Müzeyyen Senar

Müzeyyen Senar
Genel bilgiler
Doğum adı	Müzeyyen Dombayoğlu
Doğum	16 Temmuz 1918 Gököz, Keles, Bursa, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	8 Şubat 2015 (96 yaşında) İzmir, Türkiye
Tarzlar	Türk Sanat Müziği
Meslekler	Şarkıcı, oyuncu
Etkin yılları	1933-2006
Plak şirketi	Columbia,Sahibinin Sesi Plak,Coşkun Plak,Harika Kaset,Uzelli Müzik,Odeon,Raks Müzik,Marş Müzik,Marşandiz,Emre Plak,Yavuz Plak,Avrupa Müzik,Ömer Plak,Sarp Kaset,Türkola
Resmî sitesi	muzeyyensenar.com

Müzeyyen Senar^[1] (16 Temmuz 1918^[1], Gököz, Keles, Bursa - 8 Şubat 2015, İzmir, Türk Sanat Müziği sanatçısı. "Cumhuriyetin Divası" olarak da anılır.

Hayatı

1918 yılında Bursa'da doğan Müzeyyen Senar'ın küçük yaşta evlatlık verildiği iddia edilmektedir.^[2][3] R. Erkan Alemdaroğlu^{[Not 1]}'na göre İnegöl’ün Hilmiye köyünde Zeliha Eren adıyla doğan Senar’ın baba adı Reşit anne adı ise Fatma'dır.^[4]

Müzeyyen Senar, müzik eğitimine, Anadolu Musiki Cemiyeti'nde , kemençe üstadı Kemal Niyazi Seyhun Bey ve udi Hayriye Hanım gözetiminde başladı. Güçlü bir sese sahip olan bu kız çocuğunun ünü yayıldıkça, hafız Sadettin Kaynak, Selahattin Pınar, Lemi Atlı, Mustafa Nafiz Irmak gibi devrin önemli üstatları da ona dersler verdi, zamanın sevilen şarkılarının yanı sıra, kendi bestelerini de öğretip söylemesine yardımcı oldu.

Kemal Niyazi Bey ile İstanbul Radyosu'nda şarkı söylemeye başlayan Senar, Perşembe günleri ilgiyle izlenen bu programla geniş kitlelere adını duyurdu. Senar'ı bu programda dinleyenler arasında, İstanbul'un en önemli müzikhollerinden biri olan 10. Yıl Belvü Gazinosu'nun^[5] sahibi İbrahim Dervişzâde de bulunuyordu ve gazinonun 1933 yılının yaz sezonunun yıldızlar programına Müzeyyen Senar'ı da aldı. Senar, sonraki yıllarda İstanbul'un başka ünlü gazinolarında da sahne aldı.

Müzeyyen Senar'ın yeteneği, Cumhuriyet'in kurucusu ve Türk sanat müziğinin büyük hayranı Mustafa Kemal Atatürk'ün de ilgisini çekti ve sanatçı birçok kez onun huzurunda, özel meclislerinde şarkı söyledi.

1938 yılında Ankara Radyosu'nun ilk yayınlarına katıldı ve 1941 yılına dek radyo aracılığıyla dinleyicileri ile buluşmayı sürdürdü. Türkiye'nin ünlü gazinolarında yaptığı başarılı sahne programları ve plak çalışmalarıyla Türk musikisine yeni bir soluk getiren Müzeyyen Senar, son sahne konserlerini 1983 yılında İstanbul Bebek Gazinosu'nda verdi. Bu tarihten sonra yalnızca ender anlarda, müzikli özel toplantılarda şarkı söyledi.

1998 yılında Müzeyyen Senar ile Bir Ömre Bedel albümünü çıkarmıştır. Bu albümde Sezen Aksu'dan Nilüfer'e, Nükhet Duru'dan Ajda Pekkan'a, Tarkan ve Şebnem Ferah gibi isimlerin olduğu bir çalışma yapmıştır ve son albümü olarak En Son Okuduklarım 2001 Albümünü Yapmıştır. Müzeyyen Senar 1998 yılında Devlet Sanatçısı seçildi. Senar, 2004 yılında Sezen Aksu tarafından düzenlenilen ve sanatçı dostlarınında katıldığı gecede 72.sanat yılını kutladı.

