Rusya Federasyonu Komünist Partisi
| Rusya Federasyonu Komünist Partisi Коммунистическая Партия Российской Федерации | |
|---|---|
 | |
| Kısaltma | KPRF |
| Genel başkan | Gennadi Züganov |
| Kuruluş tarihi | 14 Şubat 1993 |
| Öncülü | Sovyetler Birliği Komünist Partisi |
| Merkez | Moskova |
| Gazete(leri) | Pravda |
| Üyelik | 156,528[1] |
| İdeoloji |
Komünizm Marksizm-Leninizm Sosyalist vatanseverlik Stalinizm |
| Siyasi pozisyon | Aşırı sol |
| Resmî renkleri | Beyaz, Mavi, Kırmızı |
| Duma |
42 / 450 |
| Yerel Parlamentolar |
460 / 3.787 |
| İnternet sitesi | |
| kprf.ru | |
| Parti bayrağı | |
 | |
|
| |
Rusya Federasyonu Komünist Partisi (RFKP) (Rusça: Коммунистическая Партия Российской Федерации; КПРФ; Kommunisticheskaya Partiya Rossiyskoy Federatsii; KPRF) Rusya'da 1993 yılında kurulan siyasi partidir. Ağustos 1991'de selefi Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin kapanmasından sonra, 14 Şubat 1993 tarihinde Rus Komünistlerinin II .Olağanüstü Kongresi'nde kuruldu. Partinin resmi siyasi görüşü komünizm, Marksizm-Leninizm ve sosyalist vatanseverliktir.
Sovyetler Birliği Komünist Partisi’nin halefi olan KPRF, Birleşik Rusya Partisi’nden sonra Rusya’nın ikinci büyük siyasi partisidir. Rusya Leninist Genç Komünistler Birliği ( Komsomol) partinin gençlik yapılanmasıdır.
Rusya’da sosyalizmin yeniden inşaa edilmesi, bilimsel ve teknolojik ilerleme, bilimsel sosyalizmin ilkelerine dayalı olarak sosyal adaletin tesisi,insanın sömürülmesinin engellenmesi, mülkiyet hakkının korunmasıyla birlikte kollektivizasyon ve kooperatifin geliştirilmesi, tarım ve sanayide modern teknolojinin kullanılması, Sovyet dönemi sosyal güvencelerin restorasyonu partinin temel amaçlarıdır. Büyük ölçekli işletmelerin kamulaştırılmasını savunan ama özel sektörde küçük ve orta ölçekli işletmelerin korunmasına yönelik bir ekonomik program belirler.
Emekçilerin gerçek iktidarını temsil eden bir devlet inşaa ederek emekçilerin çıkarlarını savunarak, kırsal alanda tarımda kolektif formların öncü rolünün geliştirilmesini ve sosyal odaklı planlamayı uygun görür. Doğal kaynakların millileştirilmesi ,yerli üretimin geliştirilmesi, dışa bağımlılığın azaltılması,fiyatlar üzerinde devlet kontrolünün sağlanması, dengeli bir maliye politikası uygulanmasını amaçlar. Bilimsel ve teknik potansiyelin geliştirilmesi ve iyileştirilmesine, toplumsal çıkarların dikkate alınmasına önem verir. Uluslararası ilişkilerde BDT(Bağımsız Devletler Topluluğu) ülkeleriyle ekonomik ilişkilerin öncelikli olarak geliştirilmesini hedefler.
Tarih
Sovyetler Birliği Komünist Partisi’nin halefi olarak Rusya Komünistlerinin II.Olağanüstü Kongresi’nde 14 Şubat 1993 tarihinde kurulmuştur. Rusya Federasyonu Komünist Partisi; Komünistler Birliği ve Emekçi Sosyalist Parti’nin birleşimiyle kurulan KPRF kısa zamanda yeni üyelerin katılımıyla hızla güçlenerek 500.000 üyeye sahip Rusya’nın en güçlü siyasi yapılanması haline gelmiştir.
Gennadi Züganov , eski Sovyet siyasetçiler Yegor Ligachev ve Anatoly Lukyanov partinin kurucuları arasında yer almış ve İkinci Olağanüstü Kongre'de Gennadi Züganov parti lideri seçilmiştir.
