James Madison

James Madison
4. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı
Görev süresi
4 Mart 1809 - 4 Mart 1817
Başkan Yardımcısı George Clinton
Elbridge Gerry
Yerine geldiği Thomas Jefferson
Yerine gelen James Monroe
5. Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı
Görev süresi
2 Mayıs 1801 - 3 Mart 1809
Başkan Thomas Jefferson
Yerine geldiği John Marshall
Yerine gelen Robert Smith
Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi Üyesi / Virginia 15. Bölge
Görev süresi
4 Mart 1793 - 4 Mart 1797
Yerine geldiği Yeni makam
Yerine gelen John Dawson
Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi Üyesi / Virginia 5. Bölge
Görev süresi
4 Mart 1789 - 4 Mart 1793
Yerine geldiği Yeni makam
Yerine gelen George Hancock
Konfederasyon Kongresi Virjinya Temsilcisi
Görev süresi
1 Mart 1781 - 1 Kasım 1783
Yerine geldiği Yeni makam
Yerine gelen Thomas Jefferson
Kişisel bilgiler
Doğum 16 Mart 1751(1751-03-16)
Port Conway, Virjinya
Ölüm 28 Haziran 1836 (85 yaşında)
Montpelier, Virjinya
Partisi Demokratik-Cumhuriyetçi Parti
Eşi Dolley Todd
(1794-1836)
Çocukları John (Üvey oğul)
Bitirdiği okul Princeton Üniversitesi
Mesleği Çiftçi, okul yöneticisi
İmzası

James Madison (d. 16 Mart 1751, Port Conway, Virjinya - ö. 28 Haziran 1836, Montpelier, Virjinya), Amerika Birleşik Devletlerinin 4. Başkanı, siyaset felsefecisi ve devlet adamı. 1801-1809 yılları arasında dışişleri bakanı olarak görev yapan Madison, 1809-1817 arasında devlet başkanlığı yapmıştır. Amerika Birleşik Devletleri Anayasası ve Haklar Bildirisinin taslağının hazırlanması ve savunulmasında en önde yer alması nedeniyle "Anayasanın Babası" olarak tanınmaktadır.[1]

Madison çiftliğini Montpelier Virjinya'da kurdu ve hayatı boyunca yüzlerce köleye sahiplik yaptı. Hem Virjinya Temsilciler Meclisi hem de Anayasa Kongresi'nin öncülü olan Kıta Kongresi'nin bir üyesiydi. Anayasa Kongresi'nden sonra hem ülke çapında hem de Virjinya'da Anayasa'nın onaylanması için çalışan siyasi hareketin liderlerinden biri oldu. Alexander Hamilton ve John Jay ile beraber Amerika Birleşik Devletleri Anayasası'nın savunulmasında en önemli çalışmalardan biri olan Federalist Yazılar'ı hazırladı. Anayasa hakkındaki tartışmalar sırasında önce güçlü bir ulusal hükümetten daha sonra ise güçlü eyalet hükümetinden yana oldu; yaşamının sonlarına doğru ise bu iki uç arasında bir görüşe sahip oldu.

1789'da Madison yeni Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi'nde birçok önemli kanun tasarısı hazırlayan liderlerden biri oldu. Anayasanın ilk on maddesini yazan kişi olarak dikkat çekti dolayısıyla Haklar Bildirisi'nin babası diye bilinmektedir.[2] Başkan George Washington ile birlikte yeni federal hükümeti kurmak için çok yakın çalıştı. Hamilton ve Federalist Parti ile 1791'de yollarını ayırınca Thomas Jefferson ile birlikte Demokratik-Cumhuriyetçi Parti yi kurdu. Yabancılara Uygulanacak ve İsyana Teşvik Ceza Yasaları na karşılık olarak Jefferson ve Madison, eyaletlerin anayasaya uygun olmayan federal yasaları geçersiz kılabileceklerini savunan Kentucky ve Virjinya Önerileri ni hazırladılar.

Jefferson'ın Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı (1801-09) döneminde, Madison ülke topraklarını iki katına çıkaran Louisiana'nın satın alımı nı gerçekleştirdi. 1809 yılında ise Madison, Jefferson'ın ardından başkan oldu, 1813 yılında tekrar başkanlığa seçildi. Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı na karşı gerçekleştirilen diplomatik protestoların ve ticari ambargonun başarısızlığa uğramasının ardından ABD'yi 1812 Savaşı na soktu. ABD'nin güçlü bir ordusu ve finans sistemi olmadığı için savaş yönetimsel bir bataklığa döndü. Bunun sonucunda daha önce karşı olmasına rağmen Madison daha güçlü bir ulusal hükümet, daha güçlü bir ordu kadar ABD'nin İkinci Bankası adıyla bir ulusal bankanın kurulmasını destekledi.

