İsmail

İbrahim'in İsmail'i kurban sunması ve Nemrut tarafından ateşe atılması ile ilgili Osmanlı minyatürü, Türk ve İslâm Eserleri Müzesi, İstanbul, 1583

İsmail (Arapça: إسماعيل), İbrahimi dinlerce tanınmış bir peygamberdir. Özellikle İslam dininde yeri önemlidir.

İsmail'in doğumu ve soyu

Kur'an'da adı geçen peygamberlerdendir. Babasının İbrahim, annesinin ise Hacer olduğu kaydedilmiştir. Kendisine Zebihatullah yani Allah'ın kurbanı da denilir. Muhammed peygamberin atasıdır.

İbrahim burada (Kenan) yaşadı. İbrahim 86 yaşındayken Hacer'den oğlu İsmail doğdu. Daha sonra İbrahim 100, Sara 90 yaşına ulaşmışken Sara'dan da İshak doğdu. (Yaratılış 17:17-27)

İsmail İbranice 'İşmael (işma: duymak, el:tanrı)' kökünden gelmektedir ve 'Allah duydu veya duyacak' anlamındadır. İbrahim peygamberin uzun süre çocuğu olmamış ve Allah'a defalarca çocuğu olması için yalvarmıştır. Sonunda Allah duasını kabul etmiş ve ona bir çocuk nasip etmiştir. Bunun üzerine de İbrahim çocuğun ismini 'Allah duamı kabul etti (işmael)' anlamında ve günümüzde Arapça'da 'İsmail' olarak kalıplaşmış ismi koymuştur.

İslami ve Musevi kaynaklara göre, İbrahim'in büyük oğlu İsmail peygamberin soyu bugünkü Arap(Arab ı müstaribe) milleti, küçük oğlu İshak'ın soyu ise Yakup dolayısıyla İsrailoğulları olarak devam ettiğine inanılmaktadır. İbrahim tevrat’a göre Hacer ve İsmail'i bugünkü Ürdün sınırına (Paran) yollamıştır. İsmail ve soyu orada büyüdü. Ürdün, Arabistan ve güney Edom'u ele geçirdi. İslami inanışa göre Hacer ile İsmail bugünkü Mekke’nin bulunduğu yere gelirler ve Zemzem Kuyusunu bulurlar. Daha sonra da İbrahim gelerek birlikte Kabe’yi inşa ederler. Ayrıca İbrahim’in gördüğü bir rüya üzerine İsmail’i kurban sunduğuna, sonra da Allah'ın İsmail'i kurtarmak için gökten bir koç indirdiğine inanılır.

"Ey Rabbim! Bana salihlerden olacak bir çocuk bağışla. Biz de ona uysal bir oğul müjdeledik. ''Çocuk kendisiyle birlikte koşup yürüyecek yaşa gelince İbrahim ona, “Yavrum, ben rüyamda seni boğazladığımı gördüm. Düşün bakalım, ne dersin?” dedi. O da, "Babacığım, emrolunduğun şeyi yap. İnşaallah beni sabredenlerden bulacaksın" dedi. Nihayet her ikisi de boyun eğip, İbrahim de onu yüz üstü yere yatırınca ona, şöyle seslendik: "Ey İbrahim! Gördüğün rüyayı yerine getirdin. Şüphesiz biz iyilik yapanları böyle mükafatlandırırız." "Şüphesiz bu apaçık bir imtihandır." Biz, (İbrahim'e) büyük bir kurbanlık vererek O'nu kurtardık. Sonradan gelenler arasında ona güzel bir ad bıraktık. İbrahim'e selam olsun'' (Saffat suresi, 100 -107)

''İbrahim'in, İsmail'le birlikte, Beytullah'ın ana duvarlarını yükselterek şöyle yakardıkları zamanı da an: "Rabb'imiz, bizden gelen niyazları kabul buyur; sen, evet sen, Semî'sin, her şeyi çok iyi duyarsın; Alîm'sin, her şeyi çok iyi bilirsin." (Bakara suresi, 127)

''Kur'ân'da İsmail'i de an; çünkü o, vaadine sadık bir kuldu ve gönderilmiş bir peygamberdi. Ailesine ve çevresine namaz kılmayı ve zekat vermeyi emrederdi ve Rabbinin katında hoşnutluğa ermişti.'' (Meryem suresi, 54- 55)

"Rabbimiz, gerçekten ben, çocuklarımdan bir kısmını beyt-i haram yanında ekini olmayan bir vadiye yerleştirdim; rabbimiz, dosdoğru namazı kılsınlar diye (öyle yaptım), böylelikle sen, insanların bir kısmının kalplerini onlara ilgi duyar kıl ve onları birtakım ürünlerden rızıklandır. Umulur ki şükrederler." (İbrahim suresi, 37)

On iki oğul ve bir kızı olan İsmail'in çocukları:

1. Nebaioth (Nabit)
2. Kedar (Kaydar)
3. Adbeel (İzil/İdbil)
4. Mibsam (Mesma/Rama)
5. Mishma(Mişa)
6. Dumah (Duma)
7. Massa (Mâs/Mâş)
8. Hadad (Ezer/Ezür)
9. Tema (Tamya)
10. Jetur (Katura)
11. Naphish (Kafes)
12. Kedemah (Kaydman)
13. Mahalath ya da Bashemath (Basma) - Yakup peygamberin ikizi Esav ile evlendi.

Soyağaçları

• Nuh'un oğlu Sam'dan İbrahim'e
• İbrahim'in, eşleri Hacer (İsmail dahil) ve Ketura'dan doğan nesli

Ayrıca bakınız

• Kurban Bayramı

Kaynakça