Cıva

Cıva (Hg)

H Periyodik cetvel He
Li Be B C N O F Ne
Na Mg Al Si P S Cl Ar
K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
Cs Ba   Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
Fr Ra   Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Uut Fl Uup Lv Uus Uuo  
  La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu
  Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr  
Temel özellikleri
Atom numarası 80
Element serisi Geçiş metalleri
Grup, periyot, blok 12, 6, d
Görünüş Metalik Gri
Atom ağırlığı 200.59(2) g/mol
Elektron dizilimi 4f14 5d10 6s2
Enerji seviyesi başına
Elektronlar
2, 8, 18, 32, 18, 2
CAS kayıt numarası {{{CAS_kayıt_numarası}}}
Fiziksel Özellikleri
Maddenin hâli Sıvı
Yoğunluk 13.534 g/cm³
Sıvı hâldeki yoğunluğu 13.534 g/cm³
Ergime noktası 234.32 °K
-38.83 °C
Kaynama noktası 629.88 °K
356.73 °C
Ergime ısısı 2.29 kJ/mol
Buharlaşma ısısı 59.11 kJ/mol
Isı kapasitesi 27.983 J/(mol·K)
Atom özellikleri
Kristal yapısı ?
Yükseltgenme seviyeleri 4, 2, 1
Elektronegatifliği 2.0 Pauling ölçeği
İyonlaşma enerjisi 1. : 1007.1 kJ/mol

2. : 1810 kJ·mol/1
3. : 3300 kJ/mol

Atom yarıçapı ? pm
Atom yarıçapı (hes.) ? pm
Kovalent yarıçapı 132 pm
Van der Waals yarıçapı 155 pm
Diğer özellikleri
Elektrik direnci ? nΩ·m (20°C'de)
Isıl iletkenlik ? W/(m·K)
Isıl genleşme ? µm/(m·K) (25°C'de)
Ses hızı ? m/s (?'de)
Mohs sertliği ?
Vickers sertliği ? MPa
Brinell sertliği ? MPa
Cıvanın atom yapısı

Cıva (Farsça: جیوه- jive), sembolü "Hg" ve atom numarası 80 olan kimyasal element. "Hg" sembolü, Latince'deki hydrargyrum (sulu/sıvı gümüş) sözcüğünden gelir. Cıva için İngilizcede ise iki sözcük kullanılır: "mercury" ve "quicksilver" (akıcı gümüş).

Cıva, hava, su ve toprakta birkaç şekilde bulunur. Bunlar, elementel cıva, inorganik ve organik cıva bileşikleri şeklindedir.

Özellikleri

Gümüş renkli, ağır bir metal olan cıva, oda sıcaklığında (25oC)sıvı halde bulunan 5 elementten (galyum, brom, sezyum, cıva ve fransiyum) birisidir. Cıva zehirli ve pahalı bir maddedir. İnhibitör (enzimlerin çalışmasına olumsuz etkide bulunur) olduğu için çok tehlikelidir.

Etimologi

Farsça jive(جیوه), Orta Farsça zivag(زیوگ), menisi canli (zenda/زنده)

Kullanıldığı Alanlar

Cıvanın simyadaki sembolü
Cıvadan yapılmış bir devre anahtarı

Canlılar üzerine etkileri

İçinde cıva bulunan amalgam diş dolgusu

Cıva, doğada mevcut olan bir elementtir. İnsanlar cıvayı; yiyeceklerden, çevresel ve endüstriyel ortamlarda ve amalgam bileşiklerinden alırlar. Bazı mikroorganizmalar cıvayı daha zehirli bir hali olan metil cıvaya dönüştürür. Bu bileşik, çevrede en çok karşılaşılan organik cıva bileşiğidir ve besin zincirinde birikir.

Ayrıca birinci derece cıvaya maruz kalınan besin maddesi, metilcıva içeren balık etidir. Metil cıva, mikroorganizmalarla birlikte, besin zincirinin daha üst organizmalarında birikir.

Cıvanın buharını solumak, insanlarda gelişmekte olan sinir sistemlerine zarar verir. Çoğu insan çevrede dağılmış bulunan cıva nedeniyle, dokularında eser miktarda cıva taşır. Cıvaya maruz kalan insanın zarar görüp görmeyeceği birçok faktöre bağlı olmakla birlikte genelde zehirleyicidir.

Kaynakça

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Cıva ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.

This article is issued from Vikipedi - version of the 8/19/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.