1995 parlamento seçimlerinde birinci gelmiş ve 157 milletvekili ile meclisteki en güçlü siyasi parti olmuştur. Gösterdiği bu başarının ardından parti 1996 devlet başkanlığı seçimlerinde Boris Yeltsin karşısında en önemli muhalif gücü oluşturdu. Züganov, Yeltsin’e karşı kampanya başlatarak ülkede yurtsever bir blok oluşturdu. 30’dan fazla sol siyasi örgütün oluşturduğu Sergey Baburin önderliğindeki Rusya Halk Birliği, Rusya Halk Yurtseverler Birliği ( NPSR ) ve bazı sağcı örgütler de Züganov’a destek verdi. Bu koalisyon 2000 yılındaki başkanlık seçimlerinde de KPRF’ye destekledi. Züganov hileli olduğunu iddia ederek sonuçlarına itiraz ettiği 1996 devlet başkanı seçimlerinde ilk turda % 32, ikinci turda % 40 oy aldı.
1998 yılında ülkede yaşanan ekonomik krizin de etkisiyle Komünist Parti, devlet başkanı Boris Yeltsin'in görevden alınması çağrısında bulunmuştur. 19 Aralık 1999 Genel Seçimlerinde pek çok komünist ve sosyalist ideolojide parti seçime katılmasına rağmen KPRF, % 24,29 oy oranıyla yine birinci gelmiştir.
Züganov 2003 seçimlerinden hemen önce Kremlin’in Rodina adlı partiyi KPRF'nin oylarını bölmek için kurduğunu iddia etti. Gerçekten de Rodina 2003 seçimlerinde % 9,2 oy oranıyla 450 milletvekilliğinden 37’sini kazanmış ve KPRF’nin ise milletvekili sayısı 113’ten 52’e düşmüştü.
KPRF 2007 parlamento seçimlerinde Sergey Baburin önderliğindeki Halk Birliği’nden yeniden destek aldı. 2007 ve 2011’de yapılan yasama seçimlerinde de KPRF lideri Züganov yapılan usulsüzlükleri eleştirerek ultra liberallerin seçime hile karıştırdığını iddia etti. 18 Aralık 2011’de seçim usulsüzlüklerini protesto eden mitingler düzenlense de fayda etmedi.
KPRF 2014’te Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Lugansk Halk Cumhuriyeti'nin Rusya tarafından tanınması çağrısında bulundu.
İdeoloji
KPRF 2008 yılında kabul edilen yeni programda Rusya emekçilerinin ve ulusal çıkarların korunmasını temel hedef olarak belirlemiştir. Partinin stratejik hedefi Marksizm-Leninizm rehberliğinde 21.yy.’a uygun yenilenmiş bir sosyalizm modelini uygulamak, bilimsel ve kültürel ilerlemelere öncülük etmektir.
KPRF programına göre ülkede üç aşamada reform amaçlamaktadır . İlk aşamada , KPRF liderliğinde işçileri temsil edecek bir koalisyon ile emekçi iktidarını tesis etmek. Bu amaçla 1990’lı yıllarda özelleştirilen büyük işletmelerin derhal kamulaştırılması gerekmektedir. Ancak küçük işletmeler ve üreticiler iktidar tarafından desteklenecek ve özellikle bu sektör büyük sermaye, bürokratlar ve mafyaya karşı korunacaktır. Konseyler yoluyla işletmelerin yönetimlerinde reform yapılacaktır. Rusya bir Sovyet Cumhuriyeti halinde yeniden inşaa edilecektir. İkinci aşamada konseyler ve sendikaların rolü daha da artacaktır. Ekonomik faaliyetlerin sosyalist forma kademeli olarak geçişi yapılacaktır, ancak küçük özel sermaye muhafaza edilecektir. Üçüncü ve son aşamada ise sosyalizm inşaa edilecektir.
Züganov son dönemde Çin’de Deng Xiaoping ’in sosyalist modelinin başarılı olduğunu belirterek sosyalizmin yeniden inşaasında buna önem verilmesi gerektiğini belirtmiştir. Deng Xiaoping ’in eserlerinin parti üyelerince okunmasını öneren Züganov 2008 yılında Çin’e yaptığı ziyarette “Rusya daha önce Çin deneyimini uygulasaydı Sovyetler Birliği dağılmazdı demiştir..
