Ermenistan (Roma eyaleti)
Ermenistan Eyaleti, (Latince Armenia), MS 114 yılında Roma İmparatoru Trajan tarafından, MÖ 66 yılından beri Roma korumasında olan Ermeni milletinin göç etdiği toprakların imparatorluğa bağlanmasıyla oluşturulan Roma eyaleti. Yerleştiği bölge Azerbaycan'ın tarihi Revan şehrinin etrafındadır ve bağımsızlığa 1991 yılında ulaştı.
Eyaletin kurulması
Eyaletin ömrü sadece dört yıl olmuş, Trajan'ın ölümünün ardından halefi Hadrian, 118 yılında Parthamaspates'i kral olarak atamış ve imparatorluğu daha savunulabilinir sınırlara çekmek amacıyla[1] bölgeyi boşaltmıştır.
Eyaletin bölünmesi
MS 387 yılındaki Akilisene antlaşması ile Ermenistan eyaleti Roma ve Sasani İmparatorlukları arasında ikiye bölündü. Eyaletin daha geniş olan doğu kısmı Sasanilere, batı kısmı ise Roma'ya bağlı kaldı.[2]
591 yılında Roma İmparatoru Sasani İmparatoru Mavrikios (Maurice) ve II. Hüsrev (Khosrau II) arasında yapılan antlaşma ile Pers Ermenistanı'nın çoğu yeniden Doğu Roma'ya bağlandı.
Son Dönem
1042 yılında Vahram Pahlavouni liderliğindeki 50.000 kişilik Ermeni Ordusu ile Doğu Roma arasındaki Ani Muharebesi'ni Ermeniler kazandı.[3]
Ermeniler, Doğu Roma ile aralarındaki anlaşmazlıklara rağmen 1064-1071 arasındaki Selçuklu akınları ve göçleri sonrasında Doğu Roma ile ittifak etmek durumunda kaldılar. 26 Ağustos 1071 tarihinde Büyük Selçuklu Hükümdarı Alp Arslan ile Doğu Roma İmparatoru IV. Romanos Diogenes arasında gerçekleşen Malazgirt Meydan Muharebesi'nde Slav, Got, Frank, Gürcü, Uz, Peçenek, Kıpçak gibi ücretli askerlerin yanında Rumlarla birlikte Ermeniler de Doğu Roma ordusu safında yer aldılar.[4] Savaş Selçuklu galibiyeti ile sonuçlandı ve -Ermenistan topraklarının da dahil olduğu- Anadolu'nun çoğu birkaç yıl içinde Selçuklu topraklarına katıldı.[5]
Kaynakça
- ↑ The World of the Romans(Romalıların Dünyası), Charles Freeman, New York: Oxford University Press, 1993, s.62.
- ↑ Hovannisian, 2004, s.85,92.
- ↑ History of Armenia by Father Michael Chamich from B.C. 2247 to the Year of Christ 1780, or 1229 of the Armenian era, Mikayel Chamchyants, s.124.
- ↑ Norwich, John Julius (1999) (İngilizce). Byzantium, the Apogee. Londra: Penguin. s. 346-348.
- ↑ Kılıç, İhsan; Nihat Koç, Ruhi Sarıkaya, Osman Karaaslan, Leyla Karabulut, Ahmet Balıbey (27 Ekim 2008). Türkiye Selçuklu Devleti. ss. 34-37. 1306-9756-0-3.
| ||||||||
