Entebbe Operasyonu
Entebbe Operasyonu (Entebbe Baskını), 3 ve 4 Temmuz 1976 günü, Filistin Kurtuluş Örgütü'ne bağlı militanların, Tel Aviv - Paris seferini yapmakta olan "Air France Flight 139" sefer sayılı Air France uçağını, Uganda'nın Entebbe Uluslararası Havalimanı'na indirmeleri, ve İsrail'in beklenmedik bir operasyonla 1 saat içinde tüm militanları ölü olarak ele geçirmesi ile sonuçlanan askeri operasyondur. Operasyon sonucu üç rehine öldü, beş İsrail askeri ise yaralandı. Dördüncü bir rehine ise Uganda Ordusu'na ait askerler tarafından yakınlardaki bir hastanede öldürüldü.[1] Operasyonda ölen tek İsrail askeri, operasyonun yöneten komutan, sonradan İsrail başbakanı olan Benjamin Netanyahu'nun ağabeyi Yonatan Netanyahu'dur.
Hava korsanlarının yahudi olmayan yolcuları serbest bırakmaları ve hapisteki Filistinli gerillaları salıvermeleri için kendilerine 48 saat süre vermeleri üzerine, İsrail zaman kazanmak amacıyla müzakerelere başlamayı kabul etti. Bu arada İsrail Ordusu'nun en seçme 200 askeri hazırlanarak, gizli bir şekilde Uganda'ya doğru yola çıktı. İsrail Hükümeti'nin baskın planından, ancak uçaklar yola çıktıktan sonra haberi oldu. Gece yarısı saatlerinde Entebbe Havaalanı'na inen askerlerin, rehineleri kurtarmaları, 7 militanı öldürmeleri sadece 58 dakika sürdü.
İsrailli komandolar 45 Ugandalı askeri öldürdü ve Uganda'nın 11 savaş uçağını havaalanında iken imha etti.
Sinemada operasyon
Olay birçok filmde işlenmiş ve konu edilmiştir. Ayrıca "Air France Flight AF139" sefer sayılı uçağın kaçırılması ve sonrasındaki operasyon hakkında "Operation Thunderbolt: Entebbe" adlı belgesel çekilmiştir.[2]
- Victory At Entebbe (1976): Anthony Hopkins, Burt Lancaster, Elizabeth Taylor ve Richard Dreyfuss, Yönetmen: Marvin J. Chomsky
- Raid on Entebbe (1977): Peter Finch, Horst Buchholz, Charles Bronson, Yaphet Kotto ve James Woods, Yönetmen: Irvin Kershner, Yapımcı: Edgar J. Scherick
- The Delta Force (1986) is a fictional story strongly patterned after Operation Entebbe.
- Mivtsa Yonatan (İngilizce ismi: Operation Thunderbolt) (1977): Yehoram Gaon, Sybil Danning, Klaus Kinski. Yönetmen: Menahem Golan
- Operation Thunderbolt: Entebbe (2000)
Notlar
Dış bağlantılar
Arap-İsrail savaşları |
---|
|
Arap-İsrail savaşlarına katılanlar |
---|
| Hükümetler | | | Etkin organizasyonlar | | | Eskiden etkin organizasyonlar | | | Diğer hükümetler | | | Diğer organizasyonlar | | | Eski devletler | |
| |
Arap-İsrail savaşlarına karışmış insanlar |
---|
| |
| |
Arap-İsrail silahlı çarpışmaları |
---|
| Arkaplan |
- 1920 Tel Hai Muharebesi
- 1936-1939 Arap isyanı
- 1944 ATLAS Operasyonu
| | 1947–1949 | | | 1950ler |
- Filistin Fedaileri saldırıları ve misilleme operasyonları
- 1956 Süveyş Krizi
| | 1960lar |
- 1966 Shredder Operasyonu
- 1967 Altı Gün Savaşı
