İsaakios Komnenos (Kıbrıslı)

Başlığın diğer anlamları için İsaakios Komnenos sayfasına bakınız.

İsaakios Komnenos ya da Comnenus (Yunanca: Ἰσαάκιος Κομνηνός, Isaakios Komnēnos; yaklaşık 1155 – 1195/1196), 1184 yılından Üçüncü Haçlı seferi sırasında I. Richard tarafından fetih edildiği 1191 yılına kadar Kıbrıs yöneticisi.

Ailesi

Komnenos hanedanının ikincil üyesidir. İmparator II. Yannis Komnenos'un oğlu sebastokratōr İsaakios Komnenos ile ilk karısı Teodora'nın kızı İrene Komnene ile isimsiz Doukas Kamateros'un oğludur.

Anne tarafından büyük babası ve adaşı İsaakios, İmparator II. Yannis Komnenos öldüğünde yaşayan en büyük oğul olmasına rağmen genç kardeşi I. Manuel Komnenos lehinde tahtan feragat etmişti.

Hayatı

Hayatı hakkında temel kaynak, Bizanslı tarihçi Niketas Honiates'tır.

İmparator Manuel, İsaakios'u Isauria ve Tarsus valisi olarak atamıştır. Burada İsaakios, Kilikya Ermeni Krallığı ile savaşa başlamış ve düşman tarafından ele geçirilmiştir. Esir alındığı 1180 yılında aynı zamanda İmparator Manuel ölünce, hiç kimse İsaakios'un kaderi ile ilgilenmedi ve uzun zaman esir kaldı. Kıbrıs'ta Ermeni bir prenses ile evlendiği düşünülürse esaretinin çok zor geçmediği kabul edilebilir.

Sonunda I. Andronikos Komnenos ile aşk ilişkisi olan teyzesi Teodora Komnini, imparatoru ikna ederek, serbest kalmasını sağlamıştır. 1185 yılında İsaakios serbest kalınca, imparatorluk hizmetinden emekli oldu ve kalan parası ile tuttuğu paralı askerler ile Kıbrıs'a yelken açtı. Tahrif edilmiş bir imparatorluk mektubunu yerel yöneticilere göstererek, kendisine itaat edilmesini istedi ve adada hükümdar olarak yerleşti.

İsaakios Komnenos Arması

AIMA kehaneti gereği, I. Andronikos Komnenos'un ardılının isminin iota (I) ile başlaması gerekmekteydi. Bu nedenle Andronikos, yerine bir diğer kuzeni İsaakios'un gelmesinden korktu. Bu arada İsaakios birçok Romalıyı görev vermişti. Kıbrıs'ta bağımsız bir patrik oluşturdu ve 1185 yılında imparator olarak tac giydi. Niketas Honiates'a göre kısa bir süre sonra Kıbrıs'ı yağmalamaya başladı. Kadınlara tecavüz edildi, suçlulara acımasız cezalar verildi, ahalinin mal varlığı çalındı.

Konstantinopolis'teki bir ayaklanma sonucu II. İsaakios Angelos tahta geçti. 70 gemilik bir donanma ile Kıbrıs'ı geri almak için harekete geçti. Donanma, Yannis Kontostephanos ve Aleksios Komnenos (I. Manuel Komnenos ile metresi Teodora Vatatzina'nın çocuğu) idaresi altındaydı. Yannis oldukça yaşlı ve Aleksios, I. Andronikos tarafından kör edilmişti. Kıbrıs'a indiklerinde, donanmalarının bir kısmını oluşturan ve Sicilya Kralı III. William hizmetinde bulunan korsan Brindisili Margaritus onları ve gemilerini esir aldı. İsaakios, Sicilyalıları yollayıp kalanları Kıbrıs'ta esir aldı. Böylece İsaakios, Bizans'a karşı zafer kazanmış oldu.

1191 yılında, I. Richard'ın nişanlısı ve kızkardeşi Kıbrıs açıklarında geçirdikleri bir deniz kazası sonucu İsaakios'a esir düştüler. Richard'ın misillemesi, adayı feth etmek oldu. İsaakios, Adanın en kuzey ucu olan Karpaz Yarımadası'nda bulunan Zafer Burnu (Cape Andreas) mevkinde esir düştü. Efsaneye göre, Richard demir parmaklıklar altında esir tutmayacağına dair söz verdiği için, gümüş zincirlerle esir edilmiştir. I. Richard, Üçüncü Haçlı seferi'nden Avrupa'ya dönerken, Avusturya Dükü V. Leopold ve Kutsal Roma İmparatoru VI. Henry tarafından esir alındı. I. Richard'ın fidye anlaşmasının bir parçası olarak, İsaakios ve kızı V. Leopold'un himayesinde serbest kaldılar.^[1] V. Leopold, İsaakios'un akrabası II. Yannis'in oğlu Andronikos Komnenos'un kızı Teodora Komnini'nin oğludur.^[2]

İsaakios, yeni Bizans İmparatoru III. Aleksios Angelos'a (1195-1203 yılları arası hükümdar) karşı destek toplamak için, Anadolu Selçuklu Devleti'ne gitti. İsaakios'un bu çabası boş çıktı, 1195 ya da 1196 yıllarında zehirlenerek öldü.

İsaakios, çabuk sinirlenen zalim bir insan olarak tanımlanır. Niketas onu "ateşteki çaydanlık gibi öfke ile fokurdardı" diye tanımlamaktadır. Ancak I. Andronikos Komnenos ile karşılaştrılarak ona bu zalimliği izafe etmektedir. Adayı elinde tutmasına yardım eden Sicilya Kralı III. William ve Selahaddin Eyyubi ile iyi ilşkileri vardı.

Kızı

İsaakios'un adı günümüze ulaşmamış kızı (genellikle Kıbrıslı Damsel olarak adlandırılır), babası esir edildikten sonra, I. Richard'ın sarayına katılıp, deniz yoluyla, Richard'ın kızkardeşininde dahil olduğu hanımlarla İngiltere Krallığına gitmiştir. 1194 yılında I. Richard'ın fidye anlaşmasının bir parçası olarak uzak akrabası V. Leopold'un himayesinde serbest kaldı.^[3]

Sonra, 1199 yılında Kont VI. Toulouselu Raymond ve Joan Plantagenet ile karşılacağı Provence'da yaşadı. Joan Plantagenet, Raymond ile evlenmiş ve ikinci çocuğuna hamileydi. Çift aniden ayrıldı ve Raymond, İsaakios'un kızı ile aşk ilişkisi yaşamaya başladı (Bazıları evlendiklerini söyler). Çift, 1204 yılında Marsilya'dan Dördüncü Haçlı Seferi'ne katılmaya niyetli bir konvoyla denize açıldılar. Kıbrıs'a ulaştıklarında İsaakios'un varisleri olarak adada hak iddia ettiler. Teşebbüs başarısız oldu ve onlar Ermenistan'a kaçtılar.^[4]

Kaynakça

1. Boyle, The Troubador's Song, p.182
2. Boyle, p.83
3. Boyle, p.83, 182
4. Boyle, p.268

Biyografi

• Boyle, David (2005). The Troubador's Song: The Capture and Ransom of Richard I. Walker Publishing Company. 
• Kazhdan, Alexander, ed. (1991), Oxford Dictionary of Byzantium, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-504652-6 

Dış bağlantılar

• Roman Emperors webpage brief biography