1946 Türkiye genel seçimleri

1946 Türkiye genel seçimleri

1943 ← 21 Temmuz 1946 → 1950

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 465 sandalyesi için Çoğunluk için gereken 233 sandalye   Birinci parti İkinci parti   Lider İsmet İnönü Celal Bayar Parti Cumhuriyet Halk Partisi Demokrat Parti (1946) Sandalye 397 61

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP): 395 sandalye   Demokrat Parti (DP): 64 sandalye   Bağımsızlar: 6 sandalye

Seçimden önceki Başbakan Şükrü Saracoğlu Cumhuriyet Halk Partisi Seçilmiş Başbakan Recep Peker Cumhuriyet Halk Partisi

1946 Türkiye genel seçimleri, 21 Temmuz 1946^[1] tarihinde yapılan milletvekili genel seçimleridir. 5 Haziran'da Milletvekili Seçim Yasası değiştirilmiş ve Cumhuriyet tarihinde ilk defa tek dereceli seçim esasında gerçekleştirildi.^[2]

Cumhuriyet Halk Partisi 395, Demokrat Parti 66 ve Bağımsızlar 4 milletvekilliği kazandı.

Türkiye Cumhuriyetinin ilk çok partili genel seçimi olan bu seçim adli denetim dışında, açık oy, gizli sayım ve çoğunluk sistemi esasına göre yapıldı.^[3] (açık oy - gizli tasnif)^[4] Bu usulsüzlüklerinden dolayı "şaibeli seçim" şeklinde de anılmıştır.^[5] Bu genel seçim ile TBMM 8. dönem milletvekilleri seçilmiştir.

Seçimlerede ilk kez aday esaslı blok oy sistemi uygulanmıştır. Bu sistemle beraber her vilayetin bir de seçim çevresi olmaktadır. Her 40 bin yurttaş için bir milletvekili seçilirken, herhangi bir ilin nüfusunun 40 binin altında olması halinde o ile bir milletvekilliği tahsis edilmekteydi. Nüfusu 40 binin üzerindeki iller için milletvekili sayıları ise şöyle belirtilmişti:

• Nüfusu 55.000'e kadar olan iller: 1 milletvekili
• Nüfusu 55.001-95.000 arası: 2 milletvekili
• Nüfusu 95.001-135.000 arası: 3 milletvekili
• Nüfusu 135.001-175.000 arası: 4 milletvekili^[6]

Sonuçlar

Parti		Genel Başkan	Oy	%	Sandalye
	Cumhuriyet Halk Partisi	İsmet İnönü	Bilinmiyor	Bilinmiyor	395
	Demokrat Parti	Celâl Bayar	Bilinmiyor	Bilinmiyor	64
	Bağımsızlar		Bilinmiyor	Bilinmiyor	6
Geçersiz/boş oy			Bilinmiyor	Bilinmiyor	Yok
Toplam					465

Kaynakça

1. Nohlen, D, Grotz, F & Hartmann, C (2001) Elections in Asia: A data handbook, Volume I, p248 ISBN 0-19-924958-X
2. Emre Kongar (1998), 21. Yüzyılda Türkiye, 38. Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul, ISBN 975-14-0624-2, s. 145.
3. Cumhuriyetin 75. Yılı, C. 1, Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul, 1998, ISBN 975-363-969-8, s. 291.
4. Sina Akşin, Ana Çizgileriyle Türkiyenin Yakın Tarihi, İkinci Baskı, İmaj Yayıncılık, Ankara, 1996, ISBN 975-7852-18-X, s. 216.
5. A.g.e., s. 291.
6. Seçim Sistemi ve Siyasi Partiler Araştırması Ana Rapor Cilt II, TÜSİAD Yayınları, İstanbul, 2001, ISBN 975-8458-28-0 s. 209.