Kürkçü, Sarıkaya
Koordinatlar: 39°29′12″K 35°33′33″D / 39.48667°K 35.55917°D
| Kürkçü | |
| — Köy — | |
 |
|
| Koordinatlar: 39°29′12″K 35°33′33″D / 39.48667°K 35.55917°D | |
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Yozgat |
| İlçe | Sarıkaya |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 1.195 m (3.921 ft) |
| Nüfus (2007) | |
| - Toplam | 293 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0354 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 66650 |
| İnternet sitesi: | |
Kürkçü, Yozgat ilinin Sarıkaya ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Anadolu’nun Türk yurdu haline gelmesine ve İslamlaşmasında en önemli etken hiç şüphesiz 1071 yılında vuku bulan Malazgirt Zaferidir. Büyük Selçuklu Sultanı Alparslan bu zaferden sonra Anadolu’nun Türkiye olması için yani fethedilmesi için komutanlarını görevlendirmiştir.Bu komutanlarından biri de Danişmend Gazidir. Orta Anadolu’yu Bizans’ın elinden alan Danişmend Beyliği, Yozgat ve çevresini Türk boylarına açarak bölgenin Türkleşmesine katkıda bulunmuştur. Danişmend Beyliği 1175’ten sorma Türkiye Selçuklu Devleti’nin güçlenmesiyle bu devlete bağlanmış daha sonra da yıkılmıştır. Bu bölge de bu tarihten sonra Türkiye Selçuklu Devleti’nin eline geçmiştir. Türkiye Selçuklularının çöküşüne ve Moğol İlhanlı Devletine bağlanmasına neden olan 1243 Kösedağ Savaşı’ndan sonra bölgeye Moğol asıllı Kara Tatarlar gelerek yerleşmişlerdir. Bu dönemden sonra Malazgirt Zaferi vesilesiyle gelen Oğuz Türkleriyle Kara Tatarlar bir arada yaşamaya başlamışlardır. Zamanla, Oğuz kültürü tüm bölgeyi etkiledi. Bu arada Kara Tatarlar da Oğuz Türkleri kültür dairesine girdiler. Tarihin seyri içerisinde iki topluluk da Osmanlı tebaası oldular.
Osmanlı Sultanı Yıldırım Bayezid zamanında Osmanlı Devleti’nin doğusunda büyük bir tehlike doğdu: Timurlenk. Timur, Çağatay Hanlığı toprakları üzerine kurduğu devletini kısa zamanda bir imparatorluk haline getirdi. En son amacı Büyük Çin Seferine çıkarak tüm Asya’ya hakim olmaktı. Ama Timur arkasında Osmanlı gibi güçlü bir devlet bırakmak istemiyordu. 15. asrın başında artık Osmanlı - Timur savaşı kaçınılmaz oluyor ve 1402 ankara Savaşı sonucunda Osmanlı Devleti mağlup oluyor. Timur daha önce planladığı Çin Seferi için hazırlıklar yapmaya başladı; ancak ordusu kalabalık Çin karşısında azınlıktaydı. Bunun için Yozgat ve yöresindeki Kara Tatarları, Ata yurtlarına götürülmek üzere, bölgeden zorla kopardı. Orta Anadolu, birden bire boşalıvermişti. Bu boşluk, Sivas ve Kayseri'de yaylayan Dulkadiroğulları Türkmenlerine yaradı. Bu tarihte bölgeye ikinci Türkmen (Oğuz) akını gerçekleşti. Bozok koluna mensup bu Türkmenler, Yozgat ve yöresini kısa zamanda iskan ettiler. XV. ve XVII. Yüzyıllarda Bozok adı, bölgeyi değil, orada yaşayan halkı ifade ediyordu. Ancak daha sonra 'Bozok' ismi, bir bölge adı anlamını taşımaya başladı. İşte Yozgat ilinde yaşayan Türkler, Malazgirt’ten hemen sonra Orta Asya’dan gelen Danişment Beyliği emrindeki Oğuz Türkleri ile Maraş ve civarında hakim olan Dulkadırlı Türkmenlerine bağlı Bozokların torunlarıdır.
