Çayırözü, Bayburt
| Çayırözü | |
| — Köy — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Bayburt |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 498 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0458 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 69000 |
| İnternet sitesi: | |
Çayırözü, Bayburt ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Köyü oluşturan aileler Çaykara, Posof-Ardahan, Van, İspir ve Konya il ve ilçelerinden gelmiştirler. Köyün kuruluş tarihi hakkında kesin bir malumat yoktur. Ancak köyün isminin kaynağı, köyün kuruluşu ve gelişimi hakkında ipuçları vermektedir. Eski ismi olan Ağunsos Rumca bir kelimedir. Manası ise susuz, kurak yer demektir. Bu ismin Rumca olması bu köyün Rumlar tarafından kurulmuş olabileceğini akla getirmektedir. Ancak bu kelimenin aşağı yukarı aynı manaya gelen Eski Türkçe olan ve bu gün Anadoluda halen kullanılmakta olan AVGIN=(Su arkı,su yolu) kelimesinden geldiği de söylenebilir. Şöyleki, Avgın-sız (su arkı olmayan, su yolu olmayan)bir anlamda susuz yer manasına gelen Türkçe bir kelimedir. Dolayısıyla bu köyün Bizans-Rum hakimiyetinden önce bu bölgeye gelen Türkler tarafından kurulmuş olabileceği muhtemeldir. Daha sonra Bizans ve Rum hakimiyeti altına giren bu bölgede Avgınsız kelimesinin aynı anlama gelen Agunos'a ve Rumcada Agunosun dişilik erkeklik özelliğinden dolayı dişiliği ifade eden-sos ekini alarak Agunsos'a dönüşmüş olduğu söylenebilir. Bu manalardan yola çıkarak bu köyün bu bölgeye gelmiş olan Türkler tarafından kurulmuş olduğu ve daha sonra Bizans ve Rum Pontus hakimiyeti dolayısıyla isminin Eski Türkçe 'AVGINSIZ dan aynı anlama gelen Rumca Ağunsos'a dönüşmüştür. Bu isim köyün kuruluşundan bu güne kadar susuzluk kaderiyle örtüşmektedir.Çoruh Nehrinin kenarında olmasına rağmen arzisinin konumu sebebiyle susuzluk çeken bir köydür.
Köy Osmanlı Devletinin son dönemlerinde (1865-1900)Nahiye Merkezi olmuş ve çevresindeki 12 köy bu merkeze bağlanmıştır.Bu köyler şunlardr:
Bağlı Köyler
- Ağunsos (Çayırözü) - Nahiye Merkezi
- Mileyhi (Karşıgeçit)
- Kân (Aslandede)
- Çakmas (Yazyurdu)
- İşbonos(Adabaşı)
- Danzut (Buğdaylı)
- Abusta (Çakırbağ)
- Müşere (Çalıdere)
- Dacirek (Yedigözeler)
- Malansa (Aydıncık)
- Pukeyi (Ballıkaya)
- Parakos (Uğurgeldi)
- Gökçeli
Köyün Yeni Adı
Köyün adı Cumhuriyet döneminde ilk önce Çevirme olarak değiştirilmiş ve kayıtlarda bu ad kullanılmıştır. Bu ad köyün önünde bulunan düz ve çimenlik arazinin kenarında etrafına söğüt ağaçları dikilerek oluşturulmuş olan ve adına Çevirme denilen bir tarlaya izafeten verilmiştir. 1950 li yıllara kadar kullanılan bu isim daha sonra Çayırözü olarak değiştirilmiş ve halen kullanılmaktadır. Çayırözü ismi de köyün önünde bulunan düzler dediğimiz düz ve çimenlik, çayırlık araziye izafeten verilmiş olabilir. Ayrıca “özü” kelimesi özellikle Orta Anadolu’da dere, nehir anlamında kullanılmaktadır. Bu anlama uygun olarak hem Çoruh nehrine hem de Çoruh’un kenarındaki bu düz ve çimenlik araziye izafeten Çayırözü ismi verilmiş olabilir.
Köy özellikle 1980 yılından sonra göç vermeye başlamıştır. Köyde yaşamış olan ve halen yaşamakta olan ailelerin büyük bölümünün menşei Of, Çaykara ve Konya taraflarından gelmektedir. Köyde Osmanlı Devleti döneminde iskan edilmiş Ermeni aileler yaşamışlardır. Ancak özellikle 1880 li yıllardan sonra bu köyden değişik yerlere göç etmişlerdir[1].
Kültür
Köyde Bayburt kültürü ve gelenekleri yaşanmaktadır.Folklörü Bar'dır.Köyde Bayburt şivesi olan "Gelirem, gidirem" ağzıyla konuşulur.
Yemekleri; su böreği, doldurma mantı, lor dolması, kete-kara pancar, kuşburnu çorbası (tatlı çorba), kaymak kuymağı, ekmek mıklaması, süt havizi, ayran çorbası, kesme çorbası, gugul, hasuta, gendime pilavı, kabuklu kuru lobiyadır.
Coğrafya
Bayburt merkezine 21 Km. uzaklıktadır.Köy, bir dağ yamacının vadi içindeki düzlükle birleştiği yerde kurulmuştur. Köyün kuzeyinde Kuzey Anadolu Dağ sırasının Soğanlı Dağları bölümü, batı-doğu yönünde uzanmaktadır.Yer yer 3000 metreyi geçen bu dağlar kıyıbölgesinin iklimi ile iç kesimler arasında büyük farklılıkların oluşmasına sebep olmuştur. Bu yüzden Karadeniz Bölgesi içerisinde yer almasına rağmen karasal iklim şartları hakimdir. Köyün hemen önünden Çoruh Nehri geçmektedir. Çoruh Nehri'nin vadi boyunca bir kültür oluşturduğu söylenebilir. Mesela köyde yaşayıpta 10 yaş üzerinde yüzme bilmeyen kişi yoktur. Ayrıca balık tüketiminin Türkiye ortalaması üzerinde olması Çoruh Nehri'nin bu coğrafyaya önemli bir katkısıdır.
İklim
Köyün iklimi, Sert karasal iklim etki alanı içerisindedir.Kışlar uzun ve kar yağışlıdır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | 475 |
| 2000 | 466 |
| 1997 | 432 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Altyapı bilgileri
Köyde, ilköğretim okulu vardır 1-5. sınıf öğrencileri köyde 6-7-8. sınıf öğrencieleri YİBO da okumaktadırlar. Köyün içme suyu şebekesi ve kanalizasyon şebekesi vardır. PTT şubesi yoktur ancak PTT acentesi vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.
Kaynakça
- ↑ Tarihçe ve isim bilgileri Arşiv Uzmanı Süleyman Atmaca tarafından yazılmıştır.