9 Ocak

9 Ocak günü gerçekleşen en önemli olayları Tarihte Bugün sayfalarına ekleyebilir ve Ana Sayfada görüntülenmelerini sağlayabilirsiniz.

Dünya araba çekme günü

9 Ocak, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 9. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 356 gün vardır (artık yıllarda 357).

Aralık – Ocak – Şubat
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31

Olaylar

New York'ta Birleşmiş Milletler binası

• 475 - Bizans İmparatoru Zeno başkent Konstantinopolis'i terkederek Antioch'a (Antakya) kaçmaya zorlandı, böylelikle birinci saltanatı sona ermiş oldu.
• 1788 - Connecticut Amerika Birleşik Devletleri anayasasını onaylayan 5. eyalet oldu.
• 1792 - Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında 5 yıllık savaşın ardından Yaş Antlaşması imzalandı.
• 1839 - Fransız Bilimler Akademisi Daguerreotype adı verilen bir fotoğrafçılık işlemini duyurdu.
• 1853 - Osmanlı İmparatorluğu için "hasta adam" tabiri ilk kez Rus Çarı I. Nikolay tarafından kullanıldı.
• 1861 - Mississippi Birleşik Devletlerden ayrıldı.
• 1900 - Mısır'da Kahire demiryolu tamamlandı ve ilk tren hizmete girdi.
• 1900 - Lazio takımı kuruldu.
• 1905 - Moskova'da Kışlık Saray'a yürüyen işçilerin üzerine ateş açıldı.
• 1910 - Tarihî Çırağan Sarayı yandı.

Nikolay Pavloviç
(d. 6 Temmuz 1796
ö. 2 Mart 1855)

