Ahmed Yasin
Şeyh Ahmed İsmail Hasan Yasin, (Arapça: الشيخ أحمد إسماعيل ياسين) (d. 1937, El Cura - ö. 22 Mart 2004, Gazze), doktor Abdülaziz El Rantisi ile birlikte Filistin'in bağımsızlığı için mücadele veren Hamas'ın kurucusudur. İsrail'in düzenlediği bir helikopter saldırısında yaşamını yitirmiştir.
Yaşamı
Yasin, Filistin'in Britanya Mandası olarak yönetildiği dönemde Aşkelon yakınlarındaki küçük bir köy olan El-Cura'da doğdu. Doğum tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Filistin pasaportuna göre 1 Ocak 1929'da doğmuştur. Ancak kendisi 1938'de doğduğunu iddia etmiştir. Henüz 3 yaşında iken, babası Abdullah Yasin'i kaybetti. İsrail'in kurulmasının ardından yaşanan 1948 Arap-İsrail Savaşı'nın ardından o da binlerce Filistinli gibi mülteci konumuna düştü ve Gazze Şeridi'ndeki Curat Şams bölgesine sığındı.
1952 yılında bir yüzme faaliyeti sırasında kafasının üzerine düştü ve boyun kemiği kırıldı. Boynundan aşağısı felç oldu. Lise eğitiminin ardından Kahire'deki El-Ezher Üniversitesi'ne gitti ve burada Müslüman Kardeşler'e katıldı.[1]
Daha sonra Gazze'ye döndü ve öğretmenlik yapmaya, aynı zamanda camilerde vaazlar vermeye başladı. Hızla ünlenen Yasin, Gazze İslâm Enstitüsü'nün başına getirildi. Bu dönemde evlendi ve 11 çocuğu oldu. Müslüman Kardeşler'in Filistin koluyla ilişkiye geçti. 1987'de İntifada hareketi sırasında Abdülaziz el-Rantisi ile Müslüman Kardeşler'in Filistin Kanadı'nı kurdu ve ruhani lideri oldu. Kurduğu Hamas örgütü, yaptığı faaliyetler nedeniyle İsrail'de bir nefret figürü haline geldi.
18 Mayıs 1989'da İsrail Güvenlik Güçleri tarafından tutuklandı. Bu dönemde işkenceye uğradı, dört gün süreyle tahta bir sandalyeye bağlı olarak oturtuldu ve uyuması engellendi. Daha sonra Ramallah Cezaevine gönderildi. Sekiz yıl hapiste kaldıktan sonra Eylül 1997'de Ürdün'de yakalanan iki Mossad ajanıyla takas edilerek serbest bırakıldı.[2] Amman'da El Hüseyin Tıp Merkezi'nde Kral Hüseyin tarafından tedavi ettirildikten sonra Gazze'ye döndü.
6 Eylül 2003 tarihinde İsrail Hava Kuvvetleri'ne mensup bir F-16 Gazze'de bir binaya füze saldırısında bulundu. Yasin saldırı sırasında binadaydı ancak kurtulmayı başardı. İsrailli yetkililer daha sonradan saldırının hedefinin Yasin olduğunu doğruladılar.
Suikast
Ahmed Yasin 22 Mart 2004 tarihinde bir İsrail saldırısıyla öldürüldü. Sabahın erken saatlerinde namazdan dönerken bir İsrail helikopteri Yasin ve iki korumasının üzerine füze fırlattı. Yasin ve korumaları, çevreden geçmekte olan dokuz kişiyle birlikte olay yerinde öldü. İddialara göre aralarında Yasin'in iki oğlunun da olduğu ondan fazla kişi de saldırıda yaralandı. Yasin'in yerine Abdülaziz El Rantisi Gazze Şeridi'nde HAMAS'ın yeni lideri oldu ancak Rantisi de 17 Nisan 2004 tarihinde İsrail tarafından öldürüldü.
Kaynakça
- Erdin, Murat (1999). Hizbullah ve Hamas. İstanbul: Sarmal Yayınevi. ISBN 975-8304-33-X.