Parti Programı
Komünist Parti mevcut koşullarda Rusya Federasyonu ’nda şunların uygulanmasını gerekli görmektedir:
-Nüfusun hızla azalmasına karşı tedbirler almak, aile teşvik politikası uygulamak, devlet ana okullarını tekrar açmak ve genç ailelere konut sağlamak.
-Ekonomide stratejik sektörlerdeki doğal kaynakları kamulaştırmak ; bu sektörlerdeki gelirleri tüm vatandaşların çıkarları doğrultusunda kullanmak ( Züganov özellikle doğalgaz ve petrol gelirlerinin adil paylaşımıyla ve doğru kullanımıyla Rus halkının refaha ulaşacağını iddia etmektedir.
-Seçimlerde hilelere son vermek.
-Bağımsız bir yargı sistemi oluşturmak.
-Yoksullukla mücadele etmek ve bu bağlamda temel tüketim ürünleri üzerinde fiyat kontrolü uygulamak.
-Emeklilik yaşını düşürmek.
- Toplu konut sistemini yaygınlaştırarak, sokaklarda yaşayan insanların barınma ihtiyacını gidermek ve belediye hizmetleri için alınan ücretlerin aile bütçesinin % 10’unu geçmemesini sağlamak.
-Bilimsel çalışmaları teşvik etmek için bilim adamlarının maaşlarını yükseltmek ve bilimsel araştırmalar için bütçeden ayrılan fonu arttırmak.
-Sovyet dönemindeki ücretsiz eğitim sistemini uygulayarak üniversite öğretiminde de eskisi gibi yüksek eğitim standartlarını getirmek.
- Ücretsiz ve kaliteli sağlık sistemi kurmak.
- Yüksek teknolojili üretim alanını hızla geliştirmek .
-İnsanların temel gıda ihtiyaçlarını düşük fiyatla karşılayabilmesi için tarımsal ürünlerin üretimi ve işlenmesinde büyük kolektif çiftlikleri desteklemek.
-Ülkenin çevresel güvenliğini sağlamak.
-İç borç sorununu derhal çözmek.
- Düşük gelirli vatandaşları vergiden muaf tutmak.
-Küçük ve orta ölçekli işletmelerin gelişimi için gerekli koşulları yaratmak .
-Kültürel ürünlerin erişilebilirliğini sağlamak için kültürün ticarileştirilmesine son vermek. Manevi birlik ve beraberliği korumak için ulusal kültürün gelişimini savunmak.
-Rus ve Sovyet tarihine yönelik iftiralara son vermek.
-Yolsuzluk ve suçla mücadelede sert tedbirler uygulamak.
-Ulusal savunmayı güçlendirmek ve bu amaçla askerlerin maddi durumlarını ve sosyal güvencelerini iyileştirmek.
-Rusya'nın toprak bütünlüğünü korumak ve yurt dışında yaşayan Rus vatandaşların haklarını müdafaa etmek.
-Dış politikada barışa dayalı, halkların karşılıklı saygı ve sevgisini esas alan tüm dünya ülkeleriyle gönüllü bir birlik kurmak.
KPRF, SBKP’nin 1956 yılından sonraki politikasının aksine Yosif Stalin ’in şahsiyetine değer vermektedir. Ancak Rus Ortodoks Kilisesi’ne saygı göstermektedir. Parti , batı medyasının özendirdiği eş cinselliğin de gençler için tehlikeli olduğunu belirtmektedir.
Hizipleşmeler
Partide çeşitli fraksiyonlar oluşmuştur;
Sol görüşlü ulusalcılar bu fraksiyonlardan en önemlisidir. Özellikle tarihçi Lev Gumilev’in eserlerinden etkilenen bu grup tarihsel sosyalist mirasa sahip çıkmakta, uluslararası alanda sınıf mücadelesinden ziyade medeniyetler çatışmasını öne çıkarmaktadır.
Marksist-Leninist grup sınıf mücadelesine önem verir, milliyetçilik ve sosyal demokrasiye karşı çıkar. Richard Kosolapov bu grubun önemli bir üyesidir.