• 1916 - Seddülbahir Muharebeleri bitti.
• 1916 - İngilizler'in Gelibolu Yarımadası'ndan çekilip gitmeleri üzerine sabah 08.45'te Alçıtepe'den Başkomutanlık Vekaleti'ne telgraf çeken 5. Ordu Komutanı Mareşal Otto Liman von Sanders, "Tanrı'ya şükür Gelibolu Yarımadası tamamen düşmandan temizlenmiştir. Diğer ayrıntılar ayrıca sunulacaktır" dedi.
• 1920 - Kuva-yi Milliye komutanlarından Yahya Kaptan, Gebze'de İstanbul Hükümeti'nin adamlarınca öldürüldü.
• 1921 - Birinci İnönü Muharebesi başladı.
• 1922 - İtilaf Devletleri güçlerine karşı İlk kurşun Dörtyol'un Karakese Beldesinde Ömer Hoca'nın Oğlu Mehmet (Kara Mehmet)'tarafından Hatay İlinin Dörtyol İlçesi Karakese Beldeside 19 Aralık 1918 tarihinde atılmıştır.
• 1926 - Piyango çekilişinin yalnızca Tayyare Cemiyeti'ne ait olduğuna ilişkin kanun kabul edildi.
• 1936 - Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Atatürk'ün de katıldığı bir törenle öğrenime başladı. Törende konuşan Milli Eğitim Bakanı Saffet Arıkan "Çürümüş görünen dünya kültürünü yeniden yaratacak olan Türk çocuklarıdır" dedi.
• 1937 - Josef Stalin'in sürgüne gönderdiği Lev Troçki, Meksika'ya gitti.
• 1937 - İstanbul Tramvay Şirketi, talebelerin ucuz seyahat etmeleri için paso verdi. Pasolar talebelerin ikamet mıntıkalarıyla, mekteplerinin bulunduğu bölge arasındaki seferlerde geçerli oldu.
• 1942 - Türk Tarih Kurumu Ziya Gökalp'in bütün eserlerinin yayımlanmasına, Türk Dil Kurumu da yeni bir Kur'an çevirisine karar verdi.
• 1949 - Türkiye'nin 7. Başbakanı Hasan Saka görevinden çekildi.
• 1951 - Birleşmiş Milletler genel merkezi açıldı.
• 1951 - Washington Capitols kulübü kapatıldı.
• 1955 - Devlet Operası sopranosu Leyla Gencer, temsiller vermek üzere İtalya'ya gitti.
• 1957 - Birleşik Krallık başbakanı Anthony Eden sağlık nedenleriyle istifa etti.
• 1964 - Panama Kanalı bölgesinde çıkan Amerikan karşıtı gösterilerde 21 Panamalı ve 3 Amerikan askeri öldü.
• 1964 - ATAŞ grevi, "milli güvenliği bozucu" nitelikte olduğu gerekçesiyle Bakanlar Kurulu tarafından 1 ay süreyle ertelendi.
• 1966 - 800 kişilik ilk işçi kafilesi Almanya'ya hareket etti.
• 1968 - Surveyor 7 adlı uzay aracı ay yüzeyine yumuşak iniş yaptı. Bu yolculuk Amerikalıların insansız ay yüzeyi araştırmalarının sonuncusu oldu.
• 1968 - Ankara Yüksek İhtisas Hastanesi'nde bir köpeğin kalbi değiştirildi. Ameliyattan kırk dakika sonra bakım güçlüğü nedeniyle köpek "uyutuldu".
• 1968 - Mexico City tarihinde bilinen ilk ve son kez kar yağışı gözlendi, yağış 2 gün daha devam etti.
• 1969 - Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) bir ay süreyle tatil edildi. 6 Ocak günü üniversitede Amerikan Büyükelçisi Robert Komer'in makam otomobili öğrenciler tarafından yakılmıştı.
• 1969 - Ses hızını aşan ilk yolcu uçağı Concorde deneme uçuşunu başarıyla gerçekleştirdi.
• 1970 - Birleşik Krallık'da yapılan açıklamaya göre bir hafta içinde Hong Kong gribinden 2850 kişi öldü.
• 1972 - RMS Queen Elizabeth yolcu gemisi Hong Kong'un Victoria Limanı'nda çıkan bir yangın sonucu yarı batık halde kaldı. Bu enkaz 1974 yılında bir James Bond filmi olan Altın Tabancalı Adam'da dekor ve plato olarak kullanıldı.
