Klasik mekaniğin tarihi
Vikipedi'nin kalite standartlarına ulaşabilmesi için, bu maddenin veya bir bölümünün temizlenmesi gerekmektedir. Görüşlerinizi lütfen tartışma sayfasında belirtiniz. Bu madde Haziran 2015 tarihinden beri etiketli olarak durmaktadır. |
Klâsik mekanik |
---|
Dallar
Statik · Dinamik / Kinetik · Kinematik · Uygulamalı mekanik · Gök mekaniği · Sürekli ortamlar mekaniği · İstatistiksel mekanik
|
Formüller
|
Temel kavramlar
Uzay · Zaman · Hız · Sürat · Kütle · İvme · Yer çekimi · Kuvvet · İmpuls · Tork / Moment / Kuvvet çifti · Momentum · Açısal momentum · Eylemsizlik · Eylemsizlik momenti · Referans çerçevesi · Enerji · Kinetik enerji · Potansiyel enerji · İş · Sanal iş · D'Alembert ilkesi
|
Konular
Rijit cisim · Rijit cisim dinamiği · Euler denklemleri (rijit cisim dinamiği) · Hareket · Doğrusal hareket · Newton'ın hareket yasaları · Newton'ın evrensel kütleçekim yasası · Euler'in hareket yasaları · Hareket denklemleri · İvmeli referans çerçevesi · Eylemsiz referans çerçevesi · Yalancı kuvvet · Düzlemsel hareket mekaniği · Yerdeğiştirme (vektör) · Bağıl hız · Sürtünme kuvveti · Basit uyumlu hareket · Uyumlu salınım · Titreşim · Sönümleme · Sönüm katsayısı
Dönme hareketi Dairesel hareket · Düzgün dairesel hareket · Düzgün olmayan dairesel hareket · Dönen referans çerçevesi · Merkezcil kuvvet · Merkezkaç kuvveti · Merkezkaç kuvveti (Dönen referans çerçevesi) · Tepkisel merkezkaç kuvveti · Coriolis kuvveti · Sarkaç · Teğet sürat · Dönme sürati · Açısal ivme · Açısal hız · Açısal frekans · Açısal yerdeğiştirme |
This article deals with the history of classical mechanics.
Antik çağlar
Şablon:Ana metin
Eski yunan filozofları,özellikle Aristotales,doğanın yönetilmesinde belirli kanunları geçerli olduğunu savunan ilk kişiydi.Aristo on the Heaven adlı eserinde yeryüzüne ait bedenlerin ait oldukları yere gideceğinden bahsetmiş ayrıca yanlışlıkla biri diğerinin iki katı olan cismin yere aynı yükseklikten yaklaşık yarı zamnalı olarak düşeceğini savunmuştur.Aristotales,mantığa ve gözlemin gücüne inanmış olsa da bilimsel methodların ortaya çıkışı günümüzden yaklaşık on sekiz yüzyıl önce Francis Bacon tarafından yapılmış bilimsel deneylerle ve kendisinin adlandırdığı şekilde doğanın sıkıntısı olarak tanımladığı deneylerle başlar.[1]
Aristo doğal hareketle kuvvet altındaki hareketin arasındaki farkı anlamış ve varsayımsal olarak herhangi bir bedenin bir time gücü olmadan bir noktadan öteki bir noktaya gitmesinin mümkün olmadığına inanmıştır.bu durumun bir sonucuc olarak da bedenin ya bir noktada sabit kalması gerektiğini ya da süresiz olarak hızlanmasının mantıklı olduğunu düşünmüştür.Bu methodla,aristo eylemsizlik kanununa benzeyen yaklaşan ilk kişi olmuştur.Ancak onun inanışına göre bir boşluğun olması imkansızdı çünkü çevresini kaplayan havanın boşluğun içine dolması ve yer kaplaması gerekirdi.Aristo`nun başka bir inanışına göre ise eğer bir cisim üzerine uygulana kuvvetler kaldırılırsa hareket etmeyi durdurur.Bundan daha sonra Aristo bir okun yaydan fırladıktan sonra havada devamlı ilerlediği üzerine okun kendi yolu üzerinde bir boşluk oluşturduğu ve havayı geriye doğru ittiği üzeriene derin bir incelemede bulunmuştur.Aristo`nun inançları Plato'nun öğretilerinden kaynaklanmaktadır.Bunun sonucunda gökyüzündeki hareketlerin yeryüzündeki hareketlerden daha mükemmel olduğuna kanaat getirdi.
Daha sonra Galileo havanın direncinin iki şekilde işlediğini ortaya koydu; ilk yol olarak daha yüksek empedans daha yoğun cisimler için ve ikinci olarak daha yoğun direnç daha hızlı hareket eden cisimler için.[2]
Ortaçağdaki düşünceler
Fransız rahip Jean Buridan enerji teorisini geliştirirken, Albert, Bishop of Halberstadt, daha sonraki teorileri gelştirdi.
