Tepecik, Tavşanlı
Koordinatlar: 39°52′44″K 29°46′09″D / 39.87889°K 29.76917°D
| Tepecik | |
| — Belde — | |
 |
|
| Koordinatlar: 39°52′44″K 29°46′09″D / 39.87889°K 29.76917°D | |
| Ülke | Türkiye |
|---|---|
| İl | Kütahya |
| İlçe | Tavşanlı |
| Coğrafi bölge | Ege Bölgesi |
| Yönetim | |
| - Belediye başkanı | Adnan Korkmaz (AK Parti) |
| Nüfus (2015) | |
| - Toplam | 2.745 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0274 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 43400 |
| İnternet sitesi: Tepecik Belediyesi | |
Tepecik, Kütahya ili Tavşanlı ilçesine bağlı bir beldedir.[1]
Tarihçe
1259 yılında Ertuğrul Gazi tarafından Germiyanoğulları yerleşimine karşı Kayı Boyu'nun Tavşanlı ovasındaki sınırını korumak için Eğrigöz'de bulunan Kayı Boyu'na mensup savaşçı-gazi Türk beğleri görevlendirilir.Bilinen bu beğlerin bazılarının isimleri sırasıyla ; Sarı Beğ,Ali Beğ,Hacı Beğ,Ahmet Beğ (Hacıbeğ'in kardeşi) ve İsmail Beğ’dir.
O yıllarda Tavşanlı bölgesinde Kayı Boyu ile Germiyanlar arasındaki sınırı Adranos (Rhyndacos) çayı oluşturmuştur.Bu beğlere Ertuğrul Gazi tarafından Tavşanlı (Adranos) çayının güneybatı yönündeki ovanın ortasında bir tepe ve çevresi (şimdiki Tepecik) savunma amaçlı yurtluk olarak verilir.Bu çevresine hakim tepeye obaları ile beraber gelip yerleşirler.Bu yerleşim Beğlerin başı olan Ece Sultan önderliğinde gerçekleşmiştir.Ece Sultanın asıl ismi Ece Halil'dir. İlk önceleri Türklere has çadırlarda yaşayan bu beğler geldiklerinden bir müddet sonra yerleşik hayata geçip tarım ve hayvancılık'la uğraşmışlardır.
Anadolu’ya göçmeden önceki yurtları,o tarihlerde Türkmenistan’ın Merv ve Mahan bölgesidir.Aslen Oğuzların KAYI boyundan olup KARAKEÇİLİ TÜRKMEN aşiretine mensupturlar.Günümüzde Tepecik Beldesi yerli aileleri ve bağlı kolları bu beğlerden oluşmuştur ve hala bu adla anılırlar..
Tavşanlı yöresi Osmanlı İmparatorluğu tarihi bakımından çok büyük öneme sahiptir.Oğuzların Kayı boyuna bağlı Karakeçili Aşireti Söğüt'ü kışlak olarak kullanırken bu yöreyi de yaylak olarak kullanmıştır. Osmanlı döneminde Kütahya Sancak, Tavşanlı'da Nahiye konumunu sürdürmüştür.
Kuruçay ve Çardaklı’ yı içine alan Frigler Dönemine ait Palanga şehrinin bir sınırı da Tepecik'e dayanmaktadır. Tepecik’te 03.04.1990 tarihinde tescillenmiş olan Tarih Öncesi Devre ait birinci derecede önem arz etmekte olan “höyük ve mezar” bulunmaktadır.Burada tescillenmiş olan höyük Tunç Çagı’na ait bir buluntudur.Höyüğün üzeri tarla olarak kullanılmaktadır. Kuzey kesimi asfalt yol tarafından kesilmiştir . Ancak tarım, yol ve defineci tahribatı dolayısıyla bu önemli tarihi buluntuların orijinalliği bozulmuştur. Ayrıca bir mezar steli köy camii duvarında kalmış kitabe ise duvarla tamamen kapatılmıştır.
439 nolu Muhasebe-i Vilayeti Anadolu Defteri'ne göre 16. yüzyılda (Miladi 1534) Tepecik’te 49 hane mevcut iken,1844 yılı temettuat defterlerinde bu rakam 110’ a çıkmıştır. 1845 yılındaki nüfusu tahminen 550 olan Tepecik köy'ün 1898 de hane sayısı 121'e nüfusu'da 648'e çıkmıştır.1907 de ise hane sayısı hala 121'dir. Tavşanlı 1898 yılında merkezi olan Pazarköy hariç 28 Köyü olan bir nahiyedir. O dönemlerde Tavşanlı merkezi 2098 nüfusa sahiptir.
438 Numaralı Muhasebe-i vilayeti Anadolu Defterinde Tepecik köyünün 22 hane,3 mücerred(bekar),1 cami-i hüddam veyıllık geliri 1680 akçe olduğu yazılıdır.Köydeki Şeyh Halil çiftliği ise vakıftır.1530 yılında Tepecik'e bağlı hasılatı 206 akçe olan Öyük Hamza isminde bir çiftlik göze çarpar. O yıllarda Tavşanlı merkezi 55 hanedir yani Tepecik'ten 6 hane fazladır.
