Mihail Saakaşvili

Bu maddenin tarafsızlığı konusunda kuşkular bulunmaktadır.
Ayrıntılar için lütfen maddenin tartışma sayfasına bakınız.
Şablonu maddeden çıkarmadan önce lütfen şablonun yardım sayfasını inceleyiniz. (Ekim 2015)
Mihail Saakaşvili
Odessa Valisi
Görevde
Makama geliş
30 Mayıs 2015
Yerine geldiği İgor Palitsa
3. Gürcistan Devlet Başkanı
Görev süresi
20 Ocak 2008 - 17 Kasım 2013
Yerine geldiği Nino Burcanadze (vekaleten)
Yerine gelen Giorgi Margvelaşvili
Görev süresi
25 Ocak 2004 - 25 Kasım 2007
Yerine geldiği Nino Burcanadze (vekaleten)
Yerine gelen Nino Burcanadze (vekaleten)
Kişisel bilgiler
Doğum 21 Aralık 1967 (1967-12-21)
Tiflis, Gürcistan
Partisi Birleşik Ulusal Hareket
Eşi Sandra Roelofs
İmzası

Mihail Saakaşvili (Gürcüce: მიხეილ სააკაშვილი / Miheil Saakaşvili, d. 21 Aralık 1967 Tiflis, Gürcistan). Gürcü siyasetçi ve Gürcistan'ın 3. devlet başkanı (2004-07, 2008-13).

Yaşam öyküsü

Lisans eğitimini Kiev Üniversitesi Uluslararası Hukuk Fakültesi'nde alan Saakaşvili, yüksek lisansını New York'taki Columbia Üniversitesi'nde yaptı. Hukuk doktorasını ise Washington'daki George Washington Üniversitesi'nde tamamladı. Strasburg Uluslararası İnsan Hakları Enstitüsü'nden de diploma alan Mihail Saakaşvili, 1995'te Gürcistan parlamentosunun reform ve hukuk komitesine başkan seçildi ve 1999'da milletvekili oldu.

Eduard Şevardnadze'nin 2000 yılının Ekim ayında Adalet Bakanı yaptığı Saakaşvili, hükümette bulunduğu süre içinde olup bitenlerden rahatsızlık hissetti. Adalet Bakanlığı görevine gelişi bir yılı bile bulmamışken, yolsuzlukları gerekçe göstererek 2001 yılının Eylül ayında görevi bıraktı.

Saakaşvili ve George W. Bush, 10 Mayıs 2005'te Gürcistan'daki Özgürlük Meydanı'nda

Hükümetteki görevinden ayrılan Saakaşvili, ardından Birleşik Ulusal Hareket adlı siyasal oluşumu başlattı. Partisi Haziran 2002'de yapılan yerel seçimlerden zaferle çıktı. Ardından Saakaşvili, Tiflis şehir konseyi başkanlığına getirildi.

2 Kasım 2003'te yapılan parlamento seçimlerine hile karıştığını iddia eden Saakaşvili, devlet başkanı Eduard Şevardnadze'ye karşı muhalefet başlattı. Aynı dönemde bölgede birçok ülkede aynı anda, bir düğmeye basılmış gibi ortaya çıkıveren "Kadife Devrim", "Turuncu Devrim" gibi hareketlerin benzeri, Gürcistan'da da, tarihin en önemli devlet adamlarından ve birçok uzman tarafından stratejik deha olarak tanımlanan Şevardnadze'ye karşı ortaya çıktı. Bunun sonucunda Gül Devrimi adıyla anılan barışçı halk hareketinin baskılarına dayanamayan Şevardnadze istifa etti; 4 Ocak 2004'te yapılan seçimlerde devlet başkanlığı koltuğuna ABD ve Avrupa ülkelerinin büyük desteğini arkasına almış olan Saakaşvili oturdu.

Ekim-Kasım 2007'de muhalefet partilerin yönetime karşı ortaklaşa kitlesel gösteriler yapması ve başkent Tiflis'teki mitingin 7 Kasımda güç kullanılarak dağıtılmasının ardından Saakaşvili, görevinin dolmasına daha bir yıl varken devlet başkanlığından istifa etti. 5 Ocak 2008'de yapılan devlet başkanlığı seçimlerini ilk turda yüzde 53 oy oranıyla kazanan Saakaşvili yeniden bu göreve seçildi. Bölgede ortaya çıkıveren gelişmelerin ve Saakaşvili iktidarının Gürcistan milli menfaatlerine etkileri, yıllarca Şevardnadze'nin stratejik dehasıyla büyük bir diplomatik başarıyla idare edilmiş Osetya meselesinin gelmiş olduğu durumla ve sonuçlarıyla da net olarak görülebilir.