Müzeyyen Senar son konserini 5 Eylül 2006 tarihinde İstanbul Sarayburnu'nda Sepetçiler Kasrı'nda verdi. Muhteşem bir performans sergileyen sanatçıyı veda konserinde kızı Feraye, Bülent Ersoy, Adnan Şenses, Mediha Şen Sancakoğlu, Feriha Tunceli, Erol Evgin, Ahu Tuğba, Levent Yüksel gibi ünlü isimler yalnız bırakmadı.^[6]

26 Eylül 2006 tarihinde İzmir'deki evinde fenalaşan sanatçının beyin enfarktüsü geçirdiği ve vücudunun sol tarafının felç olduğu açıklandı. Beynindeki kan pıhtılaşması yüzünden felç olan sanatçının hayatî tehlikesinin bulunmadığı da ek olarak belirtildi. 2007'de İstanbul'daki Darüşşafaka'da Rehabilitasyon Merkezinde Nisan ayı başına kadar tedavi gördü. Bu tedavilerden sonra sol ayağının üzerine basabilmekteydi. Bodrum'da kızı Feraye ve oğlu Ömer ile birlikte yaşamaktadır. 24 Şubat 2008'de kızı Feraye annesi Müzeyyen Senar'ın sesini kaybettiği açıkladı. Senar sesini kaybettiğini bilmemekteydi. 22 Temmuz 2008'de sağlık durumunun iyi olduğu açıklanmıştır. Atatürk'ün en sevdiği sanatçılardan birisidir.

30 Ekim 2009'da öğrencisi Bülent Ersoy tarafından anısına Müzeyyen Senar'ın sanat yaşamından fotoğrafların yer aldığı Cumhuriyetin Divası: Müzeyyen Senar sergisi açıldı.^[7]

8 Şubat 2015 tarihinde sabah saat 07:30'da zatürre dolayısıyla tedavi gördüğü Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde 97 yaşında hayatını kaybetti.^[8] Unutulmaz sanat müziği icracısı Müzeyyen Senar'ın cenazesi 10 Şubat 2015'te Bebek Camii'nde kılınan öğle namazını müteakip Zincirlikuyu Mezarlığı'ndaki aile kabristanına defnedildi.

Kariyeri ve Karakteristik Sanatsal Nitelikleri

Istanbul'a geldiği tarihten itibaren Kemal Niyazi Seyhun'la ve Yesarî Asım Arsoy'la yaptığı çalışmalar gelişimine yön verdi. Atatürk'ün huzurunda şarkı söylemesi ve Ata'nın yaklaşımları, sanatçıyı genç yaştan itibaren seçkin bir sanatçı olacağı konusunda bilinçlendirdi. Küçük yaşta geçirdiği kekemelik,üslûbunu belirleyen olgulardan biri oldu. Ağırlıklı olarak, Neoklasik döneme özgü eserlerden türkü ve mayalara değin uzanan geniş bir yelpazede sanat icra etmiştir. Sanatçı, Hacı Arif Bey'in ve Şevki Bey'in eserlerini ve Yesarî Asım Arsoy'un şarkılarını özgün üslûbuyla ve derin bir hissedişle okumuştur. Sanatçı kendi kariyerinin yükseliş döneminin seçkin bestekârları olan Sadettin Kaynak,Selahattin Pınar ve Şerif İçli'nin eserlerini Safiye Ayla'yla birlikte ilk kez seslendirmiştir. Senar'ın üslûbunun daha ziyade Selahattin Pınar'ın ve Şerif İçli'nin eserleriyle örtüştüğü kaydedilmelidir. Senar, Avni Anıl, Yusuf Nalkesen ve Erol Sayan gibi Türk Sanat Müziği'nin son dönem bestekârlarının eserlerini de sıklıkla okumuştur.

