Irak ve Şam İslam Devleti'ne karşı yapılan askerî müdahaleler

Bu madde devam eden veya yeni bir çatışma veya savaş ile ilgilidir.
Bilgilerin güncelliğini kaybettiğini düşünüyorsanız değiştire basarak seri bir şekilde güncelleyebilirsiniz.
Irak ve Şam İslam Devleti'ne karşı yapılan askerî müdahaleler
Terörizmle Savaş, Irak Savaşı (2014-günümüz)
Suriye İç Savaşı, Boko Haram Ayaklanması
İkinci Libya İç Savaşı, Suriye İç Savaşı'nın Lübnan'da yayılması, Afganistan Savaşı (2015-günümüz)

Suriye, Irak ve Lübnan'da son durum
Tarih13 Haziran 2014-günümüz
BölgeIrak, Suriye, Lübnan, Nijerya, Afganistan, Libya, Mısır, Yemen
SebepIŞİD'in halifelik ilan etmesi, uluslararası hukuku ihlal etmesi, savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlemesi[1][2][3]
Sonuçdevam ediyor
Taraflar

Koalisyon:

IŞİD

  • Boko Haram (Nijerya, Nijer, Çad ve Kamerun'da)
  • Cezayir Vilayeti
  • Sina Vilayeti
  • Barka Vilayeti
  • Baalbak Özgür Sünniler Tugayı
  • Abu Sayyaf

[4][5][6]
El-Kaide

Ahraruş Şam
(tartışmalı)[8]
Kayıplar
6,511+ sivil öldü (IŞİD tarafından)[9],
400+ sivil öldü (Koalisyon tarafından Irak ve Suriye'de)[10],
7 sivil öldü (Libya'da)[10]
7,600,000 Suriyeli mülteci, 3,300,000 Iraklı mülteci[11]

Irak ve Şam İslam Devleti'ne karşı yapılan askerî müdahaleler, IŞİD'in gücünü kırmak için dünya genelinde yapılan dış müdahaleleri kapsamaktadır.

Arka plan

11 Eylül'de koalisyon güçleri, Cidde'de yapılan toplantıda anlaşmaya vararak IŞİD'e karşı saldırı kararı almışlardır.[12] Türkiye ise anlaşmayı bazı sebeplerden dolayı imzalamamıştır.[13] 15 Eylül 2014'te Irak ve Şam İslam Devleti örgütüne karşı oluşturulan ve 40'a yakın ülkenin destek verdiği koalisyonun temsilcileri, örgüte karşı izlenecek stratejileri görüşmek üzere 21 Eylül 2014'te Fransa'nın başkenti Paris'te toplanmışlardır.[14]

Koalisyon güçlerinden Amerika Birleşik Devletleri ilk olarak Erbil yakınlarında IŞİD hedeflerini vurmuştur. Saldırı, 20 Ağustos 2014'te TSİ 13:45'de Basra'da bulunan Amerikan Deniz Kuvvetleri'ne ait üsten havalanan iki F-18 savaş uçağı Mahmur yakınlarında bulunan topçu mevzilerine iki adet 250'şer kiloluk lazer güdümlü füze ile gerçekleşmiştir. Operasyonda 45 militan ölürken, 60 militan yaralanmıştır. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Barack Obama operasyon için:"IŞİD konvoyunun Erbile'e ilerleyişini durdurmak için orduya yetki verdim." demiştir. Amerika Birleşik Devletleri ve Koalisyon güçleri IŞİD'in etkili olduğu Irak'a iki ay içinde 190 hava saldırısı düzenlemiştir. 24 Ağustos 2016 04.00' Türk askeri Suriye topraklarına girerek Cerablus kentindeki IŞİD'i vurmaya başlamıştır. İlk bilgilere göre 46 IŞİD militanı etkisiz hale getirilmiştir. Bölgede çatışmalar halen sürüyor.

Operasyonlar

Afganistan

IŞİD'in Afganistan'da yapılanma kurduğu ve özellikle doğu kırsalında bazı bölgeleri elinde tuttuğuna dair haberler gelmiştir. Taliban, IŞİD'in ülkeden ayrılmasını istemiştir.[15] Taliban ile IŞİD arasında çatışmalar çıkmıştır.[16] Bazı Taliban militanlarının IŞİD'e katıldığı belirtilmiştir.[17] ABD, Afganistan'da IŞİD hedeflerini de vurmaktadır.[18][18]

Filipinler

Moro İslami Kurtuluş Cephesi, IŞİD'e bağlılığını ilan etmiştir. IŞİD adı altında adam kaçırma eylemlerine girişmiştir.[19]

Irak

IŞİD birliklerini, ABD'nin başını çektiği koalisyon 2014 yılı Haziran ayından beri bombalamaktadır. Irak Ordusu hem ABD hem de İran tarafından destek yeniden yapılandırılmıştır. Ayrıca Peşmerge de ABD'den hava desteği görmektedir.[20]

