VII. Davit Ulu

VII. Davit Ulu (Gürcüce: დავით VII ულუ) (1215 – 1270), Bagratlı Hanedanına mensup 1247-1270 yılları arasında hüküm sürmüş Gürcü Kralı. Gürcü Krallığının ikiye bölünmesinden sonra Tiflis başkentli doğu kısmında Moğol İmparatorluğu boyunduruğunda hüküm sürmüştür.

Hayatı

Esaret

VII. Davit Ulu, Gürcü Kralı IV. Giorgi’nin asil olmayan bir kadından evlilik dışı oğluydu. Kendisinden sonra tahtta hak iddia etmesinden korkan teyzesi Kraliçe Rusudan tarafından Anadolu Selçuklu sarayına esir olarak gönderilmiş ve sultan II. Gıyaseddin Keyhüsrev’in 7 yıl esiri olmuştur. Rusudan kendi oğlu olan VI. Davit Narin’i ise Altın Orda hakanı Batu Han’ın huzuruna göndererek tahta çıkışını onaylatmak istemiştir. İlhanlıların Selçukluları Kösedağ Muharebesinde mağlup etmesinin ardından VII. Davit Ulu 1242 yılında serbest kalır.

Karakurum

1246 yılında VI. Davit Narin’in yokluğunda ülkesine dönünce Gürcü asilleri tarafından kral ilan edilse de saltanatını onaylatmak için Güyük Han’ın huzuruna giderek saltanatını resmen onaylatmak üzere yola çıkar. Karakurum ‘da 5 yıl kalacak ve burada kuzeni VI. Davit Narin ile karşılaşacaktır. Güyük Han iki Gürcü hükümdarın da aynı anda tahta çıkmasına karar verecektir. Kuzenler 1259 yılına kadar birlikte hüküm süreceklerdir.

Moğol boyunduruğunda

1256 yılında VII. Davit Ulu, Haşhaşin olarak da bilinen ve İsmaililiğin Nizarîlik koluna bağlı olanların üssü konumundaki Alamut Kalesinin fethedilmesine Gürcü Ordusuyla beraber İlhanlıların yanında katılır. Bunun yanı sıra 1258 yılında Bağdat seferine de katılacaktır. Katıldığı seferlerdeki Moğol zaferlerine rağmen Gürcü ordusu kendisiyle hiç alakası olmayan savaşlarda savaşmakta ve çok kayıp vermektedir. 1259 yılında kuzeni VI. Davit Narin Gürcü topraklarında Moğol egemenliğine karşı ayaklansa da başarısız olur ve Kutaisi’ye kaçar. Batı Gürcistan’daki bu topraklarda coğrafi koşulların da yardımıyla Moğol baskısında n uzakta bağımsız bir şekilde hüküm sürecek ve İmereti Krallığını kuracaktır. 1260 yılında Hülagû Han, Gürcü Kralı VII. Davit Ulu’dan Memlûklere karşı seferinde kendisini desteklemesini istemiş ama reddedilmiştir^[1]. Bunun üzerine Gürcü topraklarına saldıran İlhanlı Ordusu Gürcüleri Samtskhe’de mağlup eder. Kuzenin topraklarına kaçmak zorunda kalan VII. Davit Ulu’nun eşi Gvantsa dahil olmak üzere tüm ailesi Moğollarca öldürülür. 1262 yılında Moğollarla yeniden uzlaşarak başkent Tiflis’e döner. Bu dönemden sonra iki kuzen de kendi bölgelerinde Gürcü kralı olarak adlandırılacaklardır. Nizarîlik

Ülke üçe bölünüyor

Uçsuz bucaksız topraklara egemen olan Moğol İmparatorluğunun farklı coğrafyalardaki yöneticileri özellikle yerel kültürlerle yoğrularak farklı devletlere evrilecek ve kimi zaman kökende aynı Moğol Hanedanına mensup krallar birbirleriyle savaşacaktır^[2]. Köken olarak ikisi de Moğol Hanedanına mensup krallar tarafından yönetilen İlhanlılar ile Altın Orda arasındaki savaşlarda Gürcü Krallığı arada kalacak ve toprak kaybedecektir. 1263 yılında Altın Orda istilasına karşı İlhanlıları kormak için müstahkem mevzi inşa eden Gürcüler Altın Orda ile savaşmak durumunda kalacaktır. 1265 yılında Altın Orda hükümdarı Berke Han’ın birliklerini Şirvan’dan atacaktır. Ancak süregiden savaşlar ve Moğol boyunduruğu ekonomik durumu olumsuz etkilemiştir. Siyasi olarak da kaynamakta olan Gürcü sarayının güçsüzlüğü Samtskhe eyaletinin doğrudan İlhanlı sarayına bağlanmasıyla sonuçlanacak ve Gürcü Krallığı toprakları üçe bölünmüş olacaktır.

Ölümü

VII. Davit Ulu 1270 yılında 55 yaşında ölür ve Mtskheta’da toprağa verilir. Moğol egemenliğindeki Gürcü Krallığında tahta ondan sonra II. Demetre çıkacaktır.

Kaynakça

1. 1260 yılında yapılacak olan Ayn Calut Muharebesinde Moğollar yenilecektir.
2. Müslüman olan Altın Orda hükümdarı Berke Han, Ayn Calut Muharebesi sırasında İlhanlılara karşı Memlûklere yardım gönderecektir.

Ayrıca bakınız

• Gürcistan ve Kafkasların Moğollar tarafından istilası

Resmî unvanlar
Önce gelen: VI. Davit Narin	Gürcü Kralı 1247–1270	Sonra gelen: II. Demetre