Sanatçının Rumeli Türküleri'ne ilişkin başarımı ayrıca değerlendirilmek gerekir. Rumeli Türküleri'nin ruhuna sinen ve birbiriyle çatışmasına rağmen bu türkülerin bütünsel yapısını karakterize eden coşkulu nağmeleri ve hüzünlü fikri örgüyü ustalıkla yansıtmıştır. Sanatçının maya formunu musıkiyle kaynaştırması kayda değerdir.

Sanatçının müzik faaliyeti; radyodaki, gazinolardaki çalışmalarının yanısıra yoğun plak kayıtlarından oluşmaktadır. Yurt dışında ve yurt içinde çeşitli konserler vermiştir. Sanatçılığının ilk döneminde bir çok sanatçı içinde Nubar Tekyay, Sadi Işılay, Hakkı Derman, Şerif İçli, Kadri Şençalar, Şükrü Tunar ve Selahattin Pınar kendisine yoğun bir şekilde eşlik etmiştir. Sanatçının 80'li ve 90'lı yıllarda doldurduğu son seçkin kayıtlarda kendisine Ali Erköse, Ercüment Batanay, Mustafa Kandıralı, İsmail Şençalar ve Selahattin Erköse eşlik etmiştir.

Diskografi

Müzik albümleri

Feraye

Yıl Albüm adı Seri Plak Şirketi 1932 Ümitlerim Hep Kırıldı Türk Sanat Müziği Serisi Columbia Records 1979 Şarap Gibi Ömer Plak 2008 Odeon Yılları 2 Türk Sanat Müziği Serisi Odeon 2007 Atatürk'ün Sevdiği Şarkılar Coşkun Plak Sahibinin Sesi Plak 2008 İkinci Dubleden Sonra Efsane Sesler Arşiv Serisi Coşkun Plak 2006 Ne Yaptım Efsane Sesler Arşiv Serisi Coşkun Plak Sahibinin Sesi Plak 1975 Ben Seni Unutmak İçin Sevmedim Efsane Sesler Arşiv Serisi Coşkun Plak Sahibinin Sesi Plak 1977 Son Aşkımı Canlandıran Efsane Sesler Arşiv Serisi Coşkun Plak 1977 Bir Bahar Akşamı Efsane Sesler Arşiv Serisi Coşkun Plak Sahibinin Sesi Plak 1976 Gelse O Şuh Meclise Uzelli Müzik 1983 Gelse O Şuh Meclise 2 Uzelli Müzik 2006 Müzeyyen Senar Odeon Yılları Türk Sanat Müziği Serisi Odeon 1986 Bilmem ki Sefa Harika Plak 1988 Yine Bir Sızı Var İçimde Efsane Sesler Arşiv Serisi Coşkun Plak Sahibinin Sesi Plak 1998 Müzeyyen Senar ile Bir Ömre Bedel Marş Müzik Raks Müzik 1988 Ayrıldı Gönül Efsane Sesler Arşiv Serisi Coşkun Plak Sahibinin Sesi Plak 1977 Söyleyin Güneşe Efsane Sesler Arşiv Serisi Coşkun Plak Sahibinin Sesi Plak 1979 Güller Arasında Efsane Sesler Arşiv Serisi Coşkun Plak Sahibinin Sesi Plak 1970 Son Veda Emre Plak 1978 Çilingir Sofrası 1978 Atlas Plak 1989 Çilingir Sofrası 1989 Sarp Kaset 1990 Çilingir Sofrası 1990 Sarp Kaset 1990 Günay Sanat Geceleri Kalite Plak 1991 Nostalji 1991" Tempa & Foneks 1996 "Müzeyyen Senar ve Kudsi Erguner" Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık 1989 Müzeyyen Senar'la Faslı Muhabbet Emre Plak 2001 En Son Okuduklarım Stüdyo Marşandiz 1975 Gül Yüzlülerin Şevkine Gel Coşkun Plak 1995 Akşam Oldu