- 1967-1970 Yıpratma savaşı
- Güney Lübnan'da Filistin isyanı
| | 1970ler |
- Güney Lübnan'da Filistin isyanı
- 1970 Lübnan bombardımanı
- 1972 İzotop Operasyonu
- 1972 Lod Havaalanı katliamı
- 1972 Sandık 3 Operasyonu
- 1972 Münih Olimpiyatları katliamı
- 1972-1979 Tanrı'nın Gazabı Operasyonu
- 1973 Libya Arap Havayolları Uçuş 114
- 1974 Ma'alot katliamı
- 1974 Lübnan hava saldırısı
- 1975 Savoy Operasyonu
- 1976 Entebbe Operasyonu
- 1978 Sahil Yolu katliamı
- 1978 Litani Operasyonu
- 1973 Yom Kippur Savaşı
| | 1980ler |
- Güney Lübnan'da Filistin isyanı
- 1980 Misgav Am rehine krizi
- 1982 Damour Hava Saldırısı
- 1981 Opera Operasyonu
- 1982 Lübnan Savaşı
- 1982-2000 Güney Lübnan çatışması
- 1984 Otobüs 300 ilişkisi
- 1985 FKÖ gemi bombalaması
- 1985 Tahta Bacak Operasyonu
- 1987-1993 Birinci İntifada
- 1988 Anneler Otobüs saldırısı
- 1988 Tunis raid
| | 1990lar |
- 1992 Bramble Bush Operasyonu
- 1993-2008 Filistin intihar saldırıları
- 1993 Sorumluluk Operasyonu
- 1994 Lübnan hava saldırısı
- 1996 Gazap Üzümleri Operasyonu
| | 2000ler |
- 2000-2005 El Aksa İntifadası (İkinci İntifada)
- 2000-2006 Şiba Çiftlikleri çatışması
- 2001-günümüz Güney İsrail'e roket ve havan saldırıları
- 2003 Ain es Saheb hava saldırısı
- 2006 Bringing Home the Goods Operasyonu
- 2006 Operation Yaz Yağmuru Operasyonu
- Sonbahar Bulutları Operasyonu
- 2006 Lübnan Savaşı
- 2007-günümüz Lübnan roket saldırıları
- 2006-günümüz Gazze-İsrail çatışması
- 2007 Meyve Bahçesi Operasyonu
| | 2010lar |
- 2010 Adaisseh çatışması
- 2010 Filistin militanlığı kampanyası
- Gazze-İsrail çatışması
- 2011 Güney İsrail sınır ötesi saldırıları
- 2012 Dönen Yankı Operasyonu
- 2012 Direk Savunması Operasyonu
|
| |
Arap-İsrail savaşlarında diplomasi ve barış önerileri |
---|
|
Arkaplan
- 1914 Şam Protokolü
- 1915 McMahon–Hüseyin Yazışması
- 1916 Sykes–Picot Anlaşması
- 1917 Balfour Deklarasyonu
- 1918 Seven Deklarasyonu
- 1918 İngiliz-Fransız Deklarasyonu
- 1919 Faysal-Weizmann Anlaşması
- 1920 San Remo Konferansı
- 1922 Churchill Beyaz Kağıdı
- 1939 Beyaz Kağıt
- 1947 BM Bölme Planı
- 1948 Filistin için Amerikan vesayeti önerisi
- 1948 İsrail'in Kuruluşu
| |
Çatışma ve barış süreci
- 1948 BMGK Karar 194
- 1949 Ateşkes Anlaşmaları
- 1949 Lozan Konferansı
- 1964 Filistin Ulusal Sözleşmesi
- 1967 Hartum Kararı
- 1967 BMGK Karar 242
- 1973 BMGK Karar 338
- 1973 BMGK Karar 339
- 1974 BMGK Karar 350
- 1978 BMGK Karar 425
- 1978 Camp David Anlaşması
- 1979 BMGK Karar 446
- 1979 Mısır-İsrail Barış Antlaşması
- 1979 BMGK Karar 452
- 1980 BMGK Karar 478
- 1981 BMGK Karar 497
- 1983 İsrail-Lübnan anlaşması
- 1991 Madrid Konferansı
- 1993 Oslo Anlaşması
- 1994 İsrail-Ürdün Barış Anlaşması
- 1995 Beilin-Ebu Mazen Anlaşması
- 1998 Wye Nehri Memorandumu
- 2000 Camp David Zirvesi
