Yılmaz Güney

Başlığın diğer anlamları için Güney (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Yılmaz Güney

Doğum	Yılmaz Pütün 1 Nisan 1937(1937-04-01) Yenice, Yüreğir, Adana, Türkiye
Ölüm	9 Eylül 1984 (47 yaşında) Paris, Fransa
Milliyet	Türkiye
Diğer ad(lar)ı	Çirkin Kral
Meslek	Yönetmen, senarist, oyuncu, yazar
Etkin yıllar	1958-1984
Evlilik(ler)	Nebahat Çehre (1967-1968) Fatoş Güney (1970-1984)
Çocuk(lar)	Elif Güney, Yılmaz Güney
Ödüller	Orhan Kemal Roman Armağanı 1972 Boynu Bükük Öldüler Altın Koza En İyi Film 1970 Umutsuzlar 1971 Ağıt En İyi Yönetmen 1971 Ağıt En İyi Senaryo 1970 Umutsuzlar 1971 Ağıt En İyi Erkek Oyuncu 1969 Seyyit Han 1970 Umut 1970 Acı

Yılmaz Güney (1 Nisan 1937; Yenice, Yüreğir, Adana^[1] - 9 Eylül 1984, Paris), Türk sinema oyuncusu, yönetmen, senarist ve yazar.^[2]

Babası Siverekli Zaza, annesi ise Vartolu bir Kürt^[1] olan Yılmaz Güney, Özellikle Çirkin Kral dönemi sonrasında çektiği Cannes ödüllü Yol, Sürü, Umutsuzlar gibi filmleriyle tanınır.

Yaşam öyküsü

Sinema öncesi

Yılmaz Güney'in gerçek adı Yılmaz Pütün'dür. Kendi ifadesine göre Pütün kırılması zor sert meyve çekirdeği demektir. 1937 yılında, köylü bir ailenin iki çocuğundan biri olarak dünyaya geldi. Babası Siverek Desman Köyü'nden olup Annesi Muş'un Varto ilçesindendir. Kendisi Adana'da büyümüş ve Adana birçok filmine konu olmuştur. Adana'da bir süre Kemal ve And Film şirketlerinin bölge temsilcisi olarak çalıştı. Üniversite okumak üzere İstanbul'a gitti ve Atıf Yılmaz ile tanıştı. Bu süreçte bir yandan da hikâyeler yazıyordu. Daha sonra Atıf Yılmaz'ın da desteğiyle sinemada çalışmalarına başladı.

Sinemaya başlaması

Yılmaz Güney, 1959 yılında Atıf Yılmaz'ın yönetmenliğini yaptığı Bu Vatanın Çocukları ve Alageyik isimli filmlerin hem senaryosunu yazar hem de filmlerde rol alır ve oynar. Karacaoğlan'ın Karasevdası'nda da yönetmen yardımcılığı yapar. Yeni Ufuklar ve On Üç gibi dergilere de öyküler yazan Yılmaz Güney, bir öyküsünde komünizm propagandası yaptığı gerekçesiyle yargılanır ve 1961 yılında bir buçuk yıl hapis cezasına mahkûm olur.

İki yıl sonra tekrar kaldığı yerden devam eden Yılmaz Güney, o dönemde daha çok macera filmleri çeker. Filmlerinde ezilen, hor görülen bir "Anadolu çocuğunun" otoriteye başkaldırısı vardır. Bu dönemde Çirkin Kral lakabını alır. Bu dönemdeki en önemli Lütfü Akad'ın yönettiği ve kendisinin yazdığı bir film olan Hudutların Kanunu'dur. Bu dönem boyunca oyunculuğunu geliştiren Yılmaz Güney, abartısız ve yalın oyunculuk anlayışı bu dönemde artık oturtmuştur.

Cezaevi ve firari yılları

Yılmaz Güney, 1971 yılında Efraim Elrom'un öldürülmesinden sorumlu olan başta Mahir Çayan olmak üzere diğer Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi üyelerini sakladığı^[3] gerekçesiyle 2 yıl hapse ve sürgüne mahkûm edildi. Yılmaz Güney içeride kaldığı süre boyunca sinema ve sanat ile ilgili fikirlerini; şiir ve öykülerini o dönemde çıkarmaya başladığı Güney dergisinde yayınlamıştır. 1974'te cezaevinden çıktı. İki yıldan fazla cezaevinde kalan Yılmaz Güney aynı yıl Arkadaş filmini çekti. Yine aynı yıl Endişe adlı filmi çekerken Yumurtalık ilçesindeki bir gazinoda ilçe yargıcı Sefa Mutlu'yu öldürmekten tutuklandı ve 25 Ekim'de Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nde başlayan yargılamaların sonucu 13 Temmuz 1976'da 19 yıl hapis cezasına çarptırıldı.^[4]^[5]