Hüzünlendim Ben Yine Coşkun Plak Sahibinin Sesi Plak 1992 Meşk Müzik Market 1969 Müzeyyen Senar Emre Plak 1977 Müzeyyen Senar Coşkun Plak Taş plakları 1933 (İlk taş plağı), Ümitlerim Hep Kırıldı/Aşk ve İnkisar, Columbia Hey Pınar Derin Pınar / Oh, Oh Ne Güzel Şey, Odeon Dertli Yârim / Urfa'nın Çevresi, Odeon Gül Pembe Yüzün / Güller Arasında, Odeon Bir Gizli Sözüm Var / Leyla, Odeon Gül Yüzünü Saklama / Seni Ben Çok Bekledim, Odeon Bahçemde Tek Gülüm Yok / Beter Ol, Odeon Ben Ağlarım Eller Güler / Bir Görüşte Sevdim Seni, Odeon Ben Küskünüm Feleğe / Gönül Senindir Artık, Odeon Benden Selam Olsun / Farfara, Odeon Çaya İner Ağlarım / Sevdaya Koşanlar, Odeon Bir İhtimal Daha Var / Ellere Uzaktan Bak, Odeon Haber Gelmez / Kapıldım Gidiyorum, Odeon Çıkar Yücelerden Yumak Yuvarlak / Köçekçe Şarkı Benli, Odeon Derbeder Bir Âşıkım / Sesimde Şarkısı Aşkın, Odeon Derdimi Kimlere Desem / Şarap Mahzende Yıllanır, Odeon (45lik Seri Nosu: 408) 1944, Doktor Her Gün Gelir Gider / Neyleyim Köşkü Neyleyim Sarayı, Odeon Eşimden Ayrıldım / Yorgun Bir Pınar Gibi, Odeon Fes Başıma / Yeşil Ördek Gibi, Odeon Fikrimin İnce Gülü / Söyleyemem Derdimi, Odeon Garip Anam / Yaralarım Çok Derin, Odeon Gönül Aşkınla Seni / Sevdim Pek Çok Sevdim, Odeon Hala Acıyor / Sende Leladan Mı Öğrendin, Odeon Haleli Gözler / Sun Da İçsin, Odeon Hancı / Çileli Başımın, Odeon 1953, Hicran Hastasıyım / Yine O Menekşe Gözler, Odeon Kastamonulu / Nereden Gördüm Seni, Odeon Küp İçinde Ayranım / Avcı Vurdu Ceylanımı, Odeon Neden Düştük Biz Bu Hale / O Yeşil Gözlerini, Odeon O Yeşil Gözlere Leylam / Senin Olsun Mendilim, Odeon (45lik Seri Nosu: 445) Şöyle Kuzum Hayaline / Çiçekler Arasında, Odeon Ümitsiz Bir Bekleyiş / Açılırsın Güzelim, Odeon Sevgilim Beni Bırakıp Kaçtı / Yoğurdum Var, Odeon Viraneye Dönmüş / Senin Sesin Gözlerinin Rengini Unutabilsem, Odeon Yollarına Gül Döktüm / Adın Yaşar Dillerde, Odeon Kızım Seni Aliye Vereyim Mi / Sabahın Seherinde, Odeon Benli / Çıkar Yücelerden, Odeon (270368) Bivefa / Bursa Türküsü, Odeon (270369) Alamam Doğrusu Desti Emele / Derdimi Ummana Döktüm, Odeon (270385) Ela Gözlüm / Hoy Beni, Odeon (270386) Gül Derler / Turnalar, Odeon (270391) Haleli Gözler / Sun Da İçsin, Odeon (270392) Leylâ Bir Özgecandır / Aşk Yolunda Bağrı Yanık, Odeon (270400) Ey İpek Kanatlı / Ne Yaptım, Odeon (270401) Ah Fadimem / Girdim Yarin Bahçesine, Odeon (270411) Çoban Kız / Yad Eller, Odeon (270423) Hasret Sarkisi / Mehtap, Odeon (270424) Hayal Deryası / Kız Göğsüne Taktığın, Odeon (270434) İki Karpuz / Sürmelimin Gözlerine, Odeon (270437) Adın Yaşar