I. Dünya Savaşı yıllarında Çanakkale Cephesinde 55.Alay da asker olan 1301 doğumlu (1885) Tepecik Köylü İmamoğullarından Mehmet oğlu Halil 30.05.1915 te cephede Şehit düşmüştür.
Bununla beraber o dönemde Osmanlı İmparatorluğunun Yemen Cephesi ve diğer cephelerinde de Tepecikli askerlerimiz bulunmaktadır.Birçoğu şehit düşmüş bazıları savaş bittiğinde ancak kendi imkânları ile geri dönebilmiştir.
1916 Yılı Harman zamanında Tepecik ve çevresi çekirge felaketine maruz kalmış olup o yılki mahsül yok olmuştur.Savaşın etkilerini atlatamadan üzerine gelen bu felaket özellikle gıda ihtiyacını had safhaya çıkarmış olup o dönemdeki köylüyü büsbütün perişan etmiştir.
Yörede Balkan harbinden (1912) itibaren artarak süren ve köyleri rahatsız eden Çete olayları ancak Cumhuriyetin kuruluşundan itibaren engellenebilmiştir.
Tepecik ve çevresi 16 Temmuz 1921 yılında Yunan İşgaline uğramıştır. 26 Ağustos 1922'de Büyük Taarruzla Yunanların bozguna uğratılması sonucu 3 Eylül 1922'de Tavşanlı ile aynı gün düşman işgalinden kurtarılmıştır. Tavşanlı İlçe Merkezinde 1912 yılında Belediye kurulmuş ve 1921 yılında Kaymakamlığa dönüşmüştür.
Tepecik'te Osmanlı Döneminden kalma Tarihi Tekkeler bulunmaktaydı.Ancak günümüzde yıkılmıştır. 1929 yılında Tavşanlı ile Tepecik arasındaki alandan demiryolu geçmiştir. Demiryolunun yörenin kalkınmasına olumlu etkisi olmuştur.
Tepecik Beldesinde Emet yolu kenarında daha önceleri ‘Kıranbaşı’ denilen küçük daire şeklinde kayalarla çevrilmiş bir yapı vardı.Belediyenin ilk yıllarında bu yapı yıkılmıştır.Bu kayalarla çevrili yer hakkında o dönemde tarihi bir yer olup olmadığı bilinenemiştir. Tepecik’e ilk yerleşenler Kıranbaşı ile şimdiki Orta camii ve Aşağı camii üçgeni arasında kalan kısımda yaşamışlardır.Zamanla yerleşim genişlemiş o zamanki ekilen tarlalar şimdilerde yerleşim alanı haline gelmiştir. Günümüzde belediye tarafından tarihi yerler düzenlenip onarılmaktadır. Yörede Osmanlı döneminde haşhaş ekimi de yapılmıştır.Günümüzde halen Haşhaşlı Gözleme denilen yöresel bir yiyeceği vardır.
1940 yılında Tunçbilek’te Garp Linyitleri İşletmesi (G.L.İ) nin kurulması Tavşanlı yöresini ve Beldemizi müspet yönde etkilemiştir.. 1956 yılında Tunçbilek Termik Santralı açılması ile bu ekonomik faaliyetler daha büyük ivme kazanmıştır. 1960'lı yılların ortalarından itibaren Tepecik'ten yurtdışına çalışmak için çok sayıda gurbetçi gitmiştir.Ancak büyük bölümü geri dönmüştür.
Kültür
KARAKEÇİLİ YÖRÜK TÜRKMENLERİ kültür gelenek ve görenekleri yaşanmaktadır.
Coğrafya
Kuruluşundan beri aynı isimle anılan Tepecik Beldesi üç mahalleden oluşmaktadır. Bunlar Aşağı Mah., Orta Mah. ve Yukarı Mah. diye adlandırılmıştır. 31 Aralık 1987’ de Belde Belediyesi haline gelmiştir. Tavşanlı-Emet ve Simav Karayolu beldenin içinden geçer. Beldenin yerleşim alanı 860 m (rakım) yüksekliktedir. Tavşanlı İlçesine 3, Domaniç ilçesine 35, Kütahya iline 48 km uzaklıktadır.
Yakın köylerin isimleri şunlardır:
İklim
Tepecik Beldesinde İç Anadolu Bölgesinin kırsal iklimiyle Ege Bölgesi ılıman ikliminin geçiş özelliklerine sahip bir iklim türü hüküm sürmektedir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve yağışlı geçer, en çok yağış aldığı mevsim ilkbahardır. Yıllık ortalama maksimum yağış miktarı 611 mm/yıl olduğu dikkate alınacak olursa yörede yağış oranı oldukça düşük olduğu ortaya çıkmaktadır. Belde ve çevresi yeraltı su kaynakları bakımından zengin bir yöredir. Coğrafi konum olarak Ege bölgesinin İçbatı Anadolu bölümündedir.