• 1978 - Akaryakıt sıkıntısı had safhada; akaryakıtı biten hastaneler hasta kabul etmemeye ve yatan hastaları taburcu etmeye başladılar.
• 1978 - Bir günde 14 yer bombalandı. İstanbul'da 5, Ankara'da 7, Trabzon ve Afşin'de de birer yere atılan bombalar hasara yol açtı.
• 1978 - İstanbul'da Çapa Tıp Fakültesi şiddetli soğuk nedeniyle tatil edildi.
• 1978 - TEKEL Genel Müdür Vekili Esat Gühan görevden alındı, yerine vekaleten Orhan Özet getirildi.
• 1979 - Ankara'da iki tren çarpıştı. Çoğu işçi ve öğrenci olan 32 kişi öldü.
• 1979 - Yeşilköy Havalimanı'nda kanlı baskını gerçekleştirdikten sonra müebbet hapse mahkûm olan Muhammed Reşit ve Mehdi Muhammed adlı iki Filistinli gerilla Sağmalcılar Cezaevi'nden kaçtı.
• 1979 - Ege Kıta Sahanlığı görüşmeleri Viyana'da büyük bir gizlilik içinde başladı.
• 1984 - Yargıtay bir karar verdi; emekli işçiye verilen altın madalyanın bedeli, kıdem tazminatından düşülecek.
• 1986 - Polaroid'in açtığı patent davalarını kaybeden Kodak firması anında fotoğraf veren kamera (instant camera)işine son vermek zorunda kaldı.
• 1987 - Yargıtay, Milliyetçi Hareket Partisi'nin Alparslan Türkeş'in üzerinde bulunan mal varlığının hazineye devrine karar verdi.
• 1991 - Toplu taşıma araçlarında sigara içilmesi ve tütün mamullerinin reklamının yapılması yasaklandı.
• 1992 - Karadzic liderliğinde Bosnalı Sırplar “Bosna Hersek Sırp Cumhuriyeti”ni kurduklarını açıkladılar.
• 1995 - Güner Ümit'in, İnter Star'da yayınlanan "Süper Turnike" programında, Alevilerde "ensest" olduğunu ima eden sözleri üzerine, Aleviler iki gün boyunca televizyon önünde gösteri yaptı. İki günün sonunda programın yayından kaldırılacağı açıklandı.
• 1996 - Evrensel Gazetesi muhabiri Metin Göktepe'nin cesedi Eyüp Spor Salonu'nun yakınındaki arsada bulundu. Gazeteci Metin Göktepe bir gün önce görevini yaparken polisçe engellenmiş ve gözaltına alınmıştı.
• 1996 - Sabancı Holding Yönetim Kurulu Üyesi Özdemir Sabancı, Toyotasa Genel Müdürü Haluk Görgün ve sekreter Nilgün Hasefe, Sabancı Center'da vurularak öldürüldü. Olayı DHKP/C örgütü üstlendi.
• 1997 - Başbakanlık Kriz Yönetimi Merkezi yönetmeliği Resmi Gazete'de yayımlandı. Yönetmelik kriz hallerinde kimi yürütme yetkilerini Genelkurmay Genel Sekreterliği'ne veriyor.
• 2003 - İkinci Afrika Sosyal Forumu sona erdi.
• 2003 - Aile mahkemeleri kuruldu.
• 2005 - Mahmud Abbas Filistin devlet başkanlığına seçildi.
• 2007 - Merkez üssü Özbekistan'ın başkenti Taşkent'in 200 kilometre güneydoğusu olan 8 şiddetinde deprem meydana geldi.
• 2007 - Adana'dan Irak'a giden, içinde Türk işçilerinin bulunduğu, Moldova'lı bir şirkete ait Antonov tipi bir uçak Bağdat'ın Beled havaalanı pistine 200 metre kala düştü: 34 kişi öldü.
• 2009 - Nazım Hikmet'in Türk vatandaşlığından çıkarılmasına ilişkin 1951 yılındaki Bakanlar Kurulu Kararı yürürlükten kaldırıldı.
• 2011 - Iran Air'e ait 277 sefer sayılı uçuşu Urmiye yakınlarında düştü. 72 kişi hayatını kaybetti.
• 2011 — Güney Sudan'da bağımsızlık referandumu yapıldı.

