Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi مجلس أمن الأمم المتحدة (Arapça) 联合国安全理事会 (Çince) Conseil de sécurité des Nations unies (Fransızca) United Nations Security Council (İngilizce) Consejo de Seguridad de las Naciones Unidas (İspanyolca) Совет Безопасности Организации Объединённых Наций (Rusça)
New York'daki BM Güvenlik Konsey odası
Kısaltması	UNSC
Kuruluşu	1946
Türü	Ana Organ
Yasal durumu	Etkin
Başkanı	Dönüşümlü
Websitesi	http://un.org/en/sc/

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Birleşmiş Milletler'in, üye ülkeler arasında güvenlik ve barışı korumakla yükümlü, en güçlü organı. Birleşmiş Milletler'in diğer organları sadece tavsiye kararı alabilirken, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin kararları, tüm üye ülkeler açısından bağlayıcılık taşımaktadır. Bu bağlayıcılık, üye ülkelerin tamamına yakını tarafından imzalanmış olan Birleşmiş Milletler Tüzüğü'nde açık bir şekilde belirtilmiştir. Daimi üyelerin veto hakları, BM'nin bu kurumunu tam anlamıyla demokratik bir kurum olmaktan çıkarmaktadır.

Üyeler

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, 15 üye ülkeye sahiptir. Bu ülkelerden beş tanesi daimi üye, on tanesi ise seçilmiş üyelerdir. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri, aynı zamanda Birleşmiş Milletler'in kurucu üyeleri olan Rusya ve Çin Halk Cumhuriyeti, SSCB ve Çin Cumhuriyeti'nin halefleri olarak, konsey tarafından tanınmışlardır. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde, kararları veto etme hakkı bulunan daimi üyeler Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Fransa, Çin Halk Cumhuriyeti ve Rusya ile on geçici üye ülke bulunur. Dönüşümlü 10 üye ülke her iki yılda bir Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda yapılan seçimlerle belirlenir. Konsey Başkanlığı ise ayda bir üye ülkeler arasında el değiştirir.

Birleşmiş Milletler'in üyeleri, örgütün hızlı ve etkili hareket etmesini sağlamak için, uluslararası barış ve güvenliğin korunmasında başlıca sorumluluğu Güvenlik Konseyi'ne bırakırlar ve bu sorumluluk gereğince görevlerini yerine getirirken Güvenlik Konseyi'nin kendi adlarına hareket ettiğini kabul ederler.

Güvenlik Konseyi, bu görevleri yerine getirirken Birleşmiş Milletler'in Amaç ve İlkeleri'ne uygun hareket eder. Bu görevleri yerine getirebilmesi için Güvenlik Konseyi'ne verilmiş belirli yetkiler VI-VIII. ve XII. bölümlerde gösterilmiştir.

Daimi üyeler

Daimi beşlinin 1946-2015 aralığında uyguladıkları veto sayısı

Ülke	Bölgesel Grup	Mevcut temsilci devlet	Eski temsilci devlet
Çin Halk Cumhuriyeti	Asya-Pasifik	Çin Halk Cumhuriyeti (1971-)	Çin Cumhuriyeti (1946-1971)
Fransa	Batı Avrupa ve Diğerleri	Beşinci Fransa Cumhuriyeti (1958-)	Dördüncü Fransa Cumhuriyeti (1946-1958)
Rusya	Doğu Avrupa	Rusya Federasyonu (1992-)	Sovyetler Birliği (1946-1991)
Birleşik Krallık	Batı Avrupa ve Diğerleri	Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı (1946-)	—
Amerika Birleşik Devletleri	Batı Avrupa ve Diğerleri	Amerika Birleşik Devletleri (1946-)	—

Geçici üyeler

Birleşmiş Milletler Bölgesel Grupları üyeliğine göre BMGK içinde gruplandırılmış oturma düzeni.

  Afrika Grubu

  Asya-Pasifik Grubu

  Doğu Avrupa Grubu

  Latin Amerika ve Karayip Devletleri Grubu (GRULAC)

  Batı Avrupa ve Diğerleri Grubu (WEOG)

Dönem	Afrika			Asya-Pasifik		Latin Amerika ve Karayipler		Batı Avrupa ve Diğerleri		Doğu Avrupa
2017–18			Etiyopya		Kazakistan		Bolivya	İsveç	İtalya (2017)[1] &  Hollanda (2018)[2]
2016–17	Mısır	Senegal		Japonya		Uruguay				Ukrayna
2015–16			Angola		Malezya		Venezuela	Yeni Zelanda	İspanya

İşleyiş

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararları, üye ülkeler tarafından verilen bir önergenin, 15 üye ülkeden dokuzu tarafından kabul edilmesi ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Daimi Üyesi ülkelerden birinden ret oyu almamış olması şartıyla alınır.

Dünya barışına katkısı ve karşıt görüşler

Veto yetkisine sahip beş daimi ülke olan Amerika Birleşik Devletleri, Rusya Federasyonu, Çin Halk Cumhuriyeti, Fransa ve Birleşik Krallık aynı zamanda dünyanın en çok silah üreten ve pazarlayan ülkeleridir.^[3]. Sadece Çin, Almanya'dan sonra altıncı durumdadır. Dünya silah ticaretinin baş aktörlerinden oluşan Güvenlik Konseyi Ülkeleri'nin dünya barışına kalıcı katkıda bulunacak kararlar verebileceğine bazı çevreler şüpheyle bakmaktadır.

Kore Savaşı (1950) ve Körfez Savaşı kararları, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylanmıştır.

Kaynakça

Bu maddeyi dinle (bilgi)

Bu ses dosyası 09-01-2010 tarihli sürümünden üretilmiştir ve bu tarihten sonra madde yapılmış olan eklemeleri kapsamamaktadır. (Medya yardım)

Diğer konuşan maddeler

1. "General Assembly Elects 4 New Non-permanent Members to Security Council, as Western and Others Group Fails to Fill Final Vacancy". 4 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160904121336/http://www.un.org/press/en/2016/ga11796.doc.htm. Erişim tarihi: 9 August 2016. 
2. "Elected to Security Council in Single Round of General Assembly Voting, Italy Says It Will Cede Non-Permanent Seat to Netherlands after 1 Year". 4 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160904121354/http://www.un.org/press/en/2016/ga11797.doc.htm. Erişim tarihi: 9 August 2016. 
3. "Rakamlarla Dünya Silah Ticareti (İngilizce)". Jubilee 2000. http://www.globalissues.org/Geopolitics/ArmsTrade/BigBusiness.asp. Erişim tarihi: 2007-09-21. 

Dış bağlantılar

• Resmî site
• 1946-2007 Arasında Kullanılmış Tüm Vetolar ve Açıklamaları - İngilizce