15. yüzyıldan itibaren bölgeye Dulkadiroğulları Türkmenleri yerleştirilmiştir. Bu bölgede Oğuz Türkleri yerleştikleri yerlere boylarının ve oymaklarının adlarını vermişlerdir. Köy, mahalle, dere, tepe, dağ ve ova gibi bazı yer isimleri Oğuz boylarının adlarını taşımaktadır. Köyümüzün çevresinde bulunan Hisarbeyli, Eynelli, Hasbek, Çağlalı(Çalağıl), Ozan, Tuzlacık, Kerpiccek(Kerpicek), Arpalık, Karaevli Kışlası, Alembeg Kışlası (Alembey), Emirbeg Kışlası (Emirbey), Baraklu, Akbenli gibi isimlere sahip köylerin bu adların her biri Türkmen (Oğuz) oymaklarının isimleridir. Yöremizin yerli halkı işte bu oymakların neslinden gelmektedir. Bu isimlerin bir kısmı değiştirilse de oymak adlarını taşıyan birçok köy ve kasaba hala aynı isimle anılmaktadır.*¹
Köyümüzün de adı yukarıdaki gibi Türkmen oymaklarından birinin adından kalmıştır. Yanı köyümüz Bozok Oğuzlarına (Türkmenlerine) bağlı Kürkçü oymağının neslinden gelmiştir. Araştırmalarımızda köyün ismiyle ilgili kaynaklarda herhangi bir bilgiye karşılaşmadık. Ama Başbakanlık Osmanlı Arşivinden elde edilen belgelere göre Kürk , Kürkcü, Kürkcülü ve Kürkcüler ismleri ile Menteşe Yöresi, İçel, Adana, Maraş, Tarsus, Teke, Halep, Aydın ve Saruhan, Konya, Sivas (Yeni il) ve Erzurum'da Oğuz (Türkmen) aşiretlerine yine Kükcü ve Kürkcülü isimleri ile Menteşe, İçel, Tarsus ve Edirne'de Oğuz (Türkmen) cemaatlerine rastlanmaktadır.*² Bu bölgelerde Kürkçü isminde birçok da köy bulunmaktadır. Yukarıda belirttiğimiz gibi Ankara Savaşından sonra bugünkü Yozgat iline Maraş ve çevresinden Dulkadırlı boyları gelmişti. Bu bilgilere göre köyümüzün adı ve aslı Bozok boyuna bağlı Dulkadırlı Türkmenleri (Oğuzları)nden “KÜRKÇÜ” oymağına dayanmaktadır. Kürkçü adının kökenine gelince: Oğuz Türkleri boylardan, oymaklardan, obalardan oluşmaktadır. Bazı oymak ve obaların adlarında o oymağın uğraştığı iş veya meslek belirleyici olmuştur. Muhtemelen Kürkçü adı da bu oymağın kürkçülük yapıyor olmasından ileri gelmektedir. Türklerin tarihine baktığımızda zaten kürk önemli bir yere sahiptir. Türkler göçebe olduklarından dolayı geçimleri hayvancılığa dayanırdı. Hayvanları yetiştirirler ve hayvan ürünlerini satarlardı. Bu hayvan ürünlerinden biri de deri ve kürktür. Ayrıca Türklerin ticari hayatında önemli iki ticaret yolu vardır: biri Çin’den başlayıp Orta Asya, Anadolu, Karadeniz üzerinden Avrupa’ya uzanan İpek Yolu diğeri de Kürk Yoludur. Kürk Yolu da Karadeniz’in kuzeyinde başlayarak İpek yoluna paralel olarak Çin’e kadar uzanır. Eski Türkler genelde bu Kürk Ticaret Yolunu denetimleri altında tutmuşlardır. Bu bilgilere göre hayvan, kürk ve kürkçülük atalarımızın ticari ve iktisadi hayatlarında önemli yere sahiptir. Bu işle uğraşan yani kürkçülük yapan oymak ve obalar da “KÜRKÇÜ” adını almışlardır. Bu durum sadece “KÜRKÇÜ” adı için geçerli değildir. Aynı durumda olan başka Türkmen boy ve oymakları da vardır. At yetiştiren Atmalı oymağı ve Atçeken boyunda olduğu gibi.
Köyümüzün adına rastladığımız başka bir kaynak da 1888-1903 yılları Boğazlıyan (Şeriyye Sicilleri) Mahkeme Tutanaklarıdır. Bu kaynakların yeni harflere çevrilmiş araştırma tezinde köyümüzünadı Osmanlı Türkçesi yazısınıdan “KÖRÜKÇÜ” şeklinde çevrilmiştir. Ancak “körükçü” kelimesi ile “Kürkçü” kelimesi Osmanlı Türkçesinde aynı şekilde yazılmaktadır. Araştırmacının burada bir hatası bulunmaktadır.
Sonuç olarak köyümüzün adı kürkçülükle geçinen ve bu ismi alan bir Oğuz oymağına dayanmaktadır.
_______________________________________
- ¹ www.yozgat.gov.tr
- ² Cevdet Türkay,Osmanlı İmparatorluğu'nda Oymak, Aşiret Ve Cemaatler, s. 113,567
Coğrafya
Yozgat iline 98 km, Sarıkaya ilçesine 20 km uzaklıktadır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | 293 |
| 2000 | 357 |
| 1997 | 346 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Altyapı bilgileri
Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi yoktur ancak PTT acentesi vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.
Dış bağlantılar
| ||||||||||