- 2000 Clinton Parametreleri
- 2001 Taba Zirvesi
- 2002 Beyrut Zirvesi ve Barış Girişimi
- 2002 Barış için yol haritası
- 2003 Cenevre Girişimi
- 2004 BMGK Karar 1559
- 2004 BMGK Karar 1566
- 2005 BMGK Karar 1583
- 2005 Şarm El-Şeyh Zirvesi
- 2005 İsrail'in tek taraflı çekilme planı
- 2005 Hareket ve Erişim Sözleşmesi
- 2006 Filistinli Mahkumlar Belgesi
- 2006 BMGK Karar 1701
- 2007 Annapolis Konferansı
- 2010 İsrail-Filistin barış görüşmeleri
- 2013 2013 İsrail-Filistin barış görüşmeleri
|
|
|
Filistin-İsrail çatışması |
---|
| Taraflar |
| | Kişiler |
| | Şiddet |
- 1920 Filistin ayaklanmaları
- 1921 Yafa ayaklanmaları
- 1929 Filistin ayaklanmaları
- 1936–1939 Arap isyanı
- 1930'larda Irgun saldırıları
- 1948 Arap-İsrail Savaşı
- 1947 Kudüs ayaklanmaları
- 1948 savaş katliamları
- 1948 Deir Yassin katliamı
- 1948 Lydda ve Ramla'dan göç
- 1948 Hadassah tıbbi konvoy katliamı
- 1948 Filistinli göçü
- 1948-1972 Arap topraklarından Yahudi göçü
- 1948-1967 İsrail'e karşı terörist saldırılar listesi
- Ceza operasyonları
- 1953-1955 Birim 101
- 1966 Samu Olayı
- 1967 Altı Gün Savaşı
- Yıpratma savaşı
- Filistinlilerin direnişi
- 1970 Avivim okul otobüsü katliamı
- 1970 Ürdün Kara Eylül
- 1972 İzotop Operasyonu
- 1972 Münih Katliamı
- 1972 Tanrı'nın Gazabı Operasyonu
- 1974 Kiryat Shmona katliamı
- 1974 Ma'alot katliamı
- 1975 Savoy Hoteli saldırısı
- 1976 Entebbe Operasyonu
- 1978 Sahil Yolu katliamı
- 1978 Güney Lübnan çatışması
- 1980 Misgav Am saldırısı
- 1973 Arap-İsrail Savaşı
- 1975 Zion Meydanı bombalaması
- 1982 Lübnan İç Savaşı
- 1982 Beyrut Kuşatması
- Sabra ve Şatila katliamı
- 1984 Otobüs 300 kaçırılması
- 1985 Achille Lauro kaçırılması
- 1985 Tahta Bacak Operasyonu
- 1987 Gliders Gecesi
- 1987-1993 İntifada
- 1988 Tunus baskını
- 1989 Otobüs 405 saldırısı
- 1993–1999 Filistinli intihar saldırıları
- 1994 Patrikler Mağarası katliamı
- 1994 Wachsman kurtarma girişimi
- 2000-2005 İntifada
- Filistin roket saldırıları (liste)
- Filistinli intihar saldırıları
- El-Aksa İntifadası sırasında suikastler
- 2000 Ekim 2000 olayları
- 2001 Santorini
- 2002 Nuh'un Gemisi Operasyonu
- 2002 Savunma Kalkanı Operasyonu
- Cenin Savaşı
- Bethlehem kuşatması
- Nablus Savaşı
- 2002 Kararlı Yol Operasyonu
- 2003 Ebu Hasan
- 2003 Ain es Saheb hava saldırısı
- Gökkuşağı Operasyonu
- Tövbe Günleri Operasyonu
- 2006 Eve Eşya Getirme Operasyonu
- İsrail-Gazze çatışması
- 2008 Mercaz HaRav ateşi
- 2008 Kudüs buldozer saldırısı
- 2014 İsrail-Gazze çatışması (Koruyucu Hat Operasyonu)
| | Diplomasi |
| | Birleşmiş Milletler'in tutumu |
- İsrail, Filistin ve Birleşmiş Milletler
- BM 181 No'lu Paylaştırma ve Çözüm Planı
- BMGK 194 No'lu Kararı
- BMGK 242 No'lu Kararı
- İsrail-Filistin sorunuyla ilgili Birleşmiş Milletler'in önyargıları iddiaları
|
|
|