Hayatının İlk Yılları ve Öğretimi

James Madison, Jr. 16 Mart 1751 tarihinde (eski usül Jülyen Takvimi ne göre 5 Mart 1751'de) annesinin doğum için kendi anne ve babasının çiftliğine dönmesi nedeniyle Port Conway, Virjinya yakınlarında Belle Grove (Port Conway, Virjinya) çiftliğinde doğdu. On iki kardeşin en büyüğüydü.[3] Nelly ve James Sr. yedi erkek dört kız çocuğu sahibi oldular.Üç erkek kardeşi bir tanesi de ölü doğum olmak üzere öldüler. 1775 yazında kızkardeşi Elizabeth (7 yaş) ve erkek kardeşi Reuben (3 yaş) kirlenmiş içme suyu nedeniyle tüm Orange bölgesini etkileyen dizanteri salgını nedeniyle öldü.[3][4]

Babası James Madison Sr. (1723-1801) Orange Virjinya'da kendisine babasından miras kalan ve daha sonra Şirin Dağ diye adlandıracağı bir çiftlikte büyüdü. Zamanla daha çok toprak ve köle edinerek; 2000 dönüm, Piedmont Virjinya'da Orange Bölgesinin en büyük toprak sahibi ve önde gelen yurttaşı oldu. James Jr.'ın annesi Nelly Conway Madison (1731–1829) Port Conway'de önemli bir tütün çiftçi ve tacir ailesinin kızı olarak doğdu. Madison'ın anne ve babası 15 Eylül 1749'da evlendi.[3][4] Bu yıllarda güney kolonileri bir köle toplumuna dönüşmüş; köleler ekonomiyi güçlendirmiş ve köle sahipleri siyasal eliti oluşturmuştu.[5]

Montpelier, Madison'un Virjinya'daki Tütün Çiftliği

11 yaşından 16'sına kadar genç "Jemmy" Madison, Virjinya Tidewater bölgesindeki King ve Queen İdari Bölgesi içinde yer alan Innes çiftliğinde bir öğretmen olan Donald Robertson'un gözetimi altında öğretim görmeye yollandı. Robertson güneyde çok sayıda önemli çiftlik sahibi ailenin çocuğunun öğretmenliğini yapmış İskoçyalı bir öğretmendi. Madison, Robertson'dan matematik, coğrafya ile özellikle yetkinleşeceği Latince gibi klasik ve modern dilleri öğrendi. Madison, öğrenmeye dönük açlığını özellikle o adama (Robertson'a) bağlamıştır."[6][7]

Onaltı yaşında, Montpelier'e geri döndü. Üniversite için Rahip Thomas Martin ile iki yıllık bir çalışma kursuna başladı. Zamanının üniversiteye giden birçok Virjinyalısının tersine narin sağlığı zorlayabilecek enfeksiyonlara açık bir iklime sahip Williamsburg'de yer alan William ve Mary Koleji'ne gitmedi. Bu okul yerine 1769 tarihinde New Jersey Koleji'ne; günümüzde Princeton Üniversitesi gitti. Orada oda arkadaşı olan şair Philip Freneau ile yakın arkadaşlık kurdu. Arkadaşının kız kardeşi Mary'ye umutsuzca aşık oldu.[8]

Madison'ın Princeton Üniversitesi'ndeki portresi James Sharples

Sağlığını da zorlayan uzun ve yoğun çalışma saatlerinin sonunda [9] Madison 1771 yılında mezun oldu. Çalışma alanları içinde Klasik Latince, Yunanca, bilim, coğrafya, Matematik, Retorik ve Felsefe vardı. Konuşma ve tartışma konusunda büyük bir ilgi söz konusuydu; Madison, arkadaşı Aaron Burr'un Cliosophic Derneği ile doğrudan rekabet halinde olan Amerikan Whig-Cliosophic Derneğinin kurulmasına destek verdi. Mezun olduktan sonra Madison, 1772 yılının baharında Montpelier'e dönen kadar Princeton'da üniversite başkanı John Witherspoon gözetiminde İbranice ve siyaset felsefesi çalıştı. İbranice yi gayet akıcı biçimde konuşmaya başlamıştı. Madison hukuk alanında profesyonel olarak çalışmak için değil siyasete duyduğu ilgiden dolayı çalıştı.[10]