Modern zamanlar — klasik mekaniğin oluşumu
Bu dönem gal nin teleskopu icat etmesiyle gökyüzünün mükemmel olmadığını ve değişken olduğunu anlmasıyla başlar.kopernik in güneş merkezli hipotezine göre dünya öteki gezegenlerle aynıydı ve o ünlü denyini bu dönemlerde gerçekleştirdi. Deneyde ,iki gülleyi pisa kulesinin tepesinden bırakan Galileo,( bu deney her ikisininde aynı anda yere değdiğini gösterdi.).deneyin gerçekliği şaibeli olsa bile ,o eğimli bir yüzeyden topları yuvarlayarak deneylerine devam etmiş günümüzde ispatlanan bu deneyler . Galileo nun kendi deney sonuçlarında incelenmiştir. Galileo ayrıca dik olacak şekilde bırakılan cisimlerin yatay olarak atılan aynı cisimle eşit sürede yere vardığını ispatlamıştır.Daha önemli sonuçlara göre sabit hızlı olan hareket konumu sabit olan bir hareketten ayırt edilemez ve bunun sonucu olarak da rölativitenin temeli oluşmuş olur.
Newton hareketin üç kanunu tanımlayan (eylemsizlik kanunu,yukarıda bahsedilmiş olan ikinci yasa ve etki tepki kanunu), Newton ve aynı dönemde yaşayan taraftarları Christiaan Huygens hariç klasik mekaniğin tüm detayları ( geometrik optik ) ışığı dahil açıklayabileceğini savundular. Newton'un kendi açıklaması Newton's rings dalga prensibini açıklamaktan kaçınmış ve ışık parçacıklarının cam tarafından değiştirilmiş ya da yankılanmış olduğunu öne sürmüştür.
Newton ayrıca metematiksel açıklamalar için önemli olan calculus ü geliştirmiş ,ancak Newtondan bağımsız olarak Gottfried Leibniz calculu ü geliştirmiş türev ve integralin kullanımını geliştirmiş günümüzde kullanılan hale getirmiştir.klasik mekanik Newton`un zamanın türevi için bulduğu nokta formülünu kullanmaktadır.
Leonhard Euler Newton`un kanunu genişletmiş,hareket kanunu parçaçıklardan sabit cisimler için ek kanunlarla uygulmıştır.
Newton`dan sonra yaniden türetilen formüller çok daha fazla problemin çözülmesine izin verdi.Bunlardan ilki italyan fransız matematikçi 1788 de Joseph Louis Lagrange,tarafından anlaşılmıştır. 1788 by Lagrangeian, mekaniğine göre çözüm en az etkiyi içerirken calculus değişkenleriyle işlemler yapılır. . William Rowan Hamilton lagrangian mekaniğini 1833 te yeniden formülleştirmiştir.Bu mekaniğin avantajı altyapının daha detaylıca prensiplerin anlaşılmasını sağlamak olmuştur.Bu mekaniğin pek çok temeli kuantum mekaniğinde de gözlemlenebilir.
Klasik mekanik öteki klasik fizik teorilerine göre oldukça büyük bir üstünlük sağlamış olsa dahi örenğin klasik elektrodinamik ve termodinamik,pek çok problem on dokuzuncu yüzyılın sonlarına doğru orataya çıkmış ve ancak bu sorunların modern fizik metoduyla çözülebileceği anlaşılmıştır.Klasik termodinamik ile birleştirildiğinde ,klasik mekanik Gibbs paradox unun (entropinin iyi tanımlanamadığı bir varsayım) oluşmasına neden olur.Günümüzdeki deneyler atomik düzeye indiğinden artık klasik mekaniğin enerji boyutlarını ve büyüklüklerini bile açıklamakta yetersiz kaldığını görebiliyoruz.Bu problemlerin çözümüne yönelmek kuantum mekaniğinin ortaya çıkmasını sağladı.
Günümüz
20. yüzyılın sonunda, fizik klasik mekaniği artık bağımsız bir teori değildi. Elektromagnetizmayla birlikte, rölativistik kuantum mekaniğine yani kuantum alan teorisine yerleşmiş oldu. Bu göreceli olmayan, kuantum olmayan büyük parçaların mekaniğini tanımlar.
Klasik mekanik matematikçiler için de ilham kaynağı olmuştur. Klasik mekanikteki faz uzayının realize edilmesi simplektik manifoldun (aslında fiziksel alanlarda kotanjant) ve simplektik topolojinin, Hamilton mekaniğinin global çalışmalarıymışçasına düşünülebilen, 1980 den beri verimli bir matematik araştırması alanı , doğal tanımını verir.
Kaynaklar
- ↑ Peter Pesic (March 1999). "Wrestling with Proteus: Francis Bacon and the "Torture" of Nature". Isis (The University of Chicago Press on behalf of The History of Science Society) 90 (1): 81–94. DOI:10.1086/384242. JSTOR 237475.
- ↑ Galileo Galilei, Dialogues Concerning Two New Sciences by Galileo Galilei. Translated from the Italian and Latin into English by Henry Crew and Alfonso de Salvio. With an Introduction by Antonio Favaro (New York: Macmillan, 1914). Chapter: The Motion of Projectiles
Bu maddenin tümü ya da bir kısmı İngilizce Vikipedi'de yer alan «History of classical mechanics» adlı sayfadan çevrilmiştir. Özgün metnin yazarlarını görmek için ilgili sayfanın geçmişine göz atabilirsiniz. |