Reformcular ; Sosyal-demokrat ve reformist komünistlerden oluşan bu grup Sovyetler Birliği dönemindeki bazı yanlışları gündeme getirir. Partinin kurulduğu II.Olağanüstü Kongrede çoğunlukta olan bu grup zamanla azınlık durumuna düşmüştür.
Parti Yapısı
Demokratik merkeziyetçilik ilkesine önem veren partide yönetim işlerini Merkez Komite yürütür. 81 federal bölgede şubesi bulunmaktadır. Her bölge şubesi bölge komitesi birinci sekreteri tarafından yönetilir.
Partinin merkezi Moskova’dadır. Rusya Federasyonu Leninist Komsomol örgütü partinin en önemli yapılanmasıdır.
Liderlik
Parti Merkez Komitesi tarafından kontrol edilir . Merkez Komitesi parti ve kongre kararları ile parti programını hazırlar. Rusya Federasyonu Komünist Partisi Merkez Komitesi'nin 24 Şubat 2013 tarihinde seçilen üyeleri şunlardır:
- Gennadi Züganov
- İvan Melnikov
- Vladimir Kaşin
- Valeri Raşkin
- Dimitri Novikov
- Yuri Afonin
- Nikolay Vasilev
- Leonid Kalaşnikov
- Kliçkov Andrey
- Nikolay Kolomeytsev
- Boris Komotski
- Sergey Levçenko
- Vladimir Nikitin
- Sergey Obukhov
- Sergey Reşulski
- Valentin Romanov
- Nikolay Karitonov
- Valentin Şurçhanov
Uluslararası İşbirliği
KPRF 1993 yılında Sovyetler Birliği ’nden ayrılan devletlerdeki Komünist Partilerle bir araya gelerek Komünist Partiler Birliği’ni kurdu. 2001 yılında bu örgütün liderliğini Gennadi Züganov üstlenmiştir.
KPRF Avrupa Sol Partisi ile dostane ilişkiler sürdürmekle birlikte bu grubun üyesi değildir.Çin Komünist Partisi ile de dostane ilişkiler vardır.
Basın ve Medya
Partinin yayın organı Pravda gazetesidir. Gazetenin 30'dan fazla bölgesel sürümü vardır . Parti ayrıca Sovetskaya Rossiya ( Sovyet Rusya) adında bir gazete de çıkarmaktadır.
Finansal Durum
Finansal rapora göre 2006 yılında KPRF bütçesine 127.453.237 ruble ( 3.998.835 $ ) girmiştir. Gelirlerin kaynakları şu şekildedir;
% 29 - Aidat
% 30 - federal bütçe
% 6 - bağış
% 35 - diğer gelirler
2006 yılında giderler ise 116.823.489 ruble ( 3.665.328 $ ) olmuştur:
% 5 - bölge şubeleri için
% 21 - promosyon (bilgi , reklam, yayıncılık , baskı)
% 10 - yönetim organlarının giderleri
% 7 - Seçim hazırlıkları ve referandumlar için
% 36 - medya ve eğitim kurumlarına
2008 yılında KPRF bütçe gelirlerinin % 70’ini devletten sağladı. Rusya Federasyonu Komünist Partisi XIII Kongresi raporuna göre , 2008 yılında 10 ay boyunca , toplam bütçede üyelik aidatları 8 milyon ruble , bağışlar 36 milyon ruble, hükümet fonları 148 milyon ruble, diğer gelirler de 106 milyon ruble etmiştir.
Seçim Sonuçları
KPRF büyük şehirlerde ve büyük sanayi ve bilimsel merkezlerinde, kırsalda ise özellikle Moskova çevresindeki küçük kasaba ve şehirlerde güçlüdür. Örneğin, KPRF 2007 yasama seçimlerinde Moskova Devlet Üniversitesi'nde kurulan sandıklarda ezici bir çoğunlukla birinci gelmiştir. KPRF, Sibirya ve Urallar’daki bazı büyük şehirlerde de güçlü durumdadır. Parti diğer kırsal kesimlerde ise Birleşik Rusya Partisi’nin seçim yolsuzluklarından ve seçimdeki hilelerinden oyların düştüğünü iddia etmektedir.