Libya

Orta Libya'nın kıyı kesiminde pek çok önemli yerleşim birimini ele geçiren IŞİD'e karşı Mısır hava saldırıları gerçekleştirmiştir.[21]

Lübnan

IŞİD, Doğu Lübnan'da Lübnan Ordusu ve Hizbullah ile çatışmaktadır.[22]

Mısır

Sina Yarımadasında, IŞİD'e bağlılık ilan eden Ensar Beyt el-Makdis ile Mısır Ordusu arasındaki çatışmalar sürmektedir.[23]

Nijerya

Nijerya'nın kuzey doğusunda pek çok önemli yerleşim birimini ele geçiren Boko Haram, IŞİD'e bağlılığını ilan etmiştir.[24] Boko Haram'a karşı Nijerya, Nijer, Kamerun ve Çad koalisyon oluşturmuşlardır.[25][26]

Suriye

Suriye'de IŞİD'e karşı ABD, Birleşik Krallık, Avustralya, Fransa ve Türkiye başta olmak üzere 10'dan fazla ülke hava saldırılarına girişmiştir. Rusya da 30 Eylül 2015'ten itibaren hava saldırıları başlatmıştır.[27]

Yemen

IŞİD'in bombalı saldırılar gerçekleştirdiği belirtilmiştir.[28]

Ülkeye göre müdahale tablosu

Aşağıdaki tablo, ülkelerin IŞİD'e karşı müdahale biçimini ve hangi ülkede aktif rol oynadığını göstermektedir. Renge göre:  Askeri müdahale   Askeri yardım   İnsani yardım   İstihbarat yardımı 

Ülke Irak Irak'ta Suriye Suriye'de Libya Libya'da Nijerya Nijerya'da[29] Afganistan Afganistan'da
Afganistan Afganistan — — — —
Arnavutluk Arnavutluk — — —
Avustralya Avustralya — — —
Avusturya Avusturya — — —
Bahreyn Bahreyn — — — —
Belçika Belçika — — — —
Bosna-Hersek Bosna-Hersek — — —
Bulgaristan Bulgaristan — — —
Kamerun Kamerun — — — —
Kanada Kanada — — —
Çad Çad — — — —
Hırvatistan Hırvatistan — — —
Çek Cumhuriyeti Çek Cumhuriyeti — — —
Danimarka Danimarka — — — —
Mısır Mısır — — — —
Estonya Estonya — — —
Fransa Fransa — — —
Almanya Almanya — —
Yunanistan Yunanistan — — —
Macaristan Macaristan — — —
Endonezya Endonezya — — —
İran İran — — —
Irak Irak — — — —
İrlanda İrlanda — — —
İsrail İsrail — —
İtalya İtalya —
Japonya Japonya — — —
Ürdün Ürdün — — —
Kuveyt Kuveyt — — —
Lübnan Lübnan — — —
Libya Libya — — — —
Lüksemburg Lüksemburg — — —
Fas Fas — — —
Hollanda Hollanda — — — —
Yeni Zelanda Yeni Zelanda — — —
Nijer Nijer — — — —
Nijerya Nijerya — — — —
Norveç Norveç — — —
Polonya Polonya — — —
Katar Katar — — — —
Rusya Rusya — — — —
Suudi Arabistan Suudi Arabistan — — — —
Singapur Singapur — — —
Slovakya Slovakya — — —
Slovenya Slovenya — — —
Güney Kore Güney Kore — — —
İspanya İspanya — — —
Sudan Sudan — — — —
İsveç İsveç — — —
Suriye Suriye — — — —
Türkiye Türkiye — —
Birleşik Arap Emirlikleri BAE — — —
Birleşik Krallık Birleşik Krallık —
Amerika Birleşik Devletleri ABD

Maliyet

Operasyona sadece Amerika Birleşik Devletleri'nin günlük 7 ile 10 milyon dolar arası harcama yaptığı düşünülmektedir.

Uluslararası Tepkiler

Türkiye, IŞİD'e katılmak üzere Suriye'ye gitmek isteyen kişileri engelleyecek ve IŞİD'in aldığı maddi yardımları önleyecektir.

Fransa, kara operasonu yapmayacaklarını sadece hava operasyonlarına katılacaklarını açıklamıştır. Fransa, daha sonra 18.000 tane 0.50 kalibre mermi bağışlamıştır.

Amerika Birleşik Devletleri, kara operasyonu yapmayacaklarını, IŞİD'i havadan vuracaklarını açıklamıştır. Temsilciler meclisinden onay alınan yasa ile ve Türkiye'nin onayı ile muhalif gruplar silahlandırılacak ve onlara eğitim verilecektir.

Avustralya, Birleşik Arap Emirlikleri'ndeki Birleşik Krallık üssüne 8 tane F/A-18 savaş uçağı, bir tane E-7A erken uyarı sistemi uçağı ve KC-30A çok amaçlı tanker ve nakliye uçağını göndereceğini açıklamıştır.