Beş yıl hapis yattıktan sonra 9 ekim 1981 tarihinde izinli olarak çıktığı Isparta Yarı Açık Cezaevinden yurtdışına firar etti. Yılmaz Güney'in hapisten kaçışı da filmlerini anımsatmıştır. Hapse girmeden önce çekmiş olduğu Şeytanın Oğlu filminde: bir günlük bayram izininde dışarı çıkan ve kayıplara karışan bir adamın hikâyesini anlatmıştır. Filmine benzer bir yaşantı tecrübe etmiştir. Bir günlük izin ile hapisten çıkan Güney, Antalya'nın Kaş ilçesinden Yunanistan'a bağlı Meis adasına, oradan da İsviçre'ye kaçmıştır. Daha sonra Fransa'ya geçer ve yaşamının geri kalanını orada geçirir.^[6]

Cezaevinde sinema ile olan ilgisi devam etti. Bu dönemde yazdığı Zeki Ökten tarafından çekilen Sürü ve yurt dışında ve yurt içinde büyük ilgi gören ve Şerif Gören tarafından Yol çekildi. Cezaevindeyken GÜNEY adlı bir sanat-kültür dergisi çıkardı. Yol'un kurgusunu tekrar yaptı ve Cannes Film Festivali'nde ödül aldı^[7]. Yurt dışına kaçtıktan sonra Fransa'da Duvar filmini çekti. Güney'in, 1976 yılında Ankara Merkez Kapalı Ceza ve Tutukevi'nde tanıklık ettiği, çocuklar koğuşunda çıkan ve tüm cezaevine yayılan bir isyanın sinemaya aktarıldığı Duvar onun son filmi olmuştur.

Son yıllarını Paris'te geçiren Güney, mide kanseri nedeniyle 9 Eylül 1984'te yaşamını yitirdi. Mezarı Paris'te bulunan Père Lachaise Mezarlığı'nda 62. kısımda bulunmaktadır.

Önemli filmleri

Yılmaz Güney 114 filmde oyunculuk, 26 filmde yönetmenlik, 15 filmde yapımcılık, 64 filmde ise senaristlik yapmıştır. Ayrıca bir filmin yazarı "Düzen (1978)" olup, bir filmin de "Yol, (1981)" kurgusunu yapmıştır. Aşağıdaki tabloda Güney'in bazı önemli filmleri yer almaktadır.

**Yılmaz Güney'in önemli filmleri**
Yıl	Film	Görevi^[8]^[9]					Notlar	Kaynak
Yıl	Film	Oyuncu	Senarist	Yönetmen	Yapımcı	Kurgu	Notlar	Kaynak
1966	Hudutların Kanunu	Evet	Evet		Evet			^[10]^[11]
1968	Seyyit Han (Toprağın Gelini)	Evet						^[12]
1967	Çirkin Kral Affetmez		Evet	Evet				^[13]
1969	Bir Çirkin Adam	Evet	Evet					^[14]^[15]
1969	Bir Çirkin Adam	Evet	Evet	Evet	Evet			^[16]
1970	Umut	Evet	Evet	Evet	Evet

Yılmaz Güney'in Pere Lachaise Mezarlığı'ndaki mezarı.

Kitapları

Boynu Bükük Öldüler (1971)
Ağıt
Arkadaş
Sürü
Salpa (1975)
Ölüm Beni Çağırıyor Gençlik Öyküleri
Acı
Sonsuz Bekleyiş Otuz Yılın Şiirleri
Yol
Sanık
Hücrem
Soba, Pencere Camı ve İki Ekmek İstiyoruz ^[17]
Oğluma masallar
Zavallılar
Sen ve ötekiler

