Kavakyanı, Bayburt
| Kavakyanı | |
| — Köy — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Bayburt |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 157 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0458 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 69000 |
| İnternet sitesi: | |
Kavakyanı, Bayburt ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Müşankas (Kavakyanı) Köyü
Kuruluşu 1500 yılların öncesine dayanan, sadece Müslümanlardan müteşekkil oldukça büyük bir köydü.
1642 senesinde Muşankas karyesi, mevkufat ve avarız defterleri kaydına göre, İspir’e bağlı 137 adet köyden; sadece Müslümanların yaşadıkları 39 köyden biridir. Bu tarihte hane sayısı 4 idi. Bu hanelerin aile büyüklerinin bu defterde mevcuttur.
Sakinleri Müslümanlardan oluşan köyün XIX.yüzyıl ortalarında erkek nüfus 91 kişi olup, bunun 35’ü genç, 40’ü çocuk ve 16’ü yaşlı olarak kaydedilmişti.
Muşankas köyü 1872 yılında İspir kazasından ayrılarak Bayburd kazasına bağlanmıştır. Esasında köy Bayburd merkeze, İspir’den daha yakın olmasına rağmen bazen tekrar İspir kazasına bağlanması doğrultusunda teşebbüsler olmuştur. Bunlardan biri 1874 yazında meydana gelmişse de köyün idarî yapısında bir değişiklik yapılmamıştır.
16. yüzyıl Derviş Hüseyin Zaviyesi (İspir Nahiyesi/Muşankas Köyü):
İspir nahiyesi Muşankas mezrasında kurulmuş olan Derviş Hüseyin Zaviyesi’ne, 1530 tarihinde bu mezranın 1440 akçe tutan vergileri gelir kaydedilmiştir.
Bu mezra içinde, devrin şartlarına göre 300 dönüm miktarı arazi, yani iki çiftlik, bir de çayır tahsislidir.
Bu tarihten on beş yıl sonra yapılmış vakıf kayıtlarında bahse konu zaviyenin başında Derviş Hasan oğlu Derviş Hüseyin adlı kişinin bulunduğu, ayrıca yukarıda bahsettiğimiz çiftlik ile çayırın, Sultan beratıyla vakfedildiği ifade edilmiştir.
19. yüzyıl Mişankas köyünde Şeyh Hüseyin Efendi zâviyesi vakfı:
Tapu tahrir ve evkâf defterlerinde İspir’e bağlı olarak görülen Mişankas köyü, 1873 yılında çevresindeki diğer köylerle beraber Bayburt’a bağlanmış ve günümüzde de aynı şekilde idare edilmektedir.
1843 yılında zâviyedârlığını Hüseyin, Veli, Dursun ve Halil’in müştereken yürüttüğü vakfın, senelik geliri 150 kuruştu. Toplam 22 kuruş gideri olan vakfın aynı yıl 128 kuruş gelir fazlası bulunmaktaydı.
1848 yılında ise 525 kuruş geliri, 375 kuruşda gideri vardı. Masrafları arasında 300 kuruş zaviyenin yiyecek gideri, 75 kuruşda yazıcı maaşı ve muhasebe harcı bulunmaktaydı.
1850 yılında geliri 678 kuruş, gideri 75 kuruş olan vakfın, 1857 ve 1858 yıllarında yine aynı köyden sağlanan iki senelik geliri 1.986 kuruş 20 para, gideri de 1.236 kuruş 20 para idi.
İspir Kazasından Bayburd Kazasına bağlanan köyler:
Daha önceleri İspir Kazası idaresinde olan Mişankas, Hopur, Taht, Bergici, Kormas, Ortugu, Pazahbun, Kelenkes köyleri ile birlikte, görülen lüzum üzerine Bayburd kazasına bağlanmıştı. Ancak bunlarda tıpkı Gümüşhane’den ayrılmak istemeyen köyler gibi, durumdan rahatsız olmuşlar ve rahatsızlıklarını yazdıkları dilekçelerde beyan etmişlerdir. Köylüler Erzurum valiliğinden köylerinin eskiden olduğu gibi İspir Kazasına bağlanmasını istemişlerdir.
Valilik aracılığıyla mesele Babıâli’ye intikal etmiş ve Babıâli, Erzurum valiliğinden bir araştırma yapmasını ve bu köylerin hangi tarafa bağlılığının hem mülkî idare açısından hem de halk açısından daha faydalı olacağının tespit edilmesini istemiştir. Valilik yaptığı tetkikatta, bu köylerin mesafece İspir Kazasına 15 ile 8 saat, Bayburd’a ise 2,5 ile 5 saat uzaklıkta bulunduğunu ve vergi gelirlerinin de Bayburd’dan idare edildiğini sadarete bildirmiştir. Erzurum valiliği, hükümet ile olan işlerin görülmesi hususunda köylülerin İspir kaza merkezinin uzaklığından dolayı çeşitli sıkıntılara maruz kaldıklarını ve Bayburd’a ilhakı halinde köylülerin idarî işlerde ve asayiş hususunda daha rahat edeceklerini tespit etmişti. İncelemeyi biraz daha detaylandıran valilik bu meselede de daha önce Balahor ve Kân köylerinin arzuhallerinin arkasında olduğu gibi bir ismin ön plana çıktığını gördü. Bu isim İspir kazasında oturan ve mezkûr köylerde akar ve arazileri bulunan Nuhoğulları’ydı. Nuhoğulları ekonomik kayba uğrama endişesinden ötürü, halkı tahrik etmiş ve dilekçe vermeye zorlamıştı.
Mesele daha sonra Şura-yı devlet dahiliye dairesinde ele alınmış ve adı geçen köylerin “ hal-i hazırıyla idare-i mazbûtiyeti mucib olacağı” uygun görülmüş ve köylerin Bayburd’a bağlanmasına karar verilmiştir. Böylece 1872 sonları ve 1873 yılı başlarında adı geçen yedi köy ile birlikte Bayburd’a bağlanmış ve bu bağlılık günümüze kadar devam etmiştir.
Köyün İspir’e tekrar bağlanması yolunda 1874 yılında yapılan teşebbüse karşı köy sakinlerinden Tahir Bey mücadele etmiştir. Tahir Bey, köyün Bayburd’a daha yakın olduğunu ifade ederek şimdiki haliyle Bayburd’a bağlılığın devam etmesi gerektiğini savunmuştur. Neticede köyün Bayburd’a bağlılığı devam etmiştir.
Ayrıntılı bilgi için bkz. BOA. Erzurum Ayniyat Defterleri, nr.832, s.21.s
Köyde Bayburt kültürü ve gelenekleri yaşanmaktadır.Folklörü Bar'dır.Bayburt şivesi olan "Gelirem, gidirem" ağzıyla köyde konuşulur.
Bayburt merkezine 31 km uzaklıktadır.
İklim
Köyün iklimi, Karadeniz iklimi etki alanı içerisindedir.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | |
| 2000 | 157 |
| 1997 | 161 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Altyapı bilgileri
Köyde ilköğretim okulu vardır. Köyün hem içme suyu şebekesi hem kanalizasyon şebekesi vardır. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.