Başkanlık Seçimleri
Rusya Federasyonu’nda düzenlenen tüm başkanlık seçimlerinde Komünist Parti adayı ikinci olmuştur. 20 Şubat 2012'de Boris Nemtsov, Sergey Baburin ve Sergey Udaltsov gibi bazı muhalif politikacılar 1996 seçimlerinde Yeltsin lehine yapılan seçim sahtekarlıklarına şahit olduklarını ve bu seçimde Yeltsin’in kesin olarak yenildiğini,Komünist Parti lideri Züganov’un galip geldiğini iddia etmişlerdir.
Züganov bağımsız gözlemci raporlarına göre % 17,18 oy aldığı 2012 seçimlerinde de Putin lehine büyük çapta seçim sahtekarlığı yapıldığını belirtmiştir.
Seçimler
Meclis Seçimleri
| Yıl | Oy yüzdesi | Oy sayısı | Koltuk sayısı | Duma'da koltuk sayısı yüzdesi |
|---|---|---|---|---|
| 1993 |  12,4 |
6,666,402 | 42 |
9,3 |
| 1995 | 22,3 |
15,432,963 | 157 |
34,9 |
| 1999 | 24,29 |
16,196,024 |  113 |
25,1 |
| 2003 | 12,61 |
7,647,820 | 51 |
11,3 |
| 2007 | 11,57 |
8,046,886 | 57 |
12,7 |
| 2011 | 20,46 |
12,599,507 | 92 |
20,44 |
| Region | 2003 % |
2007 % |
2011 % |
|---|---|---|---|
| Murmansk Oblastı | 7,44 | 17,47 | 21,76 |
| Komi Cumhuriyeti | 8,72 | 14,23 | 13,46 |
| Vologda Oblastı | 8,77 | 13,44 | 16,78 |
| Leningrad Oblastı | 9,05 | 17,07 | 17,31 |
| Sankt Peterburg | 8,48 | 16,02 | 15,50 |
| Pskov Oblastı | 15,17 | 19,41 | 25,13 |
| Moskova Oblastı | 9,67 | 18,81 | 19,35 |
| Oryol Oblastı | 16,28 | 17,58 | 31,98 |
| Samara Oblastı | 17,38 | 18,39 | 23,13 |
| Stavropol Krayı | 13,70 | 14,28 | 18,40 |
| Dağıstan | 18,31 | 6,64 | 8,38 |
| Omsk Oblastı | 16,23 | 22,90 | 21,87 |
| Tümen Oblastı | 9,94 | 8,43 | 11,74 |
| Tomsk Oblastı | 12,60 | 13,37 | 22,39 |
| Ulusal | 12,61 | 11,57 | 19,20 |
Yerel seçimler
| Bölge | 2003-2005 % |
2009 % |
|---|---|---|
| Arhangelsk Oblastı | 8,61 | 16,67 |
| Bryansk Oblastı | 18,57 | 22,76 |
| Vladimir Oblastı | 20,33 | 27,75 |
| Volgograd Oblastı | 25,83 | 23,57 |
| Kabardino-Balkarya | 8,69 | 8,36 |
| Karaçay-Çerkesya | 15,57 | 10,07 |
| Nenets Özerk Okrugu | 25,86 | 20,51 |
| Tataristan | 6,34 | 11,15 |
| Hakasya | 7,04 | 14,69 |
| Toplam | 12,79 | 15,88 |
Başkanlık seçimleri
| Seçim yılı | Aday | Birinci tur | İkinci tur | ||
|---|---|---|---|---|---|
| toplam oy | toplam oy yüzdesi | toplam oy | toplam oy yüzdesi | ||
| 1996 | Gennadi Züganov | 24.211.686 | 32,0 (#2) | 30.104.589 | 40,3 (#2) |
| 2000 | Gennadi Züganov | 21.928.468 | 29,2 (#2) | ||
| 2004 | Nikolay Haritonov | 9.513.313 | 13,7 (#2) | ||
| 2008 | Gennadi Züganov | 13.243.550 | 17,7 (#2) | ||
| 2012 | Gennadi Züganov | 12.318.353 | 17,2 (#2) | ||
Kaynakça
| ||||||||||||||||||
