Panzerkampfwagen III

PzKpfw III Ausf J
PzKpfw III Ausf M
Çeşidi	Orta sınıf tank
Uyruğu	Almanya
Hizmet geçmişi
Hizmet	1937-1945
Kullanıldığı savaşlar	II. Dünya Savaşı
Üretim tarihi
Üretici	Daimler-Benz
Özellikler
Ağırlık	22 ton
Uzunluk	5.52 m
Genişlik	2.9 m
Yükseklik	2.5 m
Mürettebat	5 (komutan, silahçı, yükleyici, sürücü, telsizci)
Zırhı	70mm
Ana silahı	1×50 mm'lik top
Diğer silahları	2×7.92 mm'lik Makinalı Tüfek
Motor	265 hp (beygir gücü) (197 kW (kilowatt))
Harekat menzili	155 km
Azami hızı	40 km/s yolda 19 km/s arazide

Panzerkampfwagen III (Zırhlı muharebe aracı III), II. Dünya Savaşı'nda kullanılmış olan Alman savaş tankıdır.

1930'larda tasarımına başlanmış, savaşın sonuna kadar kullanılmıştır. Piyade koruma görevinden çok diğer tankları yok etmek için üretilmiştir. Alman Blitzkrieg (Yıldırım savaşı) savaş öğretisi uyarınca Panzer IV'ler piyadelere yakın destek vermek için Panzer III'ler ise hem geri çekilirken hem de ilerlerken diğer tankları korumak için yapılmıştır. Tankın üretimine 1943'de son verildi. Türkiye N modelinden 56 tane sipariş etti ama bunlardan sadece 22 tanesi Türkiye'ye ulaşabildi.

Üretim süreci

Heinz Guderian'ın orta sınıf bir tank için gerekli özellikleri belirtmesinin ardından, 11 Ocak 1934'te Ordu Silahlar Departmanı orta sınıf bir tank için gereken özellikleri yayınladı. Bu tank en fazla 24 ton ağırlığında ve 35 km/sa'lik hıza sahip olmalıydı. Araç, Alman Panzer birliklerinin ana muharebe tankı görevini üstlenecek ve düşman tanklarını yok etmekle görevlendirilecekti.

Daimler-Benz, Krupp, MAN ve Rheinmetall ihaleye girdiler ve birer ilk örnek sundular. Testler 1936-1937 yılları arasında sürdü ve Daimler-Benz modelinin en iyi seçim olduğu anlaşıldı. Ancak diğer modellerin gelişme aşamasında yaşanan sorun burada da ortaya çıktı. Versay Barış Antlaşması gereği Alman ordusu zırhlı savaş aracına sahip olamazdı. Bu sıkıntıyı aşabilmek için ilk model ZW (Zugführerwagen - komutan arabası) sonrakiler ise mittlerer Traktor (orta sınıf traktör) olarak adlandırıldı.

Geliştirme aşamasında tankın kaç milimetrelik top kullanacağı konusunda tartışmalar yaşandı. Hereeswaffenamt, 37mm'lik topu istiyordu çünkü piyadelerin elinde bulunan tanksavar topunun da çapı buydu. İkisininde aynı mermiyi kullanması lojistik desteği kolaylaştırıcaktı. Mekanize Birlikler Müfettişliği başkanı Guderian von Lutz ise 50mm'lik top olmadan düşman tanklarının yok edilemeyeceğini savundu. Tartışmalar sonunda 37mm'lik topta anlaşmaya varıldı, ancak taret halkası ilerde 50mm'lik top takılacak biçimde geniş çaplı olarak tasarlanacaktı. Bu karar, savaşın ilerleyen dönemlerinde tankın daha güçlü silahlarla donatılabilmesini ve yeni tanklarla başa çıkabilmesini sağladı.

Tank beş kişilik mürettebata sahip olacaktı. Bunlar kumandan, silahçı, mermi yükleyici, sürücü ve telsizci şeklinde olacaktı. Mürettebatın birbirleri ile iletişime geçmesi için kapalı devre telsiz düzeni kullanılacaktı. Panzer III'ler zırh, hız ve silah bakımından fazla etkileyici tanklar olmasalar da kapalı devre telsiz düzenleri ve üstün Alman optik teknolojisi sayesinde savaş alanında daha rahat devinip daha rahat savaşabiliyorlardı.

Zırh

Panzer III A'dan C'ye kadar olan seride 15mm'lik hafif eğimli çelik zırhlar kullanılmıştır. Kısa zamanda bu zırhın çok yetersiz olduğu anlaşılınca D, E, F ve G modellerinde 30mm'lik zırh kullanılmıştır. Ayrıca H modeli ön tarafta ikinci bir 30mm'lik zırha sahipti. J modelinde ise ön ve arka zırhlar 50mm'ye yükseltilmişti. L, M ve N modellerinde ise ön tarafa ek olarak 20mm'lik zırh eklenmişti.

Tank birlikleri geri çekilirken veya ilerlerken arkadan gelen mermilere karşı dayanıksız oldukları için çok dikkatli bir şekilde ilerlemeleri gerekiyordu. Panzer III'ler ise ilerlerken ve geri çekilirken kalın arka zırhları sayesinde diğer tankları koruyabiliyordu.

Silahlar

Panzer III diğer tanklarla savaşmak için yapılmıştı, bundan dolayı A modelinden F modeline kadar olan modeller Alman anti-tank topu 37 mm KwK36 L/45 ile donatılmıştı. Ancak tank tasarım gereği daha yüksek çaptaki toplar takılacak biçimde yapılmıştı, G'den M'ye kadar olan modellerde 50 mm KwK38 L/42 ve 50 mm KwK39 L/60 topları kullanıldı.

N modelinde tanka 75 mm KwK37 L/24 topu takıldı. Bu ilk Panzer IV modellerinde kullanılan toplardı. N modeli diğer Panzer III'lerin tersine yakın piyade desteği için kullanıldı ve tank yokedici STUG III'lerin yerini aldı.

A'dan F'ye kadar olan modellerde tarete iki adet gövdeye de bir adet 7.92 mm makinalı tüfek takıldı. Sonraki modellerde ise tarette kullanılan bir tane makineli tüfek çıkartıldı.

Ayrıca bakınız

• II. Dünya savaşı ilk yıllarında kullanılan tankların karşılaştırması
• II. Dünya Savaşı zırhlı araç listesi
• II. Dünya Savaşı'nda Almanya tank üretimi#Toplam Üretim

Wikimedia Commons'ta Panzerkampfwagen III ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.