Arap-İsrail savaşları |
---|
|
Arap-İsrail savaşlarına katılanlar |
---|
| Hükümetler | | | Etkin organizasyonlar | | | Eskiden etkin organizasyonlar | | | Diğer hükümetler | | | Diğer organizasyonlar | | | Eski devletler | |
| |
Arap-İsrail savaşlarına karışmış insanlar |
---|
| |
| |
Arap-İsrail silahlı çarpışmaları |
---|
| Arkaplan |
- 1920 Tel Hai Muharebesi
- 1936-1939 Arap isyanı
- 1944 ATLAS Operasyonu
| | 1947–1949 | | | 1950ler |
- Filistin Fedaileri saldırıları ve misilleme operasyonları
- 1956 Süveyş Krizi
| | 1960lar |
- 1966 Shredder Operasyonu
- 1967 Altı Gün Savaşı
- 1967-1970 Yıpratma savaşı
- Güney Lübnan'da Filistin isyanı
| | 1970ler |
- Güney Lübnan'da Filistin isyanı
- 1970 Lübnan bombardımanı
- 1972 İzotop Operasyonu
- 1972 Lod Havaalanı katliamı
- 1972 Sandık 3 Operasyonu
- 1972 Münih Olimpiyatları katliamı
- 1972-1979 Tanrı'nın Gazabı Operasyonu
- 1973 Libya Arap Havayolları Uçuş 114
- 1974 Ma'alot katliamı
- 1974 Lübnan hava saldırısı
- 1975 Savoy Operasyonu
- 1976 Entebbe Operasyonu
- 1978 Sahil Yolu katliamı
- 1978 Litani Operasyonu
- 1973 Yom Kippur Savaşı
| | 1980ler |
- Güney Lübnan'da Filistin isyanı
- 1980 Misgav Am rehine krizi
- 1982 Damour Hava Saldırısı
- 1981 Opera Operasyonu
- 1982 Lübnan Savaşı
- 1982-2000 Güney Lübnan çatışması
- 1984 Otobüs 300 ilişkisi
- 1985 FKÖ gemi bombalaması
- 1985 Tahta Bacak Operasyonu
- 1987-1993 Birinci İntifada
- 1988 Anneler Otobüs saldırısı
- 1988 Tunis raid
| | 1990lar |
- 1992 Bramble Bush Operasyonu
- 1993-2008 Filistin intihar saldırıları
- 1993 Sorumluluk Operasyonu
- 1994 Lübnan hava saldırısı
- 1996 Gazap Üzümleri Operasyonu
| | 2000ler |
- 2000-2005 El Aksa İntifadası (İkinci İntifada)
- 2000-2006 Şiba Çiftlikleri çatışması
- 2001-günümüz Güney İsrail'e roket ve havan saldırıları
- 2003 Ain es Saheb hava saldırısı
- 2006 Bringing Home the Goods Operasyonu
- 2006 Operation Yaz Yağmuru Operasyonu
- Sonbahar Bulutları Operasyonu
- 2006 Lübnan Savaşı
- 2007-günümüz Lübnan roket saldırıları
- 2006-günümüz Gazze-İsrail çatışması
- 2007 Meyve Bahçesi Operasyonu
| | 2010lar |
- 2010 Adaisseh çatışması
- 2010 Filistin militanlığı kampanyası
- Gazze-İsrail çatışması
- 2011 Güney İsrail sınır ötesi saldırıları
- 2012 Dönen Yankı Operasyonu
- 2012 Direk Savunması Operasyonu
|
| |
Arap-İsrail savaşlarında diplomasi ve barış önerileri |
---|
|
Arkaplan
- 1914 Şam Protokolü
- 1915 McMahon–Hüseyin Yazışması
- 1916 Sykes–Picot Anlaşması
- 1917 Balfour Deklarasyonu
- 1918 Seven Deklarasyonu
- 1918 İngiliz-Fransız Deklarasyonu
- 1919 Faysal-Weizmann Anlaşması
- 1920 San Remo Konferansı
- 1922 Churchill Beyaz Kağıdı
- 1939 Beyaz Kağıt
- 1947 BM Bölme Planı
- 1948 Filistin için Amerikan vesayeti önerisi
- 1948 İsrail'in Kuruluşu
| |
Çatışma ve barış süreci
- 1948 BMGK Karar 194
- 1949 Ateşkes Anlaşmaları
- 1949 Lozan Konferansı
- 1964 Filistin Ulusal Sözleşmesi
- 1967 Hartum Kararı
- 1967 BMGK Karar 242
- 1973 BMGK Karar 338
- 1973 BMGK Karar 339
- 1974 BMGK Karar 350
- 1978 BMGK Karar 425
- 1978 Camp David Anlaşması
- 1979 BMGK Karar 446
- 1979 Mısır-İsrail Barış Antlaşması
- 1979 BMGK Karar 452
- 1980 BMGK Karar 478
- 1981 BMGK Karar 497
- 1983 İsrail-Lübnan anlaşması
- 1991 Madrid Konferansı
- 1993 Oslo Anlaşması
- 1994 İsrail-Ürdün Barış Anlaşması
- 1995 Beilin-Ebu Mazen Anlaşması
- 1998 Wye Nehri Memorandumu
- 2000 Camp David Zirvesi
- 2000 Clinton Parametreleri
- 2001 Taba Zirvesi
- 2002 Beyrut Zirvesi ve Barış Girişimi
- 2002 Barış için yol haritası
- 2003 Cenevre Girişimi
- 2004 BMGK Karar 1559
- 2004 BMGK Karar 1566
- 2005 BMGK Karar 1583
- 2005 Şarm El-Şeyh Zirvesi
- 2005 İsrail'in tek taraflı çekilme planı
- 2005 Hareket ve Erişim Sözleşmesi
- 2006 Filistinli Mahkumlar Belgesi
- 2006 BMGK Karar 1701
- 2007 Annapolis Konferansı
- 2010 İsrail-Filistin barış görüşmeleri
- 2013 2013 İsrail-Filistin barış görüşmeleri
|
|
|