163 cm uzunluğunda ve asla 45 kilogramı aşmayan kilosu ile en minik Amerikan başkanıydı.[11]

Dine Yaklaşımı

Bir Presbiteryen rahip tarafından yetiştirilmesine rağmen genç Madison İngiliz deist metinlerinin sıkı bir okuyucusuydu.[12] Madison bir yetişkin olarak dini konulara çok az ilgi göstermiştir. Biyografi yazarı Hutson şunları yazmıştır: "kişisel dini eğilimleri konusunda ne bir iz ne de bir ipucu vardır."[13] Bununla beraber bazı akademisyenler deizme eğilimi olduğunu belirtmektedir.[14][15] Diğerleri ise Madison'ın Hıristiyan değerlerini kabul ettiğini ve kendi hayatını Hıristiyan dünya görüşüne göre şekillendirdi.[16]

Askerlik hizmeti ve erken siyaset dönemi

Princeton'dan mezun olduktan sonra, Madison Amerikan kolonileri ve Büyük Britanya arasında İngiliz vergi sistemi nedeniyle gerginleşen ilişkilerle ilgilendi. 1774'te Madison, yerel milis kuvvetlerini denetleyen bir yurtsever devrim öncesi grup olan Güvenlik Komitesi'nde görev aldı. Aile serveti sayesinde kamu hizmetine adanmış bir hayatın ilk adımı bu oldu.[17] 1775 Ekim'inde sağlık nedenleriyle savaşa katılamasa da Orange County milislerinde yüzbaşı olarak görevlendirildi.[18]

Kongre üyesi Madison, 32 yaşında Charles Willson Peale.

Amerikan Bağımsızlık Savaşı sırasında Madison Virjinya eyaleti Meclisi'nde (1776-1779) görev yaptı ve Thomas Jefferson tarafından gözetilen bir yakın çalışma arkadaşı oldu. Daha önce Virjinya'da Baptist inancındakilerin, kurulu Anglikan Kilisesi'nden izin almaksızın ibadet gerçekleştirdikleri için tutuklanmaları ile gördüğü zulümü gözlemlemişti. Baptist Elijah Craig ile Virjinya'da dini özgürlüklerin anayasa güvencesine alınmasını destekleme konusunda işbirliği yaptı.[19] Bu onun dini özgürlük hakkındaki düşüncelerini yaygınlaştırmasına yardım etti; daha sonra bunu Anayasa ve Haklar Bildirgesi'ne uyguladı.

Madison, 1786 tarihinde onaylanan Virjinya Dini Özgürlük Yasası'nı Jefferson ile beraber hazırlarken Virjinya siyasetinde önem kazandı. Yasa İngiltere Kilisesi'nin yetkilerini daraltırken dini konularda devletin yetkisini kaldırdı. Patrick Henry'nin insanları kendi seçtikleri cemaate vergi ödemeye zorlayan planını gündemden çıkardı. 1777 yılında Madison'ın kuzeni Piskopos James Madison William ve Mary Üniversitesi baş yöneticisi oldu. James Madison ve Jefferson'ın etkilemesiyle Piskopos Madison Üniversitenin İngiltere'den ve İngiltere Kilisesi'nden ayrılma konularında önderlik etmesine yardımcı oldu.