Tepecik Beldesinin çevresindeki ova alüvyon topraktan oluşur. Beldenin yerleşim zemini olan kayalık tepe, kireçtaşı denilen bir çeşit taşla kaplıdır. Tepecik’in güney istikametinde 1613 metre yüksekliğinde Budağan dağı vardır. Bölgedeki ortalama yükseklik 1000-1500 metredir. Beldenin 3–5 km doğusundaki Tavşanlı çayı, güneyden kuzeye doğru akar ve bu kısmın sularını toplar.
Kültür
Kızlarda evlenme yaşı eskiden ortalama 16-18 iken günümüzde 19-21’e yükselmiştir. Erkeklerde ise evlenme yaşı çoğunlukla askerlik dönüşüdür. Evlilikler eskiden sadece görücü usulü ile yapılırken günümüzde görücü usulü ile birlikte gençlerin anlaşması şartına büyük önem verilmektedir. Tepecik Beldesinde düğünlerde aşırı miktarda masraf edilmektedir. Hatta bu durum Türkiye’de haber konusu bile olmuştur.
Milli değerlerine bağlı bir halkı vardır. Tepecik’te askere giden gençlere eğlenceler ve mevlütler düzenlenir. Yörede askerlik, gençler tarafından sabırsızlıkla beklenen bir görevdir.
Nüfusu
1960 sonrası çevre köylerden gelip Tepecik’e sonradan yerleşmiş 20’nin üzerinde aile mevcuttur. Belde nüfusunun yarısı 25 yaşın altındadır.
| Yıllara göre belde nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | 2.958 |
| 2000 | 2.915 |
| 1997 | 2760 |
| 1990 | 2.557 |
Bugünkü nüfusu 3800 civarıdır. Nüfus artış oranı binde 12.5'tur. 2004 yılı seçmen sayısı 1629 kişidir. 1989-1999 yılları arasında Mustafa Özbay[2] Belediye başkanlığı yapmıştır. Günümüzde ise Ahmet Tekin [3] Belediye başkanlığı’nı yürütmektedir. Hane halkının büyüklüğü 4 veya 5 kişi olduğu bilinmektedir. Nüfusun yapısı içinde başka bir etnik gruba mensup olanlar mevcut değildir.
Ekonomi
Tepecik Beldesinde Tarım ve Hayvancılık halen önemini korumaktadır.Pancar,Buğday ekiminin yanı sıra son yıllarda Patates,Soğan,Karpuz gibi değişik mahsullerde yetiştirilmektedir.Hayvancılık alanında yörede Manda (Dombay,Camız) yetiştiriciliği ile tanınır.Bununla beraber Süt İnekçiliği,Büyükbaş Hayvan Besiciliği,Tavuk ve Yumurta üreticiliği'de oldukça ileri düzeydedir. [4]
Altyapı bilgileri
Tepecik mahalle ve sokaklarının neredeyse tamamı beton parke kaldırımı ve bordür ile kaplanmıştır. Mezarlık alanının düzenlemesi halen devam etmektedir. Belde'de su problemi yoktur. Halı Saha, Düğün Salonu, Çay bahçeleri gibi sosyal mekanlar bulunur. Köy odaları vardır ve bu gelenek hâlâ yaşatılır.
Tepecik İlköğretim Okulu 1947 yılında Tepecik İlkokulu olarak açılmıştır. 1980 yılında Ortaokula dönüşmüş, 1983 yılında İlköğretim Okulu olmuştur. 1997 yılından beri taşıma merkezli bir okuldur. Tepecik İlköğretim Okulunda tam teşekküllü 1 adet fen ve bilgisayar laboratuvarı mevcuttur. Okulda’ki eğitim ve öğretim teknolojik imkânlarla desteklenmekle olup, televizyon, video projeksiyon cihazı, tepegöz, slayt ve internet bağlantıları ile hizmet verilmektedir.
Okuma yazma oranı %99 dur. Türkiye’inin her köşesindeki üniversitelerle birlikte Tavşanlı ve Kütahya eğitim kurumlarında okuyan öğrenciler vardır. Tepecik’te Kız çocuklarının okumasına engel olunmadığı gibi, ailesi ve çevresi tarafından bu konuda teşvik bile edilmektedir. Tepecik İköğretim Okulu'na çevre köylerden taşımalı sistemle öğrenci gelmektedir. Belde'de 1 erkek yatılı talebe yurdu,1 kız yatılı talebe yurdu ve Tavşanlı Müftülüğü'ne bağlı bir Kız kuran kursu mevcuttur.Orta Camii,Yukarı Camii ve Aşağı Camii (Yeni Camii) isminde 3 Adet Camii bulunur.
Tepecik Tarımsal Kalkınma Kooperatifi ve bu kuruluşa bağlı olarak Tepecik Yem Fabrikası ve alışveriş merkezleri bulunur. Tepecik Spor Klübü ile Tepecik Avcılık ve Atıcılık Klübü'de beldedeki sosyal hayata katkılarda bulunur.Her hanede elektrik, ve su şebekesi bulunur. Telefonu olmayan ev yoktur.
Kaynaklar
- Ahmet Çetiner - Yerel Tarih Araştırmacısı
Dış bağlantılar
| ||||||||||