Kaynaklar

1 2 Yılmaz Güney kimdir? | sabah.com.tr
↑ İnsan, militan ve sanatçı Yılmaz Güney. Güney Filmcilik yayınları. Kendi ağzından kısa yaşam öyküsü: s. 16:
↑ Karakaş, Gökhan. "Güney, Çayan’ı bu arabada sakladı". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160305151428/http://www.milliyet.com.tr/guney-cayan-i-bu-arabada-sakladi/gundem/gundemdetay/21.04.2013/1696320/default.htm. Erişim tarihi: 25 December 2015.
↑ Yılmaz Güney ve Hakim Sefa Mutlu o gece gazinoya aileleriyle gelmiş ve iki taraf da alkollü oldukları için basit bir tartışma ölümlü bir olaya evrilmiştir 10 Şubat 2000 tarihli Hürriyet haberi 19 Kasım 2010 tarihinde erişilmiştir
↑ "Yılmaz Güney kardeşimi vurdu, bizim söz hakkımız yok mu?" Zaman gaz., 19.9.2012
↑ Yılmaz Güney kronolojisi 19 Kasım 2010 tarihinde erişilmiştir
↑ 1982 Cannes Film Festivali, kazanan filmler:Missing ve Yol, İMDB
↑ "Yılmaz Güney" (İngilizce). Internet Movie Database. 10 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150610005904/http://www.imdb.com:80/name/nm0351566/?. Erişim tarihi: 16 Şubat 2012.
↑ "Yılmaz Güney". SinemaTürk. 8 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120708111233/http://www.sinematurk.com:80/kisi/2428/Yilmaz-Guney. Erişim tarihi: 16 Şubat 2012.
↑ "Ala Geyik" (Türkçe). telifhaklari.gov.tr. http://www.telifhaklari.gov.tr/belge/1-7445/ala-geyik.html. Erişim tarihi: 16 Şubat 2012.
↑ "Ala Geyik" (Türkçe). sinematurk.com. 17 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120717201100/http://www.sinematurk.com:80/film_genel/1547/Ala-Geyik. Erişim tarihi: 16 Şubat 2012.
↑ "Tütün Zamanı" (Türkçe). telifhaklari.gov.tr. http://www.telifhaklari.gov.tr/belge/1-9533/tutun-zamani.html. Erişim tarihi: 16 Şubat 2012.
↑ "Karacaoğlan'ın Kara Sevdası" (Türkçe). telifhaklari.gov.tr. http://www.telifhaklari.gov.tr/belge/1-7483/karacaoglanin-kara-sevdasi.html. Erişim tarihi: 16 Şubat 2012.
↑ "Bu Vatanın Çocukları" (Türkçe). telifhaklari.gov.tr. http://www.telifhaklari.gov.tr/belge/1-7460/bu-vatanin-cocuklari.html. Erişim tarihi: 16 Şubat 2012.
↑ "Bu Vatanın Çocukları" (Türkçe). sinematurk.com. 22 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120122082910/http://www.sinematurk.com:80/film_genel/2482/Bu-Vatanin-Cocuklari. Erişim tarihi: 16 Şubat 2012.
↑ "Dolandırıcılar Şahı" (Türkçe). telifhaklari.gov.tr. http://www.telifhaklari.gov.tr/belge/1-7522/dolandiricilar-sahi.html. Erişim tarihi: 16 Şubat 2012.
↑ "kitap.antoloji.com". 29 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120729020522/http://kitap.antoloji.com:80/kisi.asp?CAS=136695. Erişim tarihi: 20 Mart 2012.

Dış bağlantılar

SinemaTürk'te Yılmaz Güney
Sinemalar.com'da 31001
AllMovie'de Yılmaz Güney
IMDb'de Yılmaz Güney
Yılmaz Güney'den Nebahat Çehre'ye aşk mektupları

Yılmaz Güney

Filmografisi

Yönettiği filmler‎

At Avrat Silah (1966) • Benim Adım Kerim (1967) • Bana Kurşun İşlemez (1967) • Seyyit Han (Toprağın Gelini) (1968) • Pire Nuri (1969) • Bir Çirkin Adam (1969) • Aç Kurtlar (1969) • Canlı Hedef (1970) • Yedi Belalılar (1970) • Piyade Osman (1970) • Umut (1970) • İbret (1971) • Umutsuzlar (1971) • Ağıt (1971) • Acı (1971) • Baba (1971) • Vurguncular (1971) • Yarın Son Gündür (1971) • Arkadaş (1974) • Endişe (1974) • Zavallılar (1974) • Sürü (1978) • Duvar (1983)

