Ostrogotlar Krallığı

Ostrogotlar Krallığı
—  Dogu Roma İmparatorluğu'na tabi krallık  —
[[Odoacer İtalya Krallığı|←]] 493–553 →
İtalya ve Balkanlarda Ostrogotlar Krallığı haritası
Başkent	Ravenna 540'a kadar Pavia 540 sonrası
Dil(ler)	Latince Gotca
Din	Gotlar arasında Aryanizm veya Ariusculuk Roma vatandaşları arasında: Kalsedon Katoliklik
Yönetim	Kalıtımsal monarşi
Tarihi
- Kurulma Büyük Teoderik'in Odoacer'i yenip öldürmesi	493
- Büyük Teoderik'in ölmesi	526
- Gotlar Savaşı başlaması	535
- Ravenna'nin Belisarius tarafından ele geçirilmesi	540
- Totila'nin Ostrogotlar Krallığı Kralı olması ve Ostrogotların kendilerini tekrar toplamaları	541
Yüzölçümü
- 493	525,000 km² km^2

İtalya tarihi

Antik Çağlar Antik İtalya halkları Terramare Villanova Etrüsk Magna Graecia Antik Roma Krallık Cumhuriyet İmparatorluk Orta Çağ Sicilya Emirliği Venedik Ceneviz Papalık Lombard Napoli Sardinya-Piemonte Krallığı Floransa Denizci cumhuriyetler Yeni Çağ İtalyan Rönesansı İtalyan savaşları İşgal altında İtalya Risorgimento 20. Yüzyıl İtalya Krallığı İtalyan Sosyal Cumhuriyeti İtalyan Cumhuriyeti Özel konular İtalya'nın askeri tarihi İtalya'nın kültürel tarihi İtalya'nın ekonomik tarihi İtalya'nın sosyal tarihi

Ostrogotlar Krallığı Germen asıllı Ostrogotlar kavmininin kralları Büyük Teoderik yönetimi altına İtalya'ya göçüp yerleşip kurduğu ve 493-553 döneminde İtalya'da ve Kuzeybatı Balkanlarda hüküm süren krallık.

Tarih

Ostrogotlar Krallığı'nın kurulması

Konstantinopolis'te Bizans sarayında bulunup yetiştirilen diğer bir Ostrogot diplomatik rehine Ostrogot kaviminin lideri olan Teodemir'in oğlu Büyük Teoderik 472'den beri Doğu Roma için devamlı büyük tehlike arzediyordu. İmparator Zeno Ostrogotların Konstantinopolis üzerine yürümelerini engel olmak için yüksek yıllık tazminat sağlamakla birrlikte ona patrici olma şerefi, Magister Militum rütbesi ve hatta Roma konsülü unvanı vermişti.

481'de Ostrogotlar kavmi kralı olan Teodemir ölünce Ostrogotlar kavmi kralı olarak oğlu Teodorik seçildi.İlk işi kavmıne oturacak ve gelişecek bir arazi ve ülke aramaya başladı ve Balkan yarımadasında Doğu Roma İmparatorluğu için çok büyük tehlike kaynağı olduğu anlaşıldı. 487'de Bizans Imparatoru Zeno bu tehlikeyi önlemek için uygun bir tedbir buldu. Bir barbar Germen Heruli kavimi lideri olan Odoacer İtalya'da Batı Roma İmparatoru Romülüs Augustus'u 476 yılında tahttan indirip Batı Roma İmparatorluğu'nu yıkıp, kendine İtalya Kralı ünvanı alarak İtalya'nın tümünü yönetmeye başlamıştı. Bu kendini tüm Roma İmparatoru olarak gören Doğu Roma İmpoaratoru Zeno'yu tedirgin etmekteydi. 488'de Büyük Teodorik bir Bizanslı elçi olarak bir diplomatik heyet ile tarafından İtalya'ya gönderildi. Bu diplomatik heyetin amacı İtalya'da kendine İtalya Kralı unvanı verip İtalya'nın tümünü yöneten Odoacer'a gözdağı vermek ve O'nun bu görevden ayrılıp İtalya'nın yönetimini esas yönetim hakkı olan Doğu Roma İmparatorluğu'na terketmesini istemekti.

