Esençay, Yıldızeli
Tarihi
Köy 1830'lu yıllarda kurulmuştur.Köyümüzün kurucuları Tekkaroğlu ismiyle anılan bugün ki Günaltay ailesi.Kurulus sürecinde 7 hane olarak sözlü tarihimizde geçen bilgiler mevcuttur.Bugün ki Özel ailesi Durmuşoğulları olarak geçmektedır.Dedeler olarak hitap ettiğimız Aslan ve İyidoğan aileleri ise Gökvelioğlu olarak görülmektedir.Yine bugün ki Acemoğulları,Meran ve Kaçan aileleri Demircioğulları(Danacıoğulları),Çelik ailesinin soyadı ilk önce Aralı sonnrasında Fakoğulları ve günümüzde Çelik olarak devam etmektedir Çelik ailesinin kökeni Malatya-Hekimhan-Pelitli köyünden gelmiştir.Çelikler Aralı soyadını kullandığı Erkek nesli tükenmiştir ve Fakoğulları'ndan iç güvey almışlardır ve böylece Aralı olan soyadı Fakoğulları olarak değişmiştir.Nesil değiştikten sonra Çelikler olarak günümüzde devam etmektedir.
Köy Muhtarları
İsmail GÖKVELİOĞLU:(....../1938)
Veli KAÇAN:(1938/1940)
Sefer ASLAN:(1940/1945)
Hüseyin İYİDOĞAN:(1945/1950)
Fevzi İyidoğan:(1950/1955)
Mustafa GÜNALTAY:(1955/1960)
Mustafa GÜNALTAY (yeniden):(1960/1963)
Gazi BERAN:(Vekaleten dönemi bitiriyor 1965/1969)
Gazi BERAN:(1969/1974 Görevinde vefat ediyor)
Hacı ŞAHİN:(1980/1985)
Mustafa GÜNALTAY:(1985/1987 İstafa)
Hacı ŞAHİN:(Vekaleten 1987/1989)
Kotan Ailesi :( 1989 - günümüz)
Kültür
Köyde yapılan en güzel yemekler genel olarak köz ve fırında yapılırdı.Günümüzde ise fırınlarda yemek yapımı artmıştır.Önemli yemekleri arasında; içli börek, ateşte kuzu çevirme, fırın ve közde kuzu, keşkek, patlıcanlı etli güveç, fırında yağlı çörek, sacaltı(sacarası), sütle ve yağ ile yoğrulmuş kül kömbesidir. Yöresel kıyafetler arasında altı ya da dokuz parça etekler, altın dizili fes, etrafı pullu veya boncuklu beyaz tülbenttir. Yaşlılar başlarına genelde siyah ipekten şal şeklinde kenarı saçaklı kefiye bağlardı. Düğünlerde yenge olan on-on iki genç kız ise sarı-bordo, mor-açık sarı, yeşil-kırmızı iki renkli taclı bürük denen iki parçalı tunikten biraz uzun kıyafetler giyerdi, yüzünde mavi veya yeşil krepten peçe olan kıyafetler giyerdi. Böylece gelini hamama götüren yengelerin hangisinin kim olduğu anlaşılmazdı. Ayağa yedili isimli, yedi renkten, oluşan el örgüsü yün çorap ve Sivas yemenisi ya da kundura giyilirdi. Erkekler ise el dokuması, kenarı mavi kaytanlı ve körüklü siyah yün şalvar giyerdi. Üzerine ise beyaz işlik gömlek ve yelek giyilirdi. Gümüş köstekli saat takılırdı. Başlarındaki köşeli şapka ise eğik dururdu. Saçların perçemleri genelde şapkanın altından görünecek boyda idi. Ayaklarına beyaz, yünden yapılma, dizboyu desenli çorap giyilir; deri çizme ya da Sivas yemenisi giyilirdi. Düğünler, erkek evine bayrak çekildikten sonra başlayıp en az beş gün sürerdi. En az üç koyun keserek tüm köylünün toplandığı danışık ekmeği isimli yemek yenilirdi.Danışık ekmeğinde çevre köylere kimin okuyuntu denen davet hediyesini götüreceği kararlaştırılırdı. Ertesi gün kız evine bayrak dikerek orada da düğün başlatılırdı. Bununla beraber tören yapılırdı. Ertesi gün asıl düğün hoşgeldiniz yemeği ile bir meydanda ya da erkek evinde yapılırdı. Ertesi gün ise (4. gün) düğün için ödüllü eğlenceler yapılır ve gaza düğünü yapılırdı. Harmanlar bu gün serilirdi. Açıkçası düğünler daha güzeldi. Aynı akşam ise kına gecesi yapılır ve çeyiz asma merasimi yapılırdı. Ertesi gün kız evine tekrar gidilir, ve düğün gecesi yemeği ile düğün son bulurdu. Son bulmadan önce gelin ata binerdi. Gelinlere alyeşil duvak, cıvak, zincirli akçe(döşlük), aynalar takılırdı. Gezdirme ile oğlan evine getirilen gelin attan inmezdi. İnmedikçe kayın baba geline bazı hediyeler vereceğini (esprili olarak, gerçek manada değil)söyler, gelin attan inmedikçe son bağırmada kayın baba olmayan bir semtten olmayan bir arsa verirdi(Meleküm'den bir tarla.). Gelin geldiğinde damat bacnın üstünden gelinin kafasına bir elma ve bozuk para atardı. Gelin attan inince geline törew takılır ve düğün biterdi.
Coğrafya
Sivas iline 80 km, Yıldızeli ilçesine 51 km uzaklıktadır.Köyün denizden yükseltisi(rakımı) 1524 metredir.Köy toprakları içersinde yer alan en yüksek nokta 2050 metre yüksekliğindeki Sağırsivrisi isimli tepedir.Köy arazisi genel anlamda engebeli bir yapıya sahiptir.Köy arazisinin yaklaşık % 35i ormanlarla kaplıdır.Ormanlar köyün kuzeyine ve kuzeybatısına düşen alanlarda yoğunluk kazanmıştır.Arazinin tarım alanlarının dışında geriye kalan kısmı Antropojen bozkırlardan oluşur.
İklim
Köyün iklimi, karasal iklimi etki alanı içerisindedir.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | 91 |
| 2000 | 105 |
| 1997 | 152 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Altyapı bilgileri
Köyde ilköğretim okulu vardır. Köyün hem içme suyu şebekesi hem kanalizasyon şebekesi vardır. PTT şubesi yoktur ancak PTT acentesi vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.