Batı yanlısı olarak bilinen Gürcü lider, evli ve iki oğlu var.

Güney Osetya olayları

Eski Hırvatistan Sosyalist Cumhuriyeti'nin idari sınırlarındaki tanınmayan Sırp devleti
Eski Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin idari sınırlarındaki tanınmayan Oset ve Abhaz devletleri

Mihail Saakaşvili, Gürcistan-Abhazya ve Gürcistan-Güney Osetya anlaşmazlıklarının zorlayıcı yollarla çözümünü ile Hırvatistan'ın 1995 yılında Krayina'ya yaptığı saldırıyı taklit etmeye kalktı.[1]

Yugoslavya parçalanırken, Hırvatistan Sosyalist Cumhuriyeti idare sınırlarındaki Sırplar, İkinci Dünya Savaşı sırasında yapılan soykırımların tekrarlanmasından korkarak, 16. yüzyılda Sırpların iskân edildikleri topraklarında Krayina Sırp Cumhuriyeti'ni ilan etti. Ancak tanınmayan Sırp devletinin ömrü uzun sürmedi. Krayina’ya saldırmak ve oradaki Sırpları katletmek, MPRI’in Hırvatlara sunduğu bir plandı. 1 Mayıs 1995'de Emek ve Dayanışma Gününün kutlanması ve Hitler faşizminin yenilgiye uğratılması ellinci yıldönümü şenlik hazırlıkları sırasında Hırvat kuvvetleri, Ürdün, Nepal ve Arjantin BM Barış Gücü "koruması" altındaki Batı Slavonya'ya saldırdılar. Batı Slavonyalı Sırp güçleri hain saldırıya karşı ciddi bir direniş gösteremedi ve bozguna uğratıldı. Çok kısa bir süre devam eden "sınırlı polis harekâtı" sonucu 454 kadar öldürülmüş ve 18.000 kadar Sırp yerinde edilmişti. 4 Ağustos 1995 tarihinde ise Hırvat silahlı kuvvetleri Danimarka, Nepal, Polonya, Çekistan, Fransa ve Kanada Barış Gücü de "koruması" altında bulunan Knin Krayinası bölgesine Fırtına Harekâtı düzenleyerek, 2.650'den fazla Sırp’ı öldürdü, yaklaşık 250 bini ise vatan topraklarından sürdü. ABD destekli Krayina yıkılması İkinci Dünya Savaşı’ndan beri Avrupa’daki en kötü etnik temizlik olmasına rağmen Hırvat neo-ustaşa liderleri fiilen cezalandırılmamıştır. Ağustos 2008 Fırtına Harekâtının 13. yıldönümü itibariyle bilanço: ölümünden sonra ulusal kahraman olarak gömülen Franjo Tuđman, Lahey Mahkamesinde mahkûm olmayan Hırvatistan Ordusunun üç generalı, çoğunluğu hâlâ geri dönemeyen iki yüz binden fazla mülteci ve unutulmuş bir etnik temizlik.

Kafkasya'da da benzer bir senaryo vardı. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin dağılma sürecine girmesiyle birlikte, Gürcistan’da yaşayan Abhazlar ve Osetler de, 1918-1920 yıllarındaki baskıların tekrar edilmesinden korkarak, Gürcistan'dan ayrıldıklarını ilân etmişler. Abhazlar ile Osetler, Rus-Oset gönüllüleri, Çerkez-Türk gönüllüleri ve Kafkasya Dağlı Halkları Asamblesi’nden aldıkları destekle, 1989-1993 savaşlarda bağımsızlığını savundu.