Beklendiği gibi Odoacer bu teklifi kabul etmedi ve İmparator Zeno böylece Ostrogot Kralı olan Teodorik'i Odoacer ile savaşıp İtalya'yı almasını; bu bölgeye Ostrogotların göç etmesini ve Bizansa tabi olacakn yeni bir Ostrogot Krallığı kurmaya tesvik etti. Teodorik 488'de bu hedefe erismek için bir askeri kampanyaya başladı. Ostrogotlar önce Gepid kavimini mağlup edip Panonya'yı istila ettiler ve Padanıya'ya girdiler. Ostrogot ordusu Julian Alplerini geçip İtalya'ya girdi. 28 Ağustos 490'da ile Odoacer'in İtalya ordusuna karşı İsonzo Muharebesi'nde galip geldi. Odoacer Verona'ya kaçtı; oranın surlarını pekiştirip savunma mevzileri yaptırdı. Fakat Ostrogotlar ordusu surlar önüne geldiğinde, şehir kalesine kapanacağına, kale önüne çıkıp Ostrogotlar ordusuya bir meydan muharebesi yapmayı tercih etti. 30 Eylül 490'da Verona Muharebesi'ne girişti ve bunda da Odoacer mağlup oldu. Odoacer başkenti Ravenna'ya kaçtı. Teodorik Ostrogot ordusu ile kuzey İtalya'ya yürüdü ve Mediolanum (Milano) ve Pavia'yi eline geçirdi. Mediolanum'da Odoacer'in İtalya ordusunun büyük bir kısmı komutanları general Tufa tarafından Teodorik'e teslim edildi. Tufa'ya inanan Teodorik teslim olan Tufa komutasında en iyi askeri birliklerini Revanna üzerine gönderdi. Fakat Tufa tam bu şehir önünde iken yine taraf değiştirdi ve emrine verilmiş en iyi Ostrogotlar birliklerine saldirip onlari elimine etti. Teodorik elindeki Ostrogot birlikleri ile Ticinum (Pavia)'a sığındı. Odoacer ise Ravenna'dan çıkıp Teodorik'i Ticnium'da kuşattı.

Teoderik ve Odoacer böylece birbirleri ile savaşmaktayken German asıllı Barbar Germen kavimlerden olan "Burgundililer" kuzey-batı İtalya'da bulunan ve savunmasiz kalan Ligürya'ya akın yaparak bu arazileri tahrip edip, büyük ganimet topladılar ve resmen Romalı vatandaşı olan birçok kişiyi köle olarak esaret altına aldılar.

Ağustos 490'da Vizigot kralı II. Alarik tarihte pek nadir görülecek şekilde Ticinumda muhasara altında bulunan Ostrogotlar Kralı Teodorik'e askeri yardım birlikleri gönderdi. Bu kenti kuşatan Odoaker bunun üzeriene kuşatmayı bırakmak zorunda kaldı. Teodorik ve Ostrogotlar ordusu Ticimnum'dan çıkıp Odoacer ordusu peşine düştü. İki ordu 11 Ağustos 490'da Addo Nehri Muharebesi'ne giriştiler. Bu muharebede de Teoderik galip geldi ve Odoaker Ravenna'ya çekildi. Onu takip eden Teodorik ve Ostrogotlar ordusu Revanna'yı kuşatma altına aldı. Fakat Ravenna etrafında bataklıklar ve göller bulunan ve bu nedenle ikmal ve tedariki nisbetten kolaylıkla sağlanan çok koronaklı bir savunma mevkii idi. Kuşatma uzadıkça uzadı ve üç yıl kadar sürdü. Ancak 2 Şubat 493'da Ravenna Piskoposu'nun aracılığı ile iki taraf birlikte müzakerelere girip bir barış antlaşması imzaladilar. İtalya Teoderik'in Ostrogot Kralığı ve Odoaker'in İtalya Krallığı arasında ikiye bölündü ve Ravenna her iki kısmın da başkenti olacaktı.

