Trallesli Anthemius

Başlığın diğer anlamları için Anthemius (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Trallesli Anthemius (yaklaşık 474 – 558'den önce) (Yunanca: Ἀνθέμιος από τις Τράλλεις), Konstantinopolis (Bugün İstanbul, Türkiye) şehrinde bulunan Ayasofya kilisesini Milet'li İsidoros ile birlikte tasarlamıştır.

Konstantinopolis'te geometri profesörüydü. Anthemius, eğitimli bir aileden geliyordu. Fizikçi Tralles'li Stephanus'un beş çocuğundan biriydi. Kardeşlerinden Dioscorus, Tralles'te babasının mesleğinde devam etti, Alexander, Roma'da zamanının en meşhur tıp adamı oldu, Olympius, Roma Hukuku konusunda en deneyimli kişiydi ve Metrodorus ise Konstantinopolis'te seçkin gramerciydi.

İmparator I. Justinian, 532 yılında yaşanan Nika ayaklanması sırasında tahrip olan 4. yüzyılda yapılan Konstantinopolis Bazilika'sının yeniden inşası için emir verdi. Milet'li İsidoros ile beraber Tralles'li Anthemius'u görevlendirdi. Kilise için yaptığı cüretli planlar, bilgi ve gözüpekliğini gösterir. Bilgisi, mühendisliğede uzanır, Daras'ta bulunan sellere karşı yapılan bentleri tamir etmiştir.

Anthemius, yetenekli bir matematikçiydi. Elipsin string construction kavramını belirlemiş^[1] ve Ayasofya'nın iyi tasarlanmış kubbelerinde kullanılmış konik kesitler üzerine bir kitap yazmıştır. İbn-i Heysem gibi İslam matematikçilerine atfedilen mekanik aletlerinin kurulumunu çalışmalarında derlemiştir. "Yanan camlar üzerine" isimli bilimsel eserinin bir bölümü (Yunanca: Περί παραδόξων μηχανημάτων "İlginç Makinalar Üzerine") 1777 yılında L. Dupuy tarafından yeniden yayınlanmış ve 1786 ylında Histoire de l'Academie des Instrumentistes eserin 42. cildinde adı geçmiştir. A. Westermann, 1839 yılında yayınladığı revize baskısında Tralles'li Anthemius'un "Hayret uyandıran Yunan yazarları" (Yunanca: Παραδοξογράφοι (Scriptores rerum mirabilium Graeci) isimli eserini sunmuştur.

Kaynakça

1. Boyer, Carl Benjamin (1991). "Revival and Decline of Greek Mathematics". s. 109. "The commentary by Eutocius on the Conics of Apollonius was dedicated to Anthemius of Tralles (t534), an able mathematician and architect of St. Sophia of Constantinople, who described the string construction of the ellipse and wrote a work On Burning-mirrors in which the focal properties of the parabola are described.
   Anthemius 534'ten sonra fakat 558'ten önce ölmüştür, cf. Oxford Bizans Sözlüğü" 

İleri okuma

• Prokopius, De Aedific. i. 1
• Agathias, Hist. v. 6–9
• Gibbon's Decline and Fall, cap. xl.
• Bu maddenin bazı bölümleri, şu anda kamu malı olan "Encyclopædia Britannica'nın on birinci baskısından" çevrilmiştir.
• Huxley, G.L. (1970). "Anthemius of Tralles". Dictionary of Scientific Biography. 1. New York: Charles Scribner's Sons. ss. 169–170. ISBN 0684101149. 
• T L Heath, A History of Greek Mathematics(2 Vols.) (Oxford, 1921)
• G L Huxley, Anthemius of Tralles (Cambridge, Mass., 1959).
• Boyer, Carl B. (1991). A History of Mathematics (Second Edition bas.). John Wiley & Sons, Inc.. ISBN 0471543977.