Doğumlar

Gine Cumhuriyeti'nin başkenti Conakry'de, Portekiz işgaline son verildiği tarih olan (22 Kasım) "1970 Zaferi" Anıtı.

• 1590 - Simon Vouet, Fransız ressam ve dekoratör (ö. 1649)
• 1715 - Robert-François Damiens, Fransız suikastçi (Fransa Kralı XV. Louis'ye başarısız suikast girişiminde bulunan) (ö. 1757)
• 1778 - Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi, Türk müzikadamı (ö. 1846)
• 1835 - İvasaki Yataro, Japon finansör, Deniz taşımacılığı şirketi ve Mitsubishi'nin kurucusu (ö. 1885)
• 1868 - Søren Sørensen, Danimarkalı biyokimyacı (ö. 1939)
• 1878 - John B. Watson, ABD'li psikolog (ö. 1958)
• 1881 - Lascelles Abercrombie, İngiliz şair ve edebiyat eleştirmeni (ö. 1938)
• 1890 - Karel Capek, Çek romancı, kısa öykü, oyun ve deneme yazarı (ö. 1938)
• 1890 - Kurt Tucholsky, Alman gazeteci ve yazar (ö. 1935)
• 1901 - Chic Young, ABD'li çizer (ö. 1973)
• 1902 - Stanisław Wojciech Mrozowski, Polonyalı fizikçi (ö. 1999)
• 1908 - Glyn Smallwood Jones, Britanyalı siyasetçi (ö. 1992)
• 1908 - Simone de Beauvoir, Fransız yazar ve feminist, varoluşçuluk akımını edebiyatta sürdüren (ö. 1986)
• 1911 - Gypsy Rose Lee, ABD'li striptiz sanatçısı (ö. 1970)
• 1913 - Richard Milhous Nixon, Amerika Birleşik Devletleri'nin 37. Başkanı (ö. 1994)
• 1914 - Kenny Clarke, ABD'li caz davulcusu (ö. 1985)
• 1918 - Hikmet Tanyu, Türk akademisyen, şair ve yazar (ö. 1992)
• 1922 - Ahmed Sékou Touré, Gine Cumhuriyeti'nin ilk başkanı (ö. 1984)
• 1922 - Har Gobind Khorana, ABD'li molekuler biyolog (ö. 2011)
• 1925 - Lee Van Cleef, ABD'li oyuncu (ö. 1989)
• 1928 - Domenico Modugno, İtalyan şarkıcı ve söz yazarı (ö. 1994)
• 1933 - Wilbur Smith, Afrikalı yazar
• 1937 - Klaus Schlesinger, Alman yazar ve gazeteci (ö. 2001)
• 1940 - Sergio Cragnotti, İtalyan spor adamı
• 1941 - Joan Baez, ABD'li folk şarkıcı, 1960'larda gençliğin Amerikan halk müziğine ilgisini çeken şarkıcı ve siyasal eylemci
• 1942 - Adnan Keskin, Türk siyasetçi
• 1944 - Jimmy Page, İngiliz müzisyen, Led Zeppelin grubunun gitaristi
• 1944 - Yusuf Kenan Doğan, Türk siyasetçi (ö. 2015)
• 1945 - Levon Ter-Petrosyan, ilk Ermenistan Cumhurbaşkanı
• 1948 - Jan Tomaszewski, Polonyalı eski kaleci
• 1950 - Alec Jeffreys, İngiliz genetikçi
• 1950 - Mevlüt Çetinkaya, Türk bürokrat
• 1951 - Michel Barnier, Fransız siyasetçi
• 1954 - Mirza Delibašić, Bosnalı basketbolcu (ö. 2001)
• 1956 - Imelda Staunton, İngiliz oyuncu
• 1958 - Mehmet Ali Ağca, Papa ve Abdi İpekçi suikastlerinin sanığı
• 1960 - Mübeccel Vardar, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 2006)
• 1965 - Haddaway, Trinidad asıllı pop şarkıcısı
• 1967 - Claudio Caniggia, Arjantinli futbolcu
• 1968 - Joey Lauren Adams, ABD'li oyuncu
• 1968 - İskender Iğdır, Türk dağcı (ö. 2000)
• 1970 - Lara Fabian, Belçikalı şarkıcı
• 1977 - Scoonie Penn, ABD'li basketbolcu
• 1978 - Gennaro Gattuso, İtalyan futbolcu
• 1978 - Esra İçöz, Türk Sanat Müziği şarkıcısı
• 1978 - Alpay Kemal Atalan, Türk oyuncu
• 1981 - Euzebiusz Smolarek, Polonyalı futbolcu
• 1981 - Danielson Ferreira Trindade, Brezilyalı futbolcu
• 1984 - Hussein Yasser, Katarlı futbolcu
• 1985 - Bobo, Brezilyalı futbolcu
• 1985 - Enver Işık Türk futbolcu
• 1985 - Sinem Öztürk, Türk oyuncu ve sunucu
• 1987 - Felipe Flores, Şilili futbolcu
• 1988 - Marc Crosas, İspanyol futbolcu
• 1989 - Ethem Yılmaz Türk futbolcu
• 1989 - Michaëlla Krajicek, Hollandalı tenisçi
• 1991 - Can Maxim Mutaf, Türk basketbolcu
• 1992 - Franck Mbarga, Kamerunlu futbolcu
• 1994 - Paweł Cibicki, Polonyalı futbolcu
• 1995 - Jilke Deconinck, Belçikalı futbolcu
• 1996 - Ivanildo Cassamá, Gine-Bissau'lu futbolcu