15 Mart 493'de her iki tarafta barışı kutlamak için "Ad Laurentum" sarayında bir ziyafete gittiler. Bu ziyafet sırasında yemekler yendikten sonra şerefe kadehler kaldırıldığı zaman Toeodorik kılıcını çekip Odoaker'in boğazına saplayıp onu şahsen katletti. Aynı gün Teoderik'in verdiği emirler üzerine kan gövdeyi götüren büyük bir katliam uyguladılar. Ostrogotlar ordusu Ravenna'da bulunan tüm Odoaker ordusu askerlerini teker teker arayıp öldürdü. Odoaker'in karısı, kardeşi ve diğer akrabaları da öldürüldü.

Üç yıl süren savaştan sonra 100,000-200,000 kadar Ostrogotlar İtalya'ya göç ettirildi. Ravenna başkentli olarsk yeni Ostrogotlar Kralliği kuruldu.

Büyük Teoderik dönemi

Ostrogotla kavmı kralı olan Teoderik, İtlkaya merkezli Ostrogot Krallığı'na ilk kral oldu ve "Büyük Teoderik" olarak da anılmaya başlandı. Teoderik'in Ostrogot Krallığı İtalya, Sicilya, Dalmaçya ve İtalya'nın kuzeyindeki bazı arazilerde iyice yerleşmiş oldu. Teodorik Ostrogot Krallığı tebaları üzerinde tam hükmü olmakla beraber hukuken Roma vatandaşlığı taşıyan İtalya'lar için Konstantinopolis'de bulunan Doğu Roma İmparator'un naibi olarak hükümet etmekte idi. Teoderik gerçekte tüm İtalya üzerinde mutlak hükümdar olmakla beraber hayatının sonuna kadar hukuki olarak Roma vatandaşlarına karşı hukuken bir "naiplik" görevi olduğunu devamlı ilan etmekten vazgeçmedi. Böylece Teoderik hukuken aynı topraklar üzerinde yaşayan değişik hukuki statülü, değişik hukuklu, değişik dili olan, Hristiyanlığın iki ayrı mezhebinden olan iki değişik halk kütlesi üzrinde değişik iki hukuki statü ile hüküm sürdü. Bu iki değişik statülü halk arasında nikah huküne yasaktı. Teoderik aynı zamanda Toulouse şehrinde başkentleri olarak Galya (Fransa) ve İberik Yarımadası'nın üzerinde hükümdarlık yapan Vizigot Krallığı'nın da Teodeorik'in damadı olan kral II. Alarik'in ölümüyle onun yerine Vizigot Kralı ilan edilen Teoderik'ik torunu Amalrik için Teoderik naiplik görevini taşıyıp hukuken bu arazileri de yönetimi altında idi.

Teoderik hükümetinin son yıllarında Franklar ve Burgundililer krallıkları ile yakın müttefiklik kurmak için bir seri diplomatik evlenmeler organize etti. Teoderik boylece tüm Germen kaviminden halklar üzerinde bir tek güç olmak istmekteydi. Onun bu hedefi ona gayet önemli diplomatik güçler kazsndiracak diye Bizans ımpartorluğu yarafından endişe ile karşılanmaya başlandı. Bizans imparatoru, Franklar kralı olan I. Clovis ile müttefiklik görüşmelerine başladı. Bu görüşmelerden ortaya çıkan ittifak Teoderik öldükten sonra Ostrogotların İtalya'da yenilip oradan atılmalarına ufak da olsa bir etki yapmıştır.

Athalarik Dönemi 526-534

Büyük Teodorik Ağustos 526'da öldü. Onun yerine Ostrogotlar Kralligi tahtina kral olarak torunu Athalarik tahta geçirildi. Fakat Athalarik dah 10 yaşında idi ve daha yetişkin olmadigi kabul edilmekte didi. Ostrogotlar Kralligi'nin gercek yonetimi bir kral naibi eline birakildi. Athalarik'a ral naibi olarak da annesi Amalasuntha tayin edildi. Amalasuntha Büyük Teoderik'in kızı idi ve boylece Buyuk Teoderik'in kurulus prensiplerine gore Ostrogotlar Kralligi devletini idareye koyuldu.

