Balaken Rayonu

Balaken Rayonu
Kırmızı: Balaken Rayonu Rayonunun Azerbaycan'daki konumu.
Bilgiler
İdarî merkez: Balaken
Yüz ölçümü: 923[1] (km2)
Nüfus: 97.002
Nüfus yoğunluğu: 92 (kişi/km2)
Nakliyat vasıtası kodu: 08
Telefon kodu: 119
Posta kodu (Merkezi PŞ): AZ 0800
Başkan: Islam Rzayev
İnternet sitesi: balaken.az

Balaken Rayonu (Azerice: Balakən rayonu), Azerbaycan'ın rayonlarından biridir. Azerbaycanın kuzeybatısındadır. Antik yunan coğrafyacısı Strabon, Balaken'i 'Mabetler diyarı' adıyla anmıştır.

Tarih

Tarihi bir Alban yerleşim yeridir, eski Kafkas Alban Krallıklarının güzey-batı hattını çevreleyen lojistik yapısı ile Alban Krallığı için her zaman birincil öneme sahip olmuştur, özellikle Albanlar'a ait eski tapınaklar ve bir kısmı hala ayakta olan eski kiliseler, Alban swastikaları nakşedilmiş tarihi duvar süslemeleri, mezar taşları ve bazı dikitler önemli kültürel öğeleridir.

Rusya İmparatorluğu zamanı Car-Balaken okruguna (Rusça: Джаро-Белоканский округ) dahildi. 1841'de lağvedilerek Gürcü-İmereti guberniyasına (Rusça: Грузино-Имеретинская губерния) katılmış, 1860'tan yeniden ayri Car-Balaken okrugu kurulmuştur. 1860 yılından Zakatala okruguna, 1920 yılından ise Zakatala kazasına (Rusça: Загатальский уезд) dahil idi. Balaken rayonu 1930'da kurulmuş, 1963'de Zaqatala rayonuna verilmiş, 1965'de yeniden müstakil rayon olmuştur. Kuzeyinde Dağıstan'la, batısında Gürcistan'la komşudur.

Coğrafya

Yüzölçümü 923 kilometrekaredir. Rayon, yüksek Kafkas dağ silsilelerinin uzantılarından oluşmaktadır.

Balaken, kuzeyden Rusya Federasyonu, Dağıstan, batıdan Gürcistan Cumhuriyeti, güneyden Zakatala Rayonu ile komşudur.

Kafkas sıradağlarının güney doğusu içinde kalan Balaken, derin ve verimli vadi ve ovalarla, hayvancılığa uygun meralara sahiptir. Doğal güzellikleri ve el değmemişliği ile turizm açısından geleceğe yönelik önemli olanaklara sahiptir.

Nüfus

Nüfusu 83.732 kişidir (1999 nüfus sayımı).

Rayon etnik bakımdan zengindir. Burada nüfusun büyük bölümü (56.674 kişi) Azeri'dir. Etnik azınlıklarlar içerisinde bir Doğu Kafkas dili konuşan Avarlar en büyük azınlıktır (24.415 kişi). Belokan Avarlar'ı Avarlar içinde "Tshorosul Avar" (Türkçe: "Buzul Yöresi Avarlar'ı") olarak bilinir. Rayonda ayrıca Yengiloylar, Çingeneler, Sahurlar, Ruslar, Ukraynalılar da yaşar. Etnik Dağıstan halklarının birçoğu II. Dünya Savaşı sırasında zengin doğal güzellikleri olan Balaken bölgesine göç etmişlerdir.

Etnik
qrup		 27 ocak-3 şubat, 1999 n.s.[2] 13-22 nisan, 2009 n.s.[3]
Sayı % Sayı %
Toplam 83 732 100.00 89 827 100.00
Azeriler 56 674 67.69 65 349 72.75
Kafkasya Avarları 24 415 29.16 23 874 26.58
Ruslar 237 0.28 128 0.14
Lezgiler 219 0.26 91 0.10
Gürcüler 1 731 2.07 38 0.04
Sahurlar ... ... 34 0.04
Türkler 43 0.05 28 0.03
Tatarlar 39 0.05 11 0.01
Ukraynalılar 34 0.04 ... ...
Ermeniler 3 0.00 ... ...
Diğerleri 337 0.40 274 0.31

Medya

"Balaken" gazetesi DMTRV TV 1999-2006

Politika

Siyasî partiler

Balaken rayonunda bir takım siyasi partinin yerel teşkilatları faaliyet gösterir.

Ekonomi

Yerli halk daha çok tütünçülük, arıcılık, meyvecilik yapmaktadır. Rayonun ekonomisinde hayvancılık ve tahılçılık da önemli yer tutmaktadır. Daha ziyade kırsal bölgeye ait tüketim malları imal edilir.

Eğitim

Rayonda 10 ilkokul, 40 ortaokul, teknik meslek ve müzik okulu, 44 kütüphane, 99 dernek vardır.

Mimarlık

Balakenin tarihi hakkında yazılan tarihçi-etnolog Akif Memmedli'nin kitapları:

İklimi

Rayonda nemli sübtropik ve dağ-tundra iklimi görülür.

Tabiatı

Balaken rayonu esrarengiz tabîata sahip rayonlardan biridir. Büyük bir turizm potansiyeline sâhiptir. Zengin meşe örtüsü ülkenin meşe ormanlarının 5 %-ni teşkîl eder. Meşelerinde palıd, vələs, fıstık, kızılağaç, akasya ve benzeri ağaclar yetişir. Qanıx (Alazan) çayı boyunca tuğay meşeleri vardır. Yararlı bitkileri ile zengindir. İlginçtir ki, dünyâda Şuşa'dan başka hiç yerde yetişmeyen Xarı Bülbül adlı meşhûr gül Balaken rayonunda yetişir.

Hayvanat âlemi de zengindir. Dağ və düzrnlik meşelerinde boz ayı, dağ keçisi, kurt ve çakal, tilki, yaban domuzu, tavşan, geyik gibi hayvanlar yaşar.

Büyüklüğüne göre Azerbaycan'da ikinci olan Zakatala koruğunun 3/4-ü Balaken rayonunun arâzîsindedir.

En iri çayları Qanıx (Alazan), Balakençay, Katexçay ve Mazımçaydır.

Gezme, görme yerleri

Rayon gezme görme yerleri açısından çok zengindir.

Katehçay şelalesi, İmambulak, Arılık, karaçay, Mazımkara, Mirovoy Voda ve benzeri yerler vardır. 2008 Yılında yapılan bir de teleferik vardır.

Balaken azerbaycan rayonlari arasinda en super rayonlardan biridir. cennet gormek isteyen balakene gelsin.

Rayondakı bölümler

Rayonda 1 şehir, 1 kasaba ve 57 köy vardır.

Balaken şehri

Kabakçöl kasabası

Not

  1. ↑ Ümumi məlumat. — Azərbaycan Respublikasının inzibati–ərazi vahidləri. — İnzibati kənd rayonları (01.01.2006), səhifə 11. // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. 25 cilddə. Məsul katib akademik T. M. Nağıyev. "Azərbaycan" cildi. Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi, 2007, 884 səhifə. ISBN 9789952441017
  2. ↑ Population statistics of Eastern Europe: Ethnic composition of Azerbaijan by 1999 census
  3. ↑ Population statistics of Eastern Europe: Ethnic composition of Azerbaijan by 2009 census
This article is issued from Vikipedi - version of the 9/20/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.