer alan örnekleri, genellikle HR diyagramının devler kolunda veya asimptotik dev kolunda yer alan ve Mira'lardan her zaman için daha düşük ışınım gücüne sahip yıldızlardır. Yakın alan yıldızları arasında yer alan SRa ve SRb'lerin kinematik çalışmaları, küresel kümelerdeki örneklerinden daha genç olduklarını göstermiştir.
• SRC: Tayf-türü M, C, S veya Me, Ce, Se olan üstdevler. SRc'lerin büyük kütleli yıldızlar olduğu düşünülmektedir. Atalarının 8M_􀁾 den daha büyük kütlelere sahip oldukları zannedilmektedir. SRc'ler yaklaşık olarak bir dönem-parlaklık bağıntısına uymaktadırlar.
• SRD: F, G ve K türünden, yarı-düzenli devler ve üstdevlerdir. Bazılarının tayflarında salma çizgilerine rastlanmaktadır. Sayıca az yıldız içeren küçük bir grup olmalarına rağmen heterojen bir topluluk oluşturmaktadırlar ve genel özellikleri fazla çalışılmamıştır. Tayflarında salma çizgileri gösteren ve yüksek ışık değişim genliklerine sahip örnekleri, Mira değişenlerinin düşük metal bolluğuna sahip türleri olarak dikkate alınmaktadır. Bu tür yıldızlar küresel kümelerde bulunmaktadırlar. Diğerleri ise daha çok RV Tau türü değişenlere benzemektedir. SRd'lerin "UU Her yıldızları" olarak adlandırılan bir alt grubundaki örneklerinin ise, genellikle yüksek galaktik enlemlerde yer alan ve evrimde AGB ile beyaz cüce evresi arasında bulunan yıldızlar oldukları önerilmektedir. Alternatif bir açıklama olarak, ortak bir zarf içinde yer alan yakın çift sistemler olabilecekleri de düşünülmektedir.

Ayrıca bakınız

• Yarıdüzenli değişen yıldızlar dizini
• Değişen yıldız belirtmesi