Amalasuntha babasi Buyuk Teoderik gibi gayet derin ve iyi bir yüksek Dogu Romalı eğitimi almıştı. Idare ettigi devletin yonetiminde uyguladigi politika stratejisi Konstantinopolis'de bulunan Doğu Roma İmparatoru ve Doğu Roma Senato'su ile daha yakınlaşma amaclı idi. Bu stratejiye uygun olarak oğlu olan genc Kral Athalarik'e iyi bir Romalı eğitimi vermek için buyuk cabalar gostermeye basladi.^[1]

Fakat Amalasuntha bu politika stratejisi ve tutumu Ostrogotlar yüksek asiller sınıfının ve devletin Ostrogotlar ileri gelenlerinin hoşuna gitmedi. Halbuki Ostrogot devlet idarecilerinin ve devlet yonetim burokrasisinin cogu Romali vatandasi ve ozle hukuk gore Dogu Roma Imparatorlugu tebalari idi. Boylece Ostrogotluk Kralligi icindeki sistemik ikilik ortaya cikan celiskiler dolayisiyla devleti islemez hale getirdi. Once Ostrogotlara asillerin talepleri kabul edildi. Genc Kral Athalarik'e hoca olarak annesi ve taht naibi Amalasuntha tarafindna tayin edile Roama vatandasi olan hocalara gorevlerindne alindi ve onlarin yerine Ostrogot'lar asilli hocalar tayin edildi. Boylece fazla Dogu Roma egitimi almasi onlendi. Fakat bu Ostrogot egitimi hic basarilari olmadi ve Ostrogotlar ileri gelenlerinin tesviki ile Kral Athalarik gayet cok alkol kullanan ve gayet sefih bir jhayat yasayan kisye donusturuldu.^[2]

Ostrogotlar Kraligi yonetiminin bir kadinin eline gecip zayiflamasi dolayisiyla Buyuk Teoderik'in Ostrogotlar Kralligi etrafindan bulunan batida ve kuzeydeki komsu barbar kavimler ile kurdugu muttefikler agi sistemi bozulmaya basladi. Teoderik'in olumu ile onun Vizigotlar Kralligi kral naipligi sona erdi ve Vizigotlar Kralligi otonomi kazandi. Ostrogotlar Kraligi ile Vandal Kralligi arasındaki iliskiler gittikce daha dusmanca olmaya basladi. Franklar bir genisleme stratejisi uygulamaya basladilar. Buna uygun olarak Thuringinleri ve Burgundililer'leri tekrar egemenlikleri altina aldilar. Vizigotlar Kraligi'na savas acarak Vizigotlar Kralligi'nin elinde bulunan guney Galya arazilerini cogunu ellerine gecirip Vizigotlari hemen hemen Galya'dan attilar. Boylece Bati Avrupa'da Ostrogotlar Kralligi'nin diplomatik alanda guclu durumu ortadan kalkti ve Frankalr bu bolgede en onemli politik guc oldular.^[3]

Ostrogot ilerigelenleri bu basarilarindan cesarate alarak kralin annesi Amalasuntha'yi taht naipliginden ve Italya gercek idareceligininden uzaklatirma icin komplolar yapmaya başladılar. Amalasuntha bu komploların oğlu ve kendinin hükümet rejimine büyük bir tehdit oluşturduğuna karar verdi ve bu komplolarin onunu almak icin bu Ostrogot soylularindna olan komplocuların üçünü idam ettirdi. Tam bu sırada kendini pek güvenlikli hissetmeyen Amalasuntha yeni Bizans Imparatoru olan I. Justinianos bir mektup göndererek Ostrogot asilleri tarafından iktidardan ve İtalya'dan uzaklaştırılırsa Konstantinopolis'e sığınma imkanı olup olmadığını sormuştu.^[2]

