Berke Han (Altınorda hanı)
Berke Han Altınordu Devleti Hanı (1209-1266).
Moğollar'ın 1236-1242 arasındaki Doğu Avrupa seferlerinde Batu Han'ın kardeşi ve komutanıydı. 1240'lı yılların başında müslümanlığı kabul etti. Bu bağlamda, Moğol Devletleri içinde müslümanlaşan ilk hanedan Altınordu Hanedanı oldu.
1257 yılında Altınordu tahtına çıktı. Anadolu Selçuklu hükümdarı Alaeddin Keykubad'ın kızı Melike Hatun ile evlenerek Anadolu Selçuklu sarayına damat oldu.
1259'da Litvanya ve Polonya'yı yenilgiye uğrattı ve topraklarını yağmaladı. 1265'te ise Bulgaristan ve Doğu Roma İmparatorluğu'nun Trakya topraklarını yağmaladı ve bu devleti vergiye bağladı.
Saltanatı döneminde İran'a hakim olan bir diğer Moğol devleti İlhanlı İmparatorluğu ile çatışmaya başladı. İlhanlı hükümdarı Hülagü'nün 1258'de Bağdat'ı yerlebir ederek Halife'yi öldürmesi, Müslüman olan Berke'nin tepkisini çektiği gibi, Büyük Moğol Hanı Möngke'nin Azerbaycan'ı İlhanlılara vermiş olması da bir başka ihtilaf konusunu teşkil etti ve iki Moğol devleti arasında 1262 yılında sıcak çatışma başladı. 1263 yılında Kafkas Dağları'nın kuzeyine harekat düzenleyen İlhanlı Ordusu Berke'nin yeğeni Nogay Han komutasındaki Altınordu ordusu tarafından Terek Nehri yakınlarında hezimete uğratıldı.
Bu savaş Moğol devletleri arasındaki ilk askeri çatışma olduğu gibi, Büyük Moğol İmparatorluğu'ndaki ilk çatlağı da teşkil etti.
1266'da Berke Han ölürken, arkasında iç huzurunu sağlamış, Müslümanlaşmış ve barındırdığı yoğun Kıpçak nüfusu nedeniyle giderek Türkleşen bir imparatorluk bıraktı.
|