Kıta Kongresi'nin en genç delegesi olduğundan Madison, en çok çalışan üyesi ve parlamento binasının ustası olarak kabul edildi.[20][21] Virjinya'yı günümüz Ohio eyaletinin büyük kısmını da içeren kuzeybatı toprakları üzerinde hak iddia etmesinden vazgeçmesi için ikna etti ve sorunun çözümü için Kıta Kongresini devreye soktu. 1783 tarihinde federal olarak denetlenen, yeni eyaletlerin içinden çıktığı ve daha sonra birliğe dahil olduğu Kuzeybatı Topraklarını oluşturdu. Virjinya'nın toprak talepleri Connecticut, Pensilvanya ve Maryland'ın toprak talepleri ile çakışıyordu; onlar da en batıdaki topraklarını buralardan yeni eyaletler kurulabileceğini anlayarak ulusal yönetime devretti. Kuzeybatı Bildirisi Ohio nehrinin kuzeyindeki yeni topraklarda köleliği yasakladı, ancak bu durum zaten elinde köle barındıran köle sahipleri için geçerli olmadı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. Ketcham 1971, ss. 229, 289–92
  2. Wood 2006b
  3. 1 2 3 Chapman, C. Thomas (May 22, 2006). "Descendants of Ambrose Madison, the Grandfather of President James Madison, Jr".
    The National Society of Madison Family Descendants. ss. 1–20. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160303202305/http://www.jamesmadisonfamily.com/docs/AmbroseMadison.pdf. Erişim tarihi: October 25, 2011.
  4. 1 2 "The Madison Cemetery". James Madison's Montpelier. 2011. 29 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120829114154/http://www.montpelier.org:80/explore/gardens/cemeteries_madison.php. Erişim tarihi: October 25, 2011.
  5. Peter Kolchin, American Slavery, 1619–1877, p. 28
  6. Boyd-Rush, Dorothy. "Molding a founding father". James Madison University. 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160825020229/http://www.jmu.edu/montpelier/2003Spring/MoldingAFoundingFather.shtml. Erişim tarihi: March 25, 2013.
  7. "James Madison's Biography". The Montpelier Foundation. 24 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160624051606/https://www.montpelier.org/james-and-dolley-madison/james-madison/bio. Erişim tarihi: March 25, 2013.
  8. "GET NJ - Historic Houses - Mount Pleasant Hall". getnj.com. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304050325/http://www.getnj.com/historichouses/freneaumountpleasanthall.shtml.
  9. Brennan, Daniel. "Did James Madison suffer a nervous collapse due to the intensity of his studies?" Mudd Manuscript Library Blog, January 2008, Princeton University Archives and Public Policy Papers Collection, Princeton University.
  10. Ketcham, Ralph, James Madison: A Biography, p. 56, Newtown, Connecticut: American Political Biography Press, 1971.
  11. Noah McCullough (2006). The Essential Book of Presidential Trivia. Random House Digital, Inc.. s. 21. ISBN 9781400064823. https://books.google.com/books?id=uHQuoxoL_eQC&pg=PA21.
  12. Peter Charles Hoffer (2006). The Brave New World: A History of Early America. Johns Hopkins U.P.. s. 363. ISBN 9780801884832. https://books.google.com/books?id=8HlLTgmdPAEC&pg=PA363.
  13. James H. Hutson (2003). Forgotten Features of the Founding: The Recovery of Religious Themes in the Early American Republic. Lexington Books. s. 156. ISBN 9780739105702. https://books.google.com/books?id=MnWp4cNosJ4C&pg=PA156.
  14. Bruce Miroff (2011). Debating Democracy: A Reader in American Politics. Cengage Learning. s. 149. ISBN 9780495913474. https://books.google.com/books?id=nxzv-T0FSGwC&pg=PA149.
  15. Michael Corbett (2013). Politics and Religion in the United States. Routledge. s. 78. ISBN 9781135579753. https://books.google.com/books?id=6ZKTZ9nmOGIC&pg=PT78.
  16. Ralph Louis Ketcham, James Madison: A Biography (University of Virginia Press, 1990) p. 47
  17. http://millercenter.org/president/madison/essays/biography/2 American President, A Referenced Resource, Miller Center, University of Virginia WEB Site
  18. Soderstrom, Jamin (September 30, 2011). Qualified: Candidate Resumes and the Threshold for Presidential Success. iUniverse. s. 91. ISBN 978-1-4620-4543-3. https://books.google.com/books?id=b5zqJd1JelQC&pg=PA91.
  19. Ralph Louis Ketcham, James Madison: A Biography, Charlottesville, VA: University of Virginia Press, 1971; paperback, 1990, p. 57, accessed February 6, 2009
  20. "James Madison", James Madison Museum
  21. "James Madison Biography", American-Presidents.com, Retrieved July 29, 2009.

Bibliyografya

Biyografiler

Analitik Çalışmalar

Birincil Kaynaklar

Dış bağlantılar

Siyasi görevi
Önce gelen
John Marshall
Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı
1801–1809
Sonra gelen
Robert Smith
Önce gelen
Thomas Jefferson
Amerika Birleşik Devletleri Başkanı
1809–1817
Sonra gelen
James Monroe
Parti siyasi görevi
Önce gelen
Thomas Jefferson
Amerika Birleşik Devletleri Başkan Adayı
Demokratik-Cumhuriyetçi

1808, 1812
Sonra gelen
James Monroe
This article is issued from Vikipedi - version of the 11/25/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.