Gerçekten bu ihtimal ortaya çıkmadı. 2 Ekim 534'de yasadigi sefih hayat ve alkolizm dolayisyla kral Athalarik genc yasta oldu. .^[4]

Theodahad Dönemi 534-536

Kral Athalarik'in 534'de ölümünden sonra Amalasuntha Kraliçe-naip olarak Ostrogotlar Krallığı'nı ve İtalya'yı de facto olarak idare etmeye devam etti. Fakat kendi aleyhinde komplolar hazırlamakta olduklarını bildiği Ostrogot asillerine karşı kendine destek sağlamak için bir erkek ortak Ostrogotlar Kralı seçmeye karar verdi.

Bunun için kuzeni olan Theodahad'ı seçti. Theodahad o zaman yetişkin ve tecrübeli, Ostrogotlar yönetici hanedaniı olan Amal sülalesi mensubu idi ve Büyük Teoderik'in kızkardeşi Amalafrida'nin oğlu idi.

Amalasuntha Theodahad'i ortak Ostrogotlar Kralı olarak 534'de tahta geçirdi. Fakat bu doğru bir tedbir olmadı; çünkü iktidar gücü kazanan Theodahad ya kendi emri ile ya da diğer asillerin komplolarına müsaade ederek Amalasuntha'yı Kraliçelikten atarak Toskana'da Bolsena Gölü üzerinde bulunan "Martana" adasına hapse gönderdi. 30 Nisan 534/535'de Amalasuntha sürgünde iken bu adada hamamda iken boğularak öldürüldü.^[5]

I. Justinianos İtalya'yı tekrar Doğu Roma İmparatorluğu'na katma stratejisi uygulamak için önce Amalasuntha taht naibi iken general Belisarius komutasında Sicilya'ya donanma ve asker göndermişti. Amalasuntha Sicilya'da çok az sayıda Ostrogot asıllı vatandaş bulunduğu ve nüfusun çoğunluğu Roma vatandaşlığı statülülerden oluştuğu için imparatorluk birliklerinin Sicilya'ya çıkmasına izin vermişti. İmparatorluk birlikleri hemen hemen hiç direniş görmeden Sicilya'yı ele geçirmekte iken Theodahad karısını tutuklatmıştı. I. Justinianos bunu kınadı. Fakat 30 Nisan 534/535'da Amalasuntha öldürülünce I. Justinianos bunu bir casus belli (savaş nedeni) olarak kullanıp Belisarius'un askerlerini İtalya anakarasına geçirmesine emir verip Ostrogotlar Krallığı ile Doğu Roma İmparatorluğu arasında 535-554 döneminde sürecek olana uzun Gotlar Savaşı'nı başlattı.

Belisarius ordusu ile İtalya anakarasına geçip ciddi direniş görmeden ilerlemeye başladı. Napoli şehri Belisarius eline geçti. Buna karşı Kral Theodahad'ın tutumu general Vitiges komutasindaki Dogu Romalara karşı koyan Ostrogotlar ordusu tarafından korkak ve gayriaktif olarak görülmeye başlandı. Belisarius ordusu Roma'ya yaklaşdıkça ve Theodahad'ın ciddi bir karşılıkta bulunmayacağı daha da açıklaşınca, Ostrogotlar ordu mensupları, Theodahad yerine, Ostrogotlar Kralı olarak kendi generalleri olan Vitiges'i kral ilan ettiler. Vitiges Theodahad'ın uzerine Roma'ya yürüdü, ama Thodahad oradan başkenti olan Ravenna'ya doğru kaçmıştı. Kaçmakta olan Theodahad "Vatreus Çayı"'nin dar vadisinde yakalanıp hemen idam edildi.