Dillerde / Yollarına Gül Döktüm, Odeon (270448) Kahramandır Türk Ordusu / Sinen Cennet Bağıdır, Odeon (270452) Dudağım Dudağında / Geçti Ömrüm, Odeon (270458) Yolculuk Var (I. Kısım) / Yolculuk Var (II. Kısım), Odeon (270462) Bayram Gecesi / Yurt Türküsü, Odeon (270463) Derman Kâr Eylemez / Enginde Yavaş Yavaş, Odeon (270464) Ah Bu Yerler / Bir Zaman Dalında, Odeon (270469) Çiya Çiya / Portakal, Odeon (270473) Mehtap / Ne İdi Ne Oldu Halim, Odeon (270474) Sevgilim (I. Kısım) / Sevgilim (II. Kısım), Odeon 270476 Gönül Civan İster / Yar Ayrılık Yakdı Beni, Odeon 270480 Çiçekler Arasında / Hayal, Odeon 270497 Akşam Güneşi / Körfezdeki Dalgın Suya, Odeon 270504 Bir İhtimal Daha Var / Ellere Uzaktan Bak, Odeon 270517 Gözlerin Hayran Bakarmış / Hicran Yine Hicranmı, Odeon 270518 Konyalı Kız / Püsküllü Belâ, Odeon 270525 Feraidir Kızın Adı / Hastayım Yalnızım, Odeon 270526 Gittin Bu Gidiş / Ninni, Odeon 270530 Dil Yaresi / Meftunun Oldum, Odeon 270538 Sen Bu Yaylaları / Yarin Bahçesinde, Odeon 270539 Halâ Acıyor / Sende Leylâdan Mı, Odeon 270542 Geçti Sevdalarla / Gönül Durup Dururken, Odeon 270544 Ahım Gibi Ah Var Mı / Güzel Bir Göz, Odeon 270545 Sensiz Geçen / Seyre Daldık, Odeon 270553 Değirmene Un Yolladım / İçimden Şu Zalim, Odeon 270558 Ilgıt Ilgıt Akan / Keklik, Odeon (270562) Çatlasa Bülbül / Gelse O Şuh Meclise, Odeon (270580) Evlerinin Önü Mersin / Kırmızı Gül, Odeon (270585) Hicran Hastasıyım / Yine O Menekşe Gözler, Odeon (270586) Arabaya Sen Bin / Cevrin Yetişir, Odeon (270602) Ela Ela Dose / Lofcalı, Odeon (270609) Demedim Hicranıma / Öyle Çektim Ki Cefa, Odeon (270616) Gamzedeyim Deva Bulmam / Sigaramın Dumanı, Odeon (270617) Kır Atıma Bineyim / Yalnız Kaldım Meyhanede, Odeon (270629) Ağlamakla İnlemekle / Vurma Avcı, Odeon (270630) Aşkın İle Gündüz / Evlerinin Önü Boyalı Direk, Odeon (270632) Sensiz Geçen Günleri / Emeller Aldatıp, Odeon (270636) Çubuğum Yok / Ayağına Giymiş Sedef Nalını, Odeon (270641) Ayrılık Yaman Kelime / Aşkın Beni Durmaz Yakar, Odeon (270646) Aman Cana / Benden Ayrılsan Da, Odeon (270647) Gezdim Yine Dün Gece / Gel Bu Akşam Benimle, Odeon (270652) Yine Gam Yükünün Kervanı Geldi / Geçti Ömrün Nevbaharı, Odeon (270658) Şaştım Allah'ım Şaştım / Türlü Derde Deva, Odeon (270688) Hasretle Yanan Kalbime / Kime Kin Ettin De, Odeon (270692) Doktor Civanım / Ne Olursun Güzelim, Odeon (270701) Mevlana / Ninni, Odeon (272) Bu Mu Ki Dünya Raci / Geçti Muhabbet Demi, Odeon (274) Farfara / Hancı, Odeon (310) Çok Geceler Bekledim / Çileli Başımın, Odeon (318) Senin Sesini Gözlerinin Rengini / Gönül