Liaoning
| Liaoning Eyaleti | |||||
| |||||
| Kısaltmalar: geleneksel Çin yazısı: , | |||||
 | |||||
| Adın kökeni | 辽 liáo - Liaoyang 宁 níng - Ningyuan (bugün Xingcheng) | ||||
| İdari birim türü | Eyalet | ||||
| Başkenti (ve en büyük şehri) | Shenyang | ||||
| ÇKP Komitesi Sekreteri | Zhang Wenyue | ||||
| Vali | Chen Zhenggao (陈政高), (vekaleten) | ||||
| Yüzölçümü | 145.900 km² (21.) | ||||
| Nüfusu (2008) - Nüfus yoğunluğu |
43.060.0001 (14.) 289 kişi/km2 (15.) | ||||
| GSYİH (2009) - kişi başına |
CNY 1,51 trilyon (8.) CNY 34193 (9.) | ||||
| İGE (2006) | 0,822 (yüksek) (7.) | ||||
| Başlıca etnik gruplar | Liaoning:
Han - %84 | ||||
| İl düzeyi | 14 | ||||
| İlçe düzeyi | 100 | ||||
| Belde düzeyi† | 1511 | ||||
| ISO 3166-2 | CN-21 | ||||
| Resmî websitesi www.ln.gov.cn (Çince) | |||||
Liaoning, Çin'in kuzeydoğu kesimindeki Mançurya bölgesini oluşturan üç eyaletten (sheng) en güneyde yer alanı. Kuzeydoğuda Jilin eyaleti, doğuda Kuzey Kore, güneyde Sarı Deniz, güneybatıda Hebei ayeleti, kuzeybatıda ise İç Moğolistan Özerk Bölgesi'yle çevrilidir.
Tarih
Qing (Mançu) döneminde (1644-1911/12) Shengjing olarak anılan bölge 1903'te yeni bir düzenlemeyle Fengtian adını aldı. 1928'de bugünkü adıyla sınırları yeniden belirlendi. 1932-45 arasında Japonya'ya bağlı kukla devlet Mançukuo'nun (Manzhu Guo) bir parçası durumuna geldi. Başkent Mukden (bugün Shenyang), 1948'de komünistlerin eline geçti. Liaoning, 1954'te tek bir yönetim bölgesi olarak düzenlendi. 1956'da bugünkü sınırları çizildi.
Coğrafya ve iklim
Liaoning, ortasında Mukden'in yer aldığı, doğusu ve batısı dağlarla çevrili ovalık bir bölgedir. Yerşekilleri bakımından dört bölge gözlenir. Batıda, iç kesimlerdeki Liaohi ovası; doğudaki Moğol Platosuna ulaşan parçalanmış kütleler; Liaohi ve Yalu havzalarını ayıran geniş dağlar ve doğudaki dağların güney uzantısı Liaodong Yarımadasını oluşur. Yıl boyunca yağan yağmurların büyük kısmı yaz aylarında düşer ve genellikle taşkına yol açar. Sert rüzgarların estiği ilkbaharda ise yağış çok azdır.
Demografi
Nüfusunun büyük bölümü Han soyundan gelen Çinlilerden oluşur. Önemli azınlık grupları, Liao Vadisinde ve Mukden'de yerleşik Mançular ile İç Moğolistan sınırı yakınlarında yaşayan Moğollardır.
Ekonomi
Liaoning'de başta demir cevheri ve kömür olmak üzere zengin yeraltı kaynakları vardır. Manganez ve magnezyum cevheri rezervleri ile bakır, kalay, çinko, boksit ve altın yatakları bunlar arasındadır. Yönetim bölgesi, Çin'in ağır sanayi üretiminde de ilk sırada yer alır. Demir-çelik, çimento ve ham petrol üretiminin yanı sıra Liaoning Çin'in elektrik üretiminin önemli bir kısmını gerçekleştirir. Shenyang, Anshan, Lüda, Fushun ve Benxi sanayi üretiminin büyük bir bölümünün toplandığı beş kenttir.
Tarımsal gelişme sanayinin gerisinde olmakla birlikte makine kullanımı, Çin standartlarına göre oldukça yüksektir. Ekili alanların küçük bir bölümü sanayi ve ihracata yönelik ürünlere ayrılmıştır; genellikle tahıl, sebze ve soya yetiştirilir.
Çin'de demiryolu taşımacılığı olanaklarının en çok geliştiği ve en çok yük taşınan eyalet Liaoning'dir. Karayolu ağı geniş, ama düşük niteliklidir. İç deniz ve akarsu ulaşımına çok az başvurulur. Buna karşılık Çin'in öteki bölgelerine yapılan taşımacılıkta deniz ulaşımı önemlidir. En büyük liman Lüda, ikincisi Yingkou'dur.
Dış bağlantılar
- Liaoning Valiliği
- Liaoning Bilgi Rehberi (İngilizce)
| |||||||||||||||||||