Ostrogotlar Krallığı'nda özel hukuk: Ostrogot ve Roma vatandaşı ayrımı

Ostrogotlar Kralligi kurucusu Buyuk Teoderik hukuken o zamana kadar görülmemiş statülü bir devlet kurmustu. Bu devletin arazileri ve halkı hukuken (Konstantinopolis'de baskenti olan) (Doğu) Roma İmparatorluğu yüksek yönetimi altında idi. Ama aynı arazilerde yaşayan iki değişik ozel hukuk statülü halk bulunmaktaydı. Roma vatandaşı olanlar İtalya'ya hüküm eden Büyük Teoderik'i Roma Imparatorlugu icin Italya'da taht naibi ve Italya'da ordu komutanı (magister militum) olarak kabul etmeleri gerekmekteydi. Ostrogot kavimine dahil olan halk üzerinde ise Teoderik Ostrogotlar Kralı olarak hükümdarlık yapmaktaydı. Bu aynı arazi üstünde yaşayan iki değişik halkın birbirleriyle evlenmeleri yasaklanmıştı. Bu devletin yasama organı sadece eski usulde (Doğu) Roma İmparatorluğu idi; devlet yönetimi de yine antik Roma imparatorluğu esaslarına göre yapılmaktaydı ve devlet memurlarının hemen hemen hepsi Roma vatandaşları idi. Böylece İtalya, tek yöneticili (ya taht naibi ya da kral) ve iki değişik halktan oluşan bir devlet halinde idi.

Ama bu devletin ordusu sadece Ostrogotlardan oluşmaktaydı ve bu ordunun kendi Ostrogotlar kullanışlarıns uyan hukuku, kaideleri, organizasyonu ve subayları bulunmaktaydı.

Bu devletin halkı din bakımından ikiye ayrılmıştı. Her iki halk da Hristiyan olmakla beraber Ostrogot halk genel olarak Ariyanizm mezhebine inanmaktaydı. Roma vatandaşları ise "Kalsedon Prensipleri"'ne uyan Katolik mezhepli idiler. Fakat ülkede genel olarak büyük bir dinsel tolerans atmosferi hakimdi. Bu kompleks dual devlet idare sistemi Büyük Teoderik'in yetenekli ve güçlü krallık idaresi döneminde gayet etkin olarak işledi. Teodorik kendi istediği tedbir ve politikaları Romalı vatandaşlarını hiç incitip gocutmadan ve böylece onlarda hiç ayrılık hıssi doğmasına neden olmadan uygulamayı gayet iyi başardı. Ancak hayatının sonuna doğru aldığı bazı politika tedbirleri iki halk arasında hafif sürtüşmelere yola açtı.

Teoderik'i takip eden Ostrogotlar Kralligi krallari idaresi altında ise bu devlet idare sistemi gittikçe bozuk işlemeye başladı. Sonunda Gotlar Savaşı döneminde bu devletin ozel hukuk sistemi iyice laçka olup hiç işlemez hale girdi.

Ostrogotlar Krallığı hükümdarları

• Büyük Teoderik 493–526
• Athalarik 526–534
• Theodahad 534–536
• Vitiges 536–540
• Ildibad 540–541
• Erarik 541
• Totila 541–552 (Baduila olarak da bilinmekte)
• Teya 552–553 (Teia veya Teja olarak da bilinmekte)

Ayrıca bakınız

• Ostrogotlar
• Büyük Teoderik
• Gotlar Savaşı (535-554)

Kaynakça

1. Bury (1923), Cilt. II, Bölüm XVIII, s. 159
2. Bury (1923), Cilt:II, Bölüm: XVIII, s. 160–161
3. Bury (1923), Bol.: XVIII, s.:161
4. Bury (1923), Bol.: XVIII, s.: 159-160
5. Bury (1923), c.:II, Böl.:XVIII, s.:163–165

Dış bağlantılar

• Bury, John Bagnell (1923). History of the Later Roman Empire Cilt. I & II, Macmillan & Co., Ltd.
• Amory, Patrick (2003), People and Identity in Ostrogothic Italy, 489–554. Cambridge: Cambridge University Press, ISBN 0-521-52635-3. (İngilizce)
• Burns, Thomas S. (1984), A History of the Ostrogoths, Bloomington:Indiana University Press ISBN=0-253-32831-4 (İngilizce)
• Heather, Peter (1996) The Goths, Oxford:Blackwell Publishers ISBN 0-631-16536-3 (İngilizce)