Ölümler

• 1852 - Mirza Taki Han İran başbakanı (d. 1807)
• 1854 - Almeida Garrett Portekizli şair, oyun yazarı, romancı, siyasetçi (d. 1799)
• 1873 - III. Napolyon Fransız imparator (d. 1808)
• 1878 - II. Vittorio Emanuele Sardinya Krallığı'nın kralı (d. 1820)
• 1907 - Muzaffereddin Şah, İran şahı (d. 1853)
• 1918 - Charles-Émile Reynaud, Fransız Fen öğretmeni ve mucit (d. 1844)
• 1927 - Houston Stewart Chamberlain, İngiliz yazar ve Filozof (d. 1855)
• 1933 - Daphne Akhurst, Avustralyalı tenisçi (d. 1903)
• 1936 - John Gilbert, ABD'li aktör (d. 1897)
• 1940 - Ali Rıza Arıbaş, Türk siyasetçi (d. 1882)
• 1945 - Osman Cemal Kaygılı, Türk yazar (d. 1890)
• 1947 - Yusuf Ziya Zarbun, Türk siyasetçi (d. 1877)
• 1951 - Ahmet Hamdi Akseki, Diyanet İşleri Başkanı (d. 1887)
• 1957 - Hamdi Çelen, Türk siyasetçi (d. 1892)
• 1963 - Fridolin von Senger und Etterlin, Nazi Almanyası generali (d. 1891)
• 1964 - Halide Edip Adıvar, Türk yazar (d. 1884)
• 1968 - Avni Yukaruç, Türk siyasetçi (d. 1893)
• 1975 - Pierre Fresnay, Fransız aktör (d. 1897)
• 1979 - Pier Luigi Nervi, İtalyan bir inşaat mühendisi (d. 1891)
• 1980 - Naim Erem, Türk siyasetçi (d. 1894)
• 1982 - Hürrem Müftügil, Türk siyasetçi (d. 1898)
• 1982 - Nurullah Berk, Türk ressam ve yazar (d. 1906)
• 1984 - Alp Zeki Heper, Türk yönetmen (d. 1939)
• 1990 - Cemal Süreya, Türk şair (d. 1931)
• 1992 - Bill Naughton, İngiliz oyun yazarı (d. 1910)
• 1993 - Ragıp Sarıca, Türk siyasetçi (d. 1912)
• 1995 - Souphanouvong, Laos'un ilk cumhurbaşkanı (d. 1909)
• 1995 - Peter Cook, İngiliz oyuncu, varyete sanatçısı ve yazar (d. 1937)
• 1995 - Alaettin Eriş, Türk siyasetçi (d. 1908)
• 1996 - Özdemir Sabancı, Türk iş adamı (d. 1941)
• 2001 - Yusuf Bozkurt Özal, Türk siyasetçi (d. 1940)
• 2009 - Irène Mélikoff, Rus ve Azeri asıllı Fransız Türkolog (d. 1917)
• 2009 - Ayten Erman, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1935)
• 2009 - Süleyman Çağlar, Türk siyasetçi (d. 1920)
• 2010 - Saltuk Kaplangı, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1932)
• 2012 - Malam Bacai Sanhá, Gine Bissau cumhurbaşkanı (d. 1947)
• 2013 - James M. Buchanan, ABD'li iktisatçı (d. 1919)
• 2013 - Vivian Brown, San Francisco ikizlerinden biri (d. 1927)
• 2014 - Erdal Alantar, Türk ressam (d. 1932)
• 2014 - Dale T. Mortensen, ABD'li ekonomist (d. 1939)
• 2014 - Lorella De Luca, İtalyan sinema ve dizi oyuncusu (d. 1940)
• 2014 - Amiri Baraka, Afrikalı-Amerikan yazar, şair ve aktivist (d. 1934)
• 2015 - Samuel Goldwyn, ABD'li film yönetmeni (d. 1926)
• 2015 - Roy Tarpley, ABD'li profesyonel basketbolcu (d. 1964)
• 2015 - Amedy Coulibaly, Fransız suçlu (d. 1982)
• 2015 - Brian Friel, İrlandalı çevirmen ve oyun yazarı (d. 1929)
• 2016 - Zelimhan Yakub, Azerbaycanlı şair, ozan ve siyasetçi (d. 1950)
• 2016 - Maria Teresa de Filippis, İtalyan otomobil yarışçısı (d. 1926)
• 2016 - Bircan Pullukçuoğlu, Türk müzisyen (d. 1948)
• 2016 - Cielito del Mundo, Filipinli şarkıcı, oyuncu (d. 1935)

Bayramlar ve Yıl Dönümleri

• Hatay ilinin Dörtyol ilçesinin Fransız işgalinden kurtuluşu (1922)