Dağlık Karabağ Özerk Oblastı
Dağlık Karabağ Özerk Oblastı (Rusça: Нагорно-Карабахская автономная область, Nagorno-Karabakhskaya avtonomnaya oblast'; Azerice: Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti, Дағлыг Гарабағ мухтар вилаjəти; Ermenice: Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնավար Մարզ, Ler'nayin Ğarabaği İnqnavar Marz), 1923'te Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti içinde kurduğu özerk oblast.
Tarihçe
Azerbaycan Komünist Partisi’nin kurduğu üç kişilik araştırma heyetinin sunduğu rapora dayanarak 30 Haziran 1921’de Özerk Olbastı’nın kuruluşu kararlaştırıldı. 24 Temmuz 1923’te Özerk Oblastı ilan edilmiş ve kararı uygulamaya konulmuştur.
Kasım 1989'da SSCB Yüksek Sovyeti, Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nin özerkliğini kaldırılıp doğrudan Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlanmasına dair karar aldı. Fakat Aralık 1989'da Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Yüksek Sovyetiyle Karabağ Ulusal Konseyi'nin ortak oturumu, Moskova'nın kararını geçersiz sayarak Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nın Ermenistan ile birleşmesini açıkladı.[1]
Karabağ Savaşı sırasında 26 Kasım 1991'de Azerbaycan Sovyet Sovyalist Cumhuriyeti parlamentosu özerk statünü iptal ederek, araziyi Hocavend, Tartar, Goranboy, Şuşa ve Kelbecer rayonlarına bölmüşdür.[2]
| |||
| 20. yüzyıl öncesi | |||
| Artsah | |||
| Karabağ Hanlığı | |||
| Sovyet Dönemi | |||
| Dağlık Karabağ Özerk Oblastı | |||
| Bugün | |||
| Karabağ Savaşı | |||
| Dağlık Karabağ Cumhuriyeti | |||
Buna karşılık olarak Ermenilerin çoğunlukta olduğu bölgeler tek taraflı olarak Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını ilan etti. Sovyetler Birliği çöktüğünde Birleşmiş Milletler, Dağlık Karabağ bölgesinin yeni kurulan bağımsız Azerbaycan Cumhuriyeti'nin parçası olduğunu tekrar onayladı.[3]
Demografi
Sovyet Birliğinin son döneminde özerk bölgenin yüzölçümü 4.388 km² idi ve 1989 yılında nüfusu 145.593 Ermeni (%76,4), 42.871 Azeri (%22,4)[4], Rus, Rum, Süryani den oluşuyordu.
Kaynakça
- ↑ Armenia, Azerbaijan, and Georia Country Studies, Area Handbook Series, Federal Reserch Division Library of Congress, 1994, ISBN 0-8444-0848-4, pp. 19-21.
- ↑ Svante Cornell, "Turkey and the Conflict in Nagorno Karabakh: A Delicate Balance", Middle Eastern Studies Journal (Frank Cass Publications, London), Vol 34, No. 1, January 1998, pp. 51-72
- ↑ 1993 UN Security Council Resolutions on Nagorno-Karabakh, U.S. State Department website, accessed February 2007
- ↑ Human Rights Watch. "Seven Years of Conflict in Nagorno-Karabakh". December 1994, p. xiii, ISBN 1-56432-142-8, citing: Natsional'nyi Sostav Naseleniya SSSR, po dannym Vsesoyuznyi Perepisi Naseleniya 1989 g., Moskva, "Finansy i Statistika"