Jilin
Koordinatlar: 43°42′K 126°12′D / 43.7°N 126.2°E
| Jílín Eyaleti | |||||
| |||||
| Kısaltmalar: Basitleştirilmiş Çince: 吉 (pinyin: Jí) | |||||
.svg.png) | |||||
| Adın kökeni | |||||
| İdari birim türü | Eyalet | ||||
| Başkenti (ve en büyük şehri) | Çangçun | ||||
| ÇKP Komitesi Sekreteri | Sun Zhengcai | ||||
| Vali | Wang Rulin | ||||
| Yüzölçümü | 187400 km² (13.) | ||||
| Nüfusu (2010) - Nüfus yoğunluğu |
27,462,297 (21.) 145 kişi/km2 (23.) | ||||
| GSYİH (2010) - kişi başına |
CNY 857.7 milyar US$ 126.7 milyar (22.) CNY 31,599 US$ 4,668 (11.) | ||||
| İGE (2008) | 0.815 (yüksek) (9.) | ||||
| Başlıca etnik gruplar | Han Çinlisi - 91% Koreli - 4% Mançu - 4% Moğol - 0.6% Hui - 0.5% | ||||
| İl düzeyi | 9 | ||||
| İlçe düzeyi | 60 | ||||
| Belde düzeyi† | 1006 | ||||
| ISO 3166-2 | CN-22 | ||||
| Resmî websitesi http://www.jl.gov.cn/ (Çince) | |||||
Jilin (Cilin), (Çince: 吉林, Pinyin: Jílín ), Çin'in kuzeydoğu kesimindeki Mançurya bölgesinde yönetim bölgesi. Doğuda Rusya Federasyonu'nun Primorski bölgesi, güneydoğuda Kuzey Kore, güneyde Çin'in Liaoning, kuzeyde Heilongjiang yönetim bölgeleri, batıda ise İç Moğolistan Özerk Bölgesi ile çevrilidir.
Tarih
Qing (Mançu) Hanedanının (1644-1911/12) sona ermesine yakın, 1907'de yönetim bölgesi yapılan Jilin, 1931'de Japonlarca işgal edilerek kukla devlet Manzhu Guo; (1932-45) bağlandı. Japonya'nın Ağustos 1945'te Müttefiklere teslim olmasından kısa süre önce Sovyet birlikleri bölgeye girdiler ve önemli sanayi kuruluşlarını sökerek SSCB'ye taşıdılar. Sovyet birliklerinin ardından Çin milliyetçilerinin girdiği bölge, 1948'de komünistlerin denetimine geçti. 1954'ten sonra yönetim merkezi Changchun oldu.
Coğrafya
Jilin, üç coğrafi bölgeye ayrılabilir; Doğudaki dağlık bölge, ovalarla kaplı batı bölgesi ve ikisi arasında bir geçiş bölgesi oluşturan engebeli topraklar. Çin-Kore sınırı boyunca ters yönlerde akan Yalu ve Tumen nehirleri, Kore Yarımadasından Çin'in kuzeydoğusuna geçişi sağlayan bölgeye egemen olduklarından büyük stratejik önem taşırlar. Bölge toprakları içinde yaklaşık 800 km boyunca akan 77.700 km²'den büyük bir su toplama havzası olan Songhua Nehri, Jilin'in başlıca akarsuyudur. Bölge, Mançurya'nın kuzeyi ve güneyi arasında bir geçiş iklimi alanı oluşturur. Kışlar soğuk ve uzundur; yıllık yağışın önemli bir bölümü mayıs ile eylül arasındaki beş aylık ılık dönemde düşer.
Yönetim bölgesinin doğal bitki örtüsü batı ovalarında çayırlardan, batıdaki dağlık bölgelerde de kozalaklı ve yaprak döken ormanlardan oluşur. Bu ormanlarda, kürkü oldukça değerli olan Mançurya tavşanı ile zararlı bahçe ve meyve kemirgenlerini yok etmede yararlanılan bazı yılan türleri yaşar.
Nüfus
Jilin Çin'in en çok kentleşmiş yönetim bölgesidir. En büyük kenti Changchun ve Jilin'dir. Bir ölçüde kitlesel çiftçi göçünden, bir ölçüde de barış ve düzen içinde geçen yıllarda gerçekleşen doğal artıştan ötürü nüfus hızla büyümüştür. Küçük bir topluluk oluşturan Koreliler ve Mançular dışında halkın çoğu Çinlidir.
Ekonomi
Jilin'in 2009 nominal gayrisafi yurtiçi hasılası (GSYİH) 720.3 milyar RMB (105.5 Milyar ABD Doları) olarak gerçekleşmiştir. 2003 ile 2007 arasında toplamda %51'lik büyüme gösteren Jilin ekonomisinde bu zaman zarfında, işletmelerin artık değerleri ve karları 2005 yılına göre yüzde 19'dan yüzde 30'a yükselmiştir.[1]
Changchun ve Jilin kentleri aynı zamanda büyük yönetimi kültür, eğitim, ticaret ve imalat merkezleridir. Sanayide büyüme, ancak II. Dünya Savaşı ve devrim sonrasında hız kazanmıştır. Ancak 1990'lı yıllardan bu yana donatım ve teknolojilerin geri kalması gibi sorunlar daha önce parlak geçmişe sahip olan büyük işletmelerin gelişmesini engelledi. Bu nedenle, Çin hükümeti, bu bölgenin hızla gelişmesine yardım sağlamak için 2003 yılında ülkenin kuzeydoğu kesimi gibi eski sanayi merkezlerini kalkındırma stratejisini uygulamaya geçirmiştir.[2] Sanayi otomotiv, raylı araçlar ve çelik üretimi üzerine yoğunlaşmıştır.
Songhai Vadisindeki verimli tarım bölgesinde yetiştirilen ürünler Changchun'da işlenir; bunlar arasında buğday, pirinç, mısır, soya, kaoliang (kocadarı) ve darı sayılabilir. Vadide ayrıca büyükbaş hayvan besiciliği yapılır. Keresteciliğin de önem taşıdığı yönetim bölgesinde ulaşım yaygın bir demir ve kara yolu ağıyla sağlanır. İç bölgelerdeki gemi taşımacılığının can damarı Songhai Nehridir. Burada büyük ve küçük buharlı gemilerden başka ahşap tekneler de kullanılır.
Sungari Nehri üzerindeki Fıngman Barajından sağlanan elektrik ve Tonghua'da çıkarılan maden kömürü sayesinde Jilin çelik üretmektedir.
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Jilin ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Kaynakça
Dış bağlantılar
| |||||||||||||||||||