Senaryosunu yazdığı filmler

1959-1967

Karacaoğlan'ın Kara Sevdası (1959) • Ala Geyik (1959) • Bu Vatanın Çocukları (1959) • Yaban Gülü (1961) • Ölüme Yalnız Gidilir (1962) • İkisi de Cesurdu (1963) • Prangasız Mahkumlar (1964) • Koçero (1964) • Kamalı Zeybek (1964) • Her gün Ölmektense (1964) • Krallar Kralı (1965) • Konyakçı (1965) • Kasımpaşalı Recep (1965) • Gönül Kuşu (1965) • Eşrefpaşalı (1966) • At Avrat Silah (1966) • Aslanların Dönüşü (1966) • Kovboy Ali (1966) • Hudutların Kanunu (1966) • Yedi Dağın Aslanı (1966) • Burçak Tarlası (1966) • Tilki Selim (1966) • At Hırsızı Banuş (1967) • Şeytanın Oğlu (1967) • Benim Adım Kerim (1967) • Çirkin Kral Affetmez (1967) • Bana Kurşun İşlemez (1967)

1968-1983

Seyyit Han (Toprağın Gelini) (1968) • Pire Nuri (1968) • Kardeşim Benim - Kargacı Halil (1968) • Azrail Benim (1968) • Aç Kurtlar (1969) • Bin Defa Ölürüm (1969) • Bir Çirkin Adam (1969) • Belanın Yedi Türlüsü (1969) • Şeytan Kayaları (1970) • Sevgili Muhafızım (1970) • İmzam Kanla Yazılır (1970) • Umut (1970) • Canlı Hedef (1970) • Piyade Osman (1970) • Yedi Belalılar (1970) • Vurguncular (1971) • Umutsuzlar (1971) • İbret (1971) • Ağıt (1971) • Acı (1971) • Baba (1971) • Çirkin ve Cesur (1971) • Yarın Son Gündür (1971) • Endişe (1974) • Zavallılar (1974) • Arkadaş (1974) • İzin (1975) • Bir Gün Mutlaka (1975) • Sürü (1978) • Düşman (1979) • Yol (1981) • Duvar (1983)

Yapımcısı olduğu filmler

Pire Nuri (1968) • Seyyit Han (Toprağın Gelini) (1968) • Bir Çirkin Adam (1969) • Umut (1970) • Vurguncular (1971) • İbret (1971) • Ağıt (1971) • Zavallılar (1974) • Endişe (1974) • Arkadaş (1974) • Bir Gün Mutlaka (1975) • İzin (1975) • Sürü (1978) • Düşman (1979)

{Tam liste} • {Yönettiği filmler} • {Senaryosunu yazdığı filmler (1959-1967)-(1968-1983)} • {Yapımcısı olduğu filmler}

Ödüller

Orhan Kemal Roman Armağanı (1972-1989)

Yılmaz Güney (1972) · Çetin Altan (1973) · Sevgi Soysal (1974) · Erdal Öz (1975) · Vedat Türkali (1976) · Hasan İzzettin Dinamo (1977) · Fakir Baykurt (1978) · Mehmet Başaran (1979) · Adalet Ağaoğlu (1980) · verilmedi (1981) · Rıfat Ilgaz (1982) · Orhan Pamuk (1983) · Tarık Dursun K. (1984) · Mehmet Eroğlu (1985) · Yaşar Kemal (1986) · Şemsettin Ünlü (1987) · Ahmet Yurdakul (1988) · Samim Kocagöz (1989)

Tam liste • (1972-1989) • (1990-2013)

Altın Koza En İyi Yönetmen Ödülü

Metin Erksan (1969) · Bilge Olgaç (1970) · Yılmaz Güney (1971) · Yılmaz Duru (1972) · Ertem Eğilmez (1973) · Yusuf Kurçenli & Tunç Başaran (1992) · Memduh Ün (1993) · Erden Kıral (1994) · Kadir Sözen (1995) · Tunç Başaran (1996) · Zeki Demirkubuz (1997) · Uğur Yücel (2005) · Fatih Menceloglu (2006) · Nihat Durak (2007) · İnan Temelkuran (2008) · Mahmut Fazıl Coşkun (2009) · Selim Demirdelen & Levent Semerci (2010) · Cemil Ağacıkoğlu (2011) · Pelin Esmer (2012)

Altın Koza

Altın Portakal En İyi Erkek Oyuncu Ödülü

Tam liste • (1964–1979) • (1980–1999) • (2000–2019)