Aşkınla, Odeon (331) Mehtaplı Gecelerde / Rüzgâr Kırdı Dalımı, Odeon (332) Ne Olursun Güzelim / Sarı Gülüm Var Benim, Odeon (342) Ayrılamam / Dünyada Biricik Sevdiğim Sensin, Odeon (368) Akşam / Leylakların Hayali, Sahibinin Sesi Âşıkım Sana / Kaçıp Gitti, Sahibinin Sesi Aşkınla Yanan / Gecenin Matemini, Sahibinin Sesi Ay Öperken / Balkonda Saatlerce, Sahibinin Sesi Ayrılık / Sahilde Sabah, Sahibinin Sesi Batan Gün Kana Benziyor / İşte Seni Seven Benim, Sahibinin Sesi Ben Yıllarca Yanmışım / Hicranla Harap Oldu, Sahibinin Sesi Bir Şarkı Okumuş / Hülyaya Büründü, Sahibinin Sesi Bir Taze Bahar / Gönülde Bir Ateş, Sahibinin Sesi Bülbül Ne Gezersin / Rafa Fincan Koydum, Sahibinin Sesi Çıkar Yücelerden / Leylâ, Sahibinin Sesi Gönülde Bir Ateş / Sevdama Yakın Gel, Sahibinin Sesi Güneş Yüzlü / Maçkalı (Bayan Şükriye İle Birlikte), Sahibinin Sesi Gurbet Mektubu / Sürmeyi Göz Öldürür, Sahibinin Sesi Hasta Bir Ümit İle / Seni Ölsem De Unutmam, Sahibinin Sesi Kış Gelse De / Mehtapta Geçen, Sahibinin Sesi Koklasam Saçlarını / Sevdama Yakın Gel, Sahibinin Sesi Mecnun (1. Kısım) / Mecnun (2. Kısım), Sahibinin Sesi Nazlı Kadın / Sevdamı Dilim Anlatamaz, Sahibinin Sesi Ömrümün Neşesiz Geçti Baharı / Uludağ, Sahibinin Sesi Ayrılık Yıldönümü / Ne Zaman Görsem Onu, Columbia Plak (17201) Avutulan Sevda / Baygın Suların, Columbia Plak (17215) Sarıyerli / Ümitlerim Hep Kırıldı, Columbia Plak (17218) Bir Bakışın Beni Mest Etti / Sevdamı Dilim Anlatamaz, Columbia Plak (17225) Aşk Kaptanı (Mahmure Şenses - Yesari Asım Türkoğlu) / Bahtiyarım Seni Bir Gün Sararsam (Müzeyyen Senar), Columbia Plak (17238) Notlar ↑  GAP Bölge Kalkınma İdaresi Bölge Müdürü. Kaynakça http://www.turizmhaberleri.com/koseyazisi.asp?ID=1861 "Cumhuriyetin divası toprağa verildi". Doğru Haber Radyo ve Televizyon Yayın İletişim ve Reklam A.Ş.. 10 Şubat 2015. http://www.kanalb.com.tr/haber.php?HaberNo=62486#.VOMPJ_l_sU0. Erişim tarihi: 2015-02-17.  "Türk Sanat Müziği devi Müzeyyen Senar vefat etti". ht. 10 Şubat 2015. http://habertava.com/turk-sanat-muzigi-devi-muzeyyen-senar-vefat-etti/. Erişim tarihi: 2015-02-17.  "Bu Iddiaya Çok Şaşıracaksınız". gencgazete.net. 08 Şubat 2015. http://www.gencgazete.net/haber/bu-iddiaya-cok-sasiracaksiniz-14777. Erişim tarihi: 2015-02-17.  Müzeyyen Senar'ın hayatı Alındı 18 Mayıs 2005 http://www.hurriyet.com.tr/21-00-muzeyyen-senar-konser-5002918 Cumhuriyetin Divası Müzeyyen Senar Hürriyet gazetesi haberi Müzeyyen Senar 97 yaşında vefat etti! Dış bağlantılar Internet Movie Database'te Müzeyyen Senar MusicBrainz'de Müzeyyen Senar diskografisi