Birleşik Krallık, bölgedeki Kürtleri silahlandıracağını, Irak hükümetine destek vereceğini, insani yardımlara devam edeceğini ve Birleşmiş Milletler'i IŞİD'e yönelik operasyonda koordine edeceğini açıklamıştır.

Almanya, Irak'taki Kürt bölgesine askeri danışman göndereceğini açıklamıştır.

Hollanda, 50'den fazla özel hareket askerini askeri danışman olarak görevlendirmiştir.

Suudi Arabistan, Birleşmiş Milletler Irak acil yardım kuruluşuna 500 milyon Amerikan Doları yollamıştır.

Kaynakça

  1. ↑ http://tr.euronews.com/2014/07/05/isid-halifelik-ilan-etti/
  2. ↑ http://www.aljazeera.com.tr/haber/bm-isid-savas-ve-insanlik-suclari-isledi
  3. ↑ http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/02/150227_irak_azinliklar
  4. ↑ Los Angeles Times (28 November 2014). "Islamic State, rival Al Nusra Front each strengthen grip on Syria". latimes.com. http://www.latimes.com/world/middleeast/la-fg-syria-nusra-front-20141128-story.html#page=1. Erişim tarihi: 6 December 2014.
  5. ↑ "Negotiations failed between the IS, Jabhat al-Nusra and Islamic battalions". Suriye İnsan Hakları Gözlemevi. 15 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150915171432/http://www.syriahr.com/en/2014/11/negotiations-failed-between-the-is-jabhat-al-nusra-and-islamic-battalions/.
  6. ↑ "War of Words Between al Qaeda and ISIS Continues With Scholar's Smackdown". NBC News. 1 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151001025736/http://www.nbcnews.com/storyline/isis-terror/war-words-between-al-qaeda-isis-continues-scholars-smackdown-n253676. Erişim tarihi: 6 December 2014.
  7. ↑ "IŞİD ve El Nusra'nın birleştiği iddia edildi" (tr). Star Gazete. http://haber.stargazete.com/dunya/isidde-sok-gelisme/haber-901304.
  8. ↑ Nick Paton Walsh and Laura Smith-Spark, CNN (6 November 2014). "Report: Airstrikes target new Islamist group in Syria - CNN.com". CNN. http://www.cnn.com/2014/11/06/world/meast/syria-crisis/index.html?hpt=hp_t2. Erişim tarihi: 6 December 2014.
  9. ↑ http://www.dailymail.co.uk/news/article-2792552/full-horror-yazidis-didn-t-escape-mount-sinjar-confirms-5-000-men-executed-7-000-women-kept-sex-slaves.html
  10. 1 2 http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/islamic-state/11779993/Hundreds-of-civilians-killed-by-coalition-air-strikes-against-Isil-in-Syria-and-Iraq.html
  11. ↑ http://www.ibtimes.co.uk/isis-worst-refugee-crisis-generation-millions-flee-islamic-state-iraq-syria-1506613
  12. ↑ http://www.dogruhaber.com.tr/haber/144857-cidde-bildirgesinde-neler-var/
  13. ↑ http://www.hurriyet.com.tr/dunya/27188025.asp
  14. ↑ http://www.bbc.com/turkce/haberler/2014/09/140915_isid_koalisyon_paris.shtml
  15. ↑ http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/06/150616_taliban_isid
  16. ↑ http://www.aljazeera.com.tr/haber/isid-ile-taliban-arasinda-catisma-27-olu
  17. ↑ http://www.ydh.com.tr/HD13148_talibandan-isid-liderine-biat.html
  18. 1 2 http://www.aljazeera.com/news/2015/07/afghan-isil-affiliate-hafiz-saeed-150712025810677.html
  19. ↑ http://www.aljazeera.com.tr/haber/iside-filipinliler-de-mi-katiliyor
  20. ↑ http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/09/150930_kerkuk_pesmerge
  21. ↑ http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/05/150529_libya_sirte
  22. ↑ http://www.ydh.com.tr/HD12541_nusra-ve-isid-lubnana-girme-karari-aldi.html
  23. ↑ http://www.milliyet.com.tr/isid-misir-da-ilk-kez-toprak-elde/dunya/detay/2082480/default.htm
  24. ↑ http://www.aljazeera.com.tr/haber/isid-boko-haramin-biatini-kabul-etti
  25. ↑ http://www.aljazeera.com/news/2015/03/chad-niger-launch-offensive-boko-haram-150308130311251.html
  26. ↑ http://www.dw.com/en/nigeria-chad-niger-report-success-against-boko-haram/a-18308769
  27. ↑ http://www.ntv.com.tr/dunya/rusya-palmirada-isid-konvoyunu-vurdu,0_oxURkCxEeakMZkb7ffPg
  28. ↑ http://www.karar.com/dunya-haberleri/yemenin-aden-kentindeki-15-askerin-oldugu-saldiriyi-isid-teror-orgutu-ustlendi-44250
  29. ↑ Kamerun Kamerun Çad Çad ve Nijer Nijer dahil
This article is issued from Vikipedi - version of the 12/16/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.