"Gürcistan toprak bütünlüğü" örneğinde ise Saakaşvili'nin dikkatinden kaçan bir şeyler vardı:

  1. Fırtına Harekâtı başlamadan Srebrenitza katliamı gerçekleştirildi.[2] Krayina etnik temizliğini kamufle etmek için de Batı, "Birleşmiş Milletler 8.000 kişinin katliamını önlememiş" üzerine bir haberleriyle ve "toplu mezar kalıntılarının" açıkça görüldüğü Amerikam casus uçaklarının yapılan fotoğraflarıyla kamuoyunun dikkatini başka yönlere çekmeyi başarmıştır.
  2. Fırtına Harekâtı esnasında NATO uçakları Sırp radarlarını bombalayarak, Hırvat silahlı kuvvetlerine doğrudan doğruya yardımcı bile oldu.[3]
  3. Batılı ülkeler verdikleri Yugoslavya'ya ekonomik ambargosunun kaldırılması üzerine garantilerle, Sırbistan ile Bosna’daki Sırpların, Krayina’daki soydaşlarının yardımına gelmemesini sağlamıştır.
  4. Hırvatlar, Doğu Slavoniya saldırmaya cesaret edemediler. Çünkü Doğu Slavoniya'daki Rusya Barış Gücü ve Doğu Slavoniya-Yugoslavya sınırındaki Sırbistan Ordusu, Hırvat saldırısı durumunda güç kullanacağını bildirdi.

Mihail Saakaşvili, her şeye rağmen Batı'nın 13 yıl önce yaptığı şekilde, ABD'nin Rusya'yı kuşatma, parçalama ve işgal etme stratejisi büyük bir operasyonla Eski Sovyet topraklarında uygulanmaya kalkıştı.[4]. 7 Ağustos 2008’de Pekin Olimpiyatları’nın açılışı şenlik hazırlıkları sırasında Gürcistan Ordusu, Güney Osetya Cumhuriyeti topraklarının kuvvet yoluyla işgali başlamıştı. Tanınmayan Oset devleti imha ettikten sonra Abhazya' ya gelecek darbe indirecekti. Ama Rusya barıştırıcı ve Oset gönüllü milis erleri takviye gelinceye kadar üstün düşman kuvvetlerinin hücumlarını püskürttüler ve karşı hücuma geçip işgalcileri geri attılar. Böylelikle, Abhaz ve Güney Osetlerin bir kısmını katledip bir kısmını dışarı atmak MPRI'in Saakaşvili'ne sunduğu bir plânı suya düştü. Bu nedenle Mihail Saakaşvili, Batılı ülkelerin nazarında da bütün itibarını kaybetti.

Ölüm iddiaları

Bir iddiaya göre Rus Ordusu Gürcistan'a girmiş ve Saakaşvili'yi öldürmüştür. Ancak Gürcistan Cumhurbaşkanlığı Basın Sözcüsü Manana Mancgaladze, bunun üzerine açıklama yaparak, Rusya'nın ülkesine saldırı tehlikesinin bulunmadığını açıkladı.[5]

Cumhurbaşkanlığının sonu

Batı yanlısı bir politika izleyen Saakaşvili’nin 2008’de Rusya ile savaşa girmesinin ardından ekonomik ve siyasi alanda etkinliği giderek azaldı. Yasa gereği aday olamadığı 2013 ekiminde yapılan devlet başkanlığı seçiminde Bidzina İvanişvili’nın desteklediği aday Giorgi Margvelaşvili yüzde 62 oyla cumhurbaşkanı seçildi. Saakaşvili’nin desteklediği eski meclis başkanı David Bakradze sadece yüzde 22’lik oy oranıyla ikinci oldu. 17 Kasım 2013'te görevini Margvelaşvili'ye devretti.

Sonraki yaşamı

Aralık 2013 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde ki Tufts Üniversitesi, öğretim üyesi ve üst düzey devlet konumunu kabul etti. 7 Mart 2014 tarihinde Saakaşvili, Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç'in 22 Şubat'ta devrilmesinden sonra Ukrayna'daki kargaşa bağlamında ve Kırım'da 16 Mart 2014 tarihindeki referandumdan önce, "Putin, ülkemi işgal ettiğinde" başlıklı bir yazı kaleme aldı.[6]

İmedi televizyonunun kurucusu Badri Patarkaçişvili'nin mülküne el konulması ve görevini kötüye kullanmakla suçlanan Saakaşvili'ye Tiflis Mahkemesi tarafından 1 Ağustos 2014 tarihinde gıyabında tutuklanma kararı vermiştir.[7]