1964-1979

İzzet Günay (1964) • Fikret Hakan (1965) • Ekrem Bora (1966) • Yılmaz Güney (1967) • Fikret Hakan (1968) • Cüneyt Arkın (1969) • Yılmaz Güney (1970) • Fikret Hakan (1971) • Murat Soydan (1972) • Tarık Akan (1973) • Hakan Balamir (1974) • Erkan Yücel (1975) • Cüneyt Arkın (1976) • Kemal Sunal (1977) • Tarık Akan (1978) • Fikret Hakan (1979)

1980–1999

Tarık Akan & Aytaç Arman (1980) • İhsan Yüce (1981) • Genco Erkal (1982) • Genco Erkal (1983) • Tarık Akan (1984) • Hakan Balamir (1985) • Kadir İnanır (1986) • Şener Şen (1987) • Aytaç Arman (1988) • Tarık Akan (1989) • Tarık Akan (1990) • Ekrem Bora & Fikret Kuşkan (1991) • Mehmet Aslantuğ (1992) • Mehmet Aslantuğ (1993) • Sadri Alışık & Mehmet Aslantuğ (1994) • Halil Ergün (1995) • Ahmet Uğurlu (1996) • Tanju Gürsu (1997) • Erkan Can (1998) • Uğur Polat (1999)

2000-günümüz

Talat Bulut (2000) • Altan Erkekli (2001) • Fırat Tanış (2002) • Tarık Akan (2003) • Olgun Şimşek (2004) • Şener Şen (2005) • Erkan Can (2006) • Murat Han (2007) • Tayanç Ayaydın (2008) • Öner Erkan (2009) • Serkan Ercan & Bartu Küçükçağlayan (2010) • Erdal Beşikçioğlu (2011) • Abdulkadir Tuncel (2012) • Hakan Yufkacıgil (2013) • Serkan Keskin & Feyyaz Duman (2014) • Nadir Sarıbacak (2015) • Menderes Samancılar (2016)

Altın Portakal ** En İyi Film • En İyi Erkek • En İyi Kadın • En İyi Yönetmen • En İyi Kurgu • En İyi Müzik • En İyi Sanat Yönetmeni • En İyi Senaryo • En İyi Görüntü Yönetmeni

Altın Portakal En İyi Senaryo Ödülü

Tam liste • (1964–1979) • (1980–1999) • (2000–2019)

1964-1979

Vedat Türkali (1965) • Erol Keskin (1966) • Erol Günaydın & Erol Keskin (1967) • Türkan Duru (1968) • Türkan Duru (1969) • Sadık Şendil (1970) • Bülent Oran (1971) • Sadık Şendil (1972) • Hamdi Değirmencioğlu (1973) • Sadık Şendil (1974) • Yılmaz Güney (1975) • Umur Bugay (1976) • Vedat Türkali (1977) • Umur Bugay (1978) • Onat Kutlar & Ömer Kavur (1979)

1980–1999

Başar Sabuncu (1980) • Tuncel Kurtiz & Nurettin Sezer (1981) • Yavuz Turgul (1982) • Fehmi Yaşar (1983) • Bilge Olgaç (1984) • Muammer Özer (1985) • Yavuz Turgul (1986) • Yavuz Turgul (1987) • Ödül verilmedi (1988) • Feride Çiçekoğlu (1989) • Süheyla Acar Kalyoncu (1990) • Orhan Pamuk (1991) • Macit Koper (1992) • Yavuz Turgul (1993) • Nuray Oğuz (1994) • Artun Yeres (1995) • Derviş Zaim (1996) • Barış Pirhasan (1997) • Turgut Yasalar (1998) • Zeki Demirkubuz (1999) •

2000-günümüz

Fatih Altınöz (2000) • Handan İpekçi (2001) • Nuri Bilge Ceylan (2002) • Ömer Kavur & Macit Koper (2003) • Uğur Yücel (2004) • Nilüfer Güngörmüş (2005) • Nimet İnkaya (2006) • Semih Kaplanoğlu & Orçun Köksal (2007) • Ben Hopkins (2008) • Onur Ünlü (2009) • İlksen Başarır & Mert Fırat (2010) • Emre Kavuk (2011) • Hüseyin Tabak (2012) • Zeynep Dadak & Merve Kayan (2013) • Onur Ünlü (2014) • Tolga Karaçelik (2015) • Ümit Köreken (2016)

Otorite kontrolü	WorldCat VIAF: 9998056 LCCN: n87882211 ISNI: 0000 0001 2120 393X GND: 118698877 SUDOC: 035394870 BNF: cb134810125 (data)

This article is issued from Vikipedi - version of the 1/7/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.