Hebron Protokolü
| Arap-İsrail Savaşları | |||||
| İsrail-Filistin barış süreci | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Görüşmelere katılan taraflar | |||||
 Filistin yönetimi |
 İsrail | ||||
| Barış sürecinin geçmişi | |||||
| Camp David Sözleşmesi · Madrid Konferansı Oslo Barışı / Oslo II · Hebron Protokolü Wye Nehri / Şarm el Şeyh Memorandumu Camp David Zirvesi · Taba Zirvesi Yol haritası · Annapolis Konferansı | |||||
| Başlıca pazarlık konuları | |||||
| Antisemitizm teşvikleri · İsrail yerleşimleri İsrail Batı Yakası Duvarı · Yahudi devleti Filistinli göçmenler · Filistin Devleti Kutsal yerler · Kudüs'ün durumu | |||||
| Bugünkü önderler | |||||
| Mahmud Abbas Salam Fayyad |
Ehud Olmert Şimon Peres | ||||
| Uluslararası arabulucular | |||||
| Diplomatik Dörtlü · Arap Birliği · Mısır | |||||
      | |||||
| |||||
Hebron (El Halil) Protokolü ya da Hebron Sözleşmesi, 7 Ocak 1997'de başlayan ve 15-17 Ocak arasında imzalamayla sonuçlanan yeniden düzenleme amaçlı protokol. Protokolde İsrail'i başbakan Benjamin Netanyahu temsil ederken Filistin Ulusal Yönetimi'ni Yaser Arafat temsil etmiştir.
1994 yılında Hebron'da (El Halil) Ortodoks Yahudilerin partisi Kach üyesi olan Baruch Goldstein adlı fanatik bir İsrailli yerleşimcinin "Hz. İbrahim Camiisi"nde dua eden Filistinlileri öldürmesi Filistinlilerin buradaki güvenlikleri için garanti istemelerine sebep oldu. Bu bağlamda Oslo II Antlaşması daha önceden beri var olan El Halil Uluslararası Geçici Mevcudiyeti'nin yeniden inşası çağrısında bulundu. Antlaşmadan sonra taraflar Norveç'ten bu konuda yardım istediler. Barış süreciini engelleyebilecek şiddet olayları yaşansa da 15 Ocak 1997 tarihinde Filistinlilerin güvenlik ile ilgili güvence isteklerine cevaben El Halil görüşmeleri sonuçlandı ve protokol imzalandı.[1] Protokol uyarınca, İsrail askeri birlikleri El Halil'in %80'inden çekileceklerdi. Buna karşılık %20'lık kısmı ise İsrail kontrolünde kalamya devam edecekti. Bu protokol ile şehir H1 ve H2 olarak ikiye ayrılmış oldu. Tamamen Filistinlilerden oluşan H1 bölgesi Filistin yönetiminde kalırken, 400 Yahudi yerleşimci ile 40.000 Filistinlinin yaşadığı H2 bölgesi İsrail yönetimine verilmiştir. Ancak, protokol El Halil'deki durumu düzeltmeye yetmedi. El Halil Protokolü'nü takiben iki taraf 21 Ocak 1997'de El Halil Uluslararası Geçici Mevcudiyeti'nin yeniden tesisi ile ilgili antlaşmayı imzaladı. Bu antlaşma ile Norveç, İtalya, Danimarka, İsveç, İsviçre ve Türkiye'den gelen 180 kişi ile Uluslararası Geçici Mevcudiyet oluşturuldu ve bunun koordinasyonu Norveç'in sorumluluğuna verildi.[2]
Kaynakça
İlgili kitaplar
- Lamis Andani, "Redefisning Oslo: Negatiating the Hebron protocal", Journal of Palestine Studies, Spring 1997
Dış bağlantılar
- Text of Agreed Minute (İngilizce)
- Text of Note for the Record (İngilizce)
- Text of Protocol Concerning the Redeployment in Hebron (İngilizce)
- Full Text of Letter to be provided by U.S. Secretary of State Christopher to Benjamin Netanyahu at the time of signing of the Hebron Protocol (İngilizce)
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||