Türkiye arması

Türkiye arması
Ayrıntılar
Kullanan	Türkiye Cumhuriyeti
Elemanlar	Ay yıldız
Kullanımı	Türk pasaport ve vizelerlerinde[1] Kimliklerde[2] Devlet kurumlarının logolarında Türkiye'nin dış temsilciliklerinde

Türkiye arması elçilik girişlerindeki panolarda kullanılır

Türkiye arması, pasaportlarda, nüfus cüzdanlarında ve dış temsilciliklerde kullanılan sembol olan ay yıldızdır. Türkiye arması, Fransa arması ve diğer bazı ülkelerin armasında olduğu gibi yasal olarak düzenlenmemiştir, bu yüzden fiiliyatta armada kullanılan renkler ve bazen ay yıldızın baktığı yön farklılık gösterebilmektedir. Çeşitli devlet kurumlarında ve nüfus cüzdanlarında kırmızı zeminde beyaz ay yıldız kullanılır. 1930'lardan başlayarak kullanılan eski nüfus cüzdanlarında beyaz zeminde kırmızı olarak sola bakan ay yıldız kullanılmıştır. Türk pasaportlarının kapağında altın sarısı, sayfalarında ise kırmızı zemin üzerinde beyaz ay yıldız bulunur. Elçilik girişlerindeki panolarda altın sarısı zemin üzerinde kırmızı ay yıldız vardır.

Türkiye arması, sade olması ve bayrağındaki sembolü kullanması açısından ülkelerin çoğunun armasından ayrılır, bu açıdan İsviçre armasına benzer.

Tarihçe

1922'de saltanatın kaldırılması ile padişahın armasının kullanımı bırakılmış, yerine bayraktaki ay yıldızın kullanımı benimsenmiştir. 1925'te Maarif Vekaleti, farklı bir devlet arması belirlemek için bir yarışma düzenlemiş ve sonucunda ressam Namık İsmail'in arması birinci olmuştur.^[3][4] Türklerin simgesi olarak kabul edilen Bozkurt figürünün yer aldığı arma resmî olarak kayda geçirilmemiş ve hiç kullanılmamıştır.^[4] Bunun yerine yalnızca ay yıldızın arma olarak kullanılmasına devam edilmiş, nüfus cüzdanları ve pasaportlar buna göre düzenlenmiştir.

2014 yılının ağustos ayında ise iktidarda bulunan Adalet ve Kalkınma Partisi'nin Şanlıurfa milletvekili Zeynep Karahan Uslu resmî olarak yeni bir armanın tasarlanması için 30 milletvekiliyle birlikte Türkiye Cumhuriyeti Devleti Resmî Armasının Belirlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı'nı partisinin grup başkanlığına sunmuştur.^[5]

Armanın farklı kullanımları

• 
  Namık İsmail'in arma tasarımı
• 
  Kırmızı zeminde çerçeveli beyaz ay yıldız
• 
  Pasaport sayfalarında kullanılan tasarım
• 
  Atatürk'ün nüfus cüzdanında kullanılan ters ay yıldız

Resmi kurumların kullandığı diğer arma ve logolar

• 
  Cumhurbaşkanlığı arması
• 
  Türkiye Büyük Millet Meclisi arması
• 
  Eski Başbakanlık arması
• 
  Yeni Başbakanlık arması
• 
  Dışişleri Bakanlığı arması

Ayrıca bakınız

• Türk bayrağı
• İstiklâl Marşı

Kaynakça

1. "Turkish Visa Tips" (İngilizce). turkeytravelplanner.com. 20 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150220141646/http://www.turkeytravelplanner.com/details/BorderFormalities/visa_tips.html. 
2. "Akıllı Kart (Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Kartı)". Hürriyet. 20 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150220141350/http://fotogaleri.hurriyet.com.tr/GaleriDetay.aspx?cid=18506&p=1&rid=2. 
3. Pâkalın, Mehmet Zeki. Osmanlı tarih deyimleri ve terimleri sözlüǧü. 1 (1971 bas.). M.E.B. Devlet Kitapları. s. sayfa 83. http://books.google.com/books?id=39gqAAAAMAAJ&q=%22Namik+Ismail+bu+son+n%C3%BCmune+%C3%BCzerinde+ufak+bir+tadil+yapti+ve+son+sekil%22&dq=%22Namik+Ismail+bu+son+n%C3%BCmune+%C3%BCzerinde+ufak+bir+tadil+yapti+ve+son+sekil%22&hl=en&ei=g-60Tq-8IuuNmQWPyKXKAw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCwQ6AEwAA. Erişim tarihi: 17 Kasım 2011. 
4. "Arma". Aksiyon Dergisi (373). Ocak 2002. http://web.archive.org/web/20050227030525/http://www.aksiyon.com.tr/detay.php?id=12193. Erişim tarihi: 20 Şubat 2015. "Cumhuriyetin ilk yıllarında Türkiye’nin kendi armasını yapmak için girişimler olmuş. Ancak bir türlü hayata geçirilemeyen bu proje kapsamında, 1927 yılında Milli Eğitim Bakanlığı tarafından bir yarışma açılmış. Birçok eserin katıldığı yarışmada Namık İsmail’in arması birincilik almış. Diğer tüm armalar gibi kalkan içerisinde bulunan armanın zemini kırmızıymış. Merkezinde Türk Bayrağını temsil eden ay yıldızın bulunduğu armanın alt kısmında Oğuz menkıbesini simgeleyen bir kurt resmi bulunuyormuş. Kurdun ayaklarının altında ise eski bir Türk silahı ‘harbe’ bulunuyormuş. Kalkanın altında bulunan İstiklal Madalyası ise harbi ve bunun neticesini muhafaza etmeyi simgeliyormuş. Başak ve meşe yapraklarıyla sarılı armanın ortasında ise Türkiye Cumhuriyeti’ni simgeleyen T.C harfleri varmış. Ancak Mustafa Kemal Atatürk’ün de çok istediği bu arma bir türlü resmi şekle sokulamadı." 
5. "Artık Türkiye'nin de bir arması olacak". milliyet.com.tr. 19 Ağustos 2014. 19 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6RwcWDQbN. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2014.