Yanukoviç'in devrilmesiyle birlikte Petro Poroşenko tarafından Ukrayna'ya davet edilmiş ve Ukrayna vatandaşlığına geçmiştir. Bununla da sınırlı kalmayıp Yanukoviç'in devrilmesiyle beraber Rusya karşıtı bir politika izleyen Poroshenko yönetimi tarafından 30 Mayıs 2015 tarihinde Odessa valisi olarak atanmıştır.[8][9][10] Odessa güney batı Ukrayna'da bulunan ve nüfusunun çoğunluğu Rus yanlıların oluşturduğu bir Karadeniz şehridir. Ukrayna'nın Odessa Valisi ve Gürcistan eski Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili, Gürcistan vatandaşlığından Aralık 2015 itibariyle çıkarılmıştır. Gürcistan Cumhurbaşkanı Giorgi Margvelaşvili'nin, Odessa Valiliği görevini yürüten Saakaşvili'nin vatandaşlıktan çıkartılmasına ilişkin kararnameyi onayladığı açıklanmıştır. Saakaşvili, Gürcistan hükümetinin, kendisinin 2016 yılındaki parlamento seçimlerine katılmasının yolunu kesme çabası içinde olduğunu iddia ederek, tüm bu gelişmelerin arkasında, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Rusya Başbakanı Dmitri Medvedev'in bulunduğunu da ileri sürmüştür.[11]

Aralık 2015 tarihinde hükümet tarafından Gürcistan vatandaşlığından çıkartıldığı açıklanmıştır.[12]

Özel hayatı

1993 yılında Strasbourg'da tanıştığı Hollandalı dilbilimci Sandra Roelofs ile evlidir. Saakaşvili akıcı derecede İngilizce, Fransızca, Rusça ve Ukraynaca[13][14] konuşuyor ve biraz Osetce ve İspanyolca bilmektedir.[15][16]

Kaynakça

  1. ↑ Beş gün savaşı’nın sonuçları, 18 Ağustos 2008, erişim tarihi: 3 Mayıs 2009.
  2. ↑ Presidency and Army Command Sacrificed Srebrenica, 14 Temmuz 1996, erişim tarihi: 11 Nisan 2009.
  3. ↑ Kafkasya’daki Balkanlar:Gürcistan’daki Çatışmalara Balkan Odaklı Bir Yaklaşım
  4. ↑ The Destiny of Croatian Serbs Awaited Ossetians
  5. ↑ 'Cumhurbaşkanı öldürüldü'
  6. ↑ washingtonpost.com: "When Putin invaded my country" (Saakashvili) 7 Mar 2014
  7. ↑ http://www.milliyet.com.tr/saakasvili-ye-tutuklama-gundem-1920189/
  8. ↑ "Saakashvili Confirmed As Governor Of Ukraine’s Odesa Region". RFE/RL. 29 May 2015. http://www.rferl.org/content/poroshenko-considering-saakashvili-for-governor-of-ukraine-odesa-region/27043987.html. Erişim tarihi: 30 May 2015.
  9. ↑ "Georgian ex-President Saakashvili named Ukraine regional governor - BBC News". Bbc.com. 22 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160322054748/http://www.bbc.com/news/world-europe-32943701. Erişim tarihi: 2015-06-02.
  10. ↑ "euronews – Ex-Georgian President Sakaashvili appointed governor of Ukraine’s Odessa region". M.euronews.com. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160305232636/http://m.euronews.com/en/307037/. Erişim tarihi: 2015-06-02.
  11. ↑ http://www.hurriyet.com.tr/gurcistan-vatandasligindan-cikarilan-eski-cumhurbaskani-saakasviliden-ilk-tepki-40023098
  12. ↑ http://www.olay.com.tr/saakasvili-gurcistan-vatandasligindan-cikarildi/52957/
  13. ↑ "Profile: Mikhail Saakashvili". BBC News. 25 January 2004. http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3231852.stm. Erişim tarihi: 9 August 2008.
  14. ↑ Barry, Ellen (2008). "Mikheil Saakashvili". The New York Times. http://topics.nytimes.com/top/reference/timestopics/people/s/mikhail_saakashvili/index.html. Erişim tarihi: 9 August 2008.
  15. ↑ Murray, Don (29 February 2008). "Can bountiful Georgia escape the Russian bear?". CBC. http://www.cbc.ca/news/reportsfromabroad/murray/20080229.html. Erişim tarihi: 9 August 2008.
  16. ↑ Smock, John (13 August 2004). "As prospect of South Ossetian conflict grows, Georgia prepares to send troops to Iraq". EurasiaNet. 11 May 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20080511155238/http://www.eurasianet.org/departments/insight/articles/eav081304.shtml. Erişim tarihi: 9 August 2008.

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 9/13/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.