Azerbaycan'da ulaşım

Demiryolu ve karayolu ağının gösterildiği Azerbaycan'ın jeopolitik haritası.

Azerbaycan'da ulaşım, bu ülkenin kamusal ve özel ulaşım sistemiyle ilgilidir.

Azerbaycan'ın önemli uluslararası trafik yollarının kavşağında bulunması, İpek Yolu ve Güney-Kuzey koridoru üzerinde yer alması ülke ekonomisi için ulaşım sektörünün stratejik önemini artırmaktadır.^[1] Ülkedeki ulaşım sektörü, karayollar, demiryolları, hava ve deniz taşımacılığını içerir.

Azerbaycan hammadde taşımacılığında da önemli bir ekonomik merkezdir. Mayıs 2006'da faaliyete başlayan 1.774 kilometre uzunluğundaki Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı (BTC), Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye topraklarından geçmektedir. BTC, yılda 50 milyon ton kadar ham petrol taşımak için tasarlanmıştır ve Hazar Denizi'ndeki petrolü küresel pazara aktarmaktadır.^[2] Ayrıca 2006 yılı sonunda faaliyete başlayan, Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye topraklarından geçen Güney Kafkasya Boru Hattı ise Şahdeniz doğal gazını Avrupa pazarına ek gaz olarak sunmaktadır.

Yapımı devam eden Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattı, Türkiye'nin İstanbul Boğazı'ndaki Marmaray projesini de hayata geçirilmesiyle birlikte Avrupa demiryollarını Kazakistan ve Çin demiryolları bağlantıları ile Asya demiryollarına bağlayacaktır.^[3]

Ulaşım çeşitleri

M2 duble yolu.

Azerbaycan Demiryolları haritası (güncel).

Lenkeran Havalimanı.

Bakü Uluslararası Deniz Ticaret Limanı.

Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı (BTC) haritası.

Karayolları

• Toplam: 52,942 km^[4]
• Dünyadaki sıralaması: 74^[4]
• Kaplamalı: 26,789 km^[4]
• Kaplamasız: 26,153 km^[4]

Demiryolları

• Toplam: 2,918 km^[4]
• Dünyadaki sıralaması: 59^[4]
• Standart ayar: 2,918 km 1.520-m ayarı^[4]
• Elektrikli hatlar: 1,278 km^[4]
• Çift hatlar: 815 km^[4]

Havalimanları

• Toplam: 37^[4]
• Dünyadaki sıralaması: 108^[4]
• Kaplamalı pisti olan havalimanları: 30^[4]
  • 3,047 metrenin üstünde: 5^[4]
  • 2,438'den 3,047 metreye: 5^[4]
  • 1,524'ten 2,437 metreye: 13^[4]
  • 914'ten 1,524 metreye: 4^[4]
  • 914 metrenin altında: 3^[4]
• Kaplamalı pisti olmayan havalimanları: 7^[4]
  • 914 metrenin altında: 7^[4]
• Helikopter pistleri: 1^[4]

Su yolları

• Ticaret filosu: 90^[4][5]
  • Genel kargo gemileri: 37^[4]
  • Ham petrol tankerleri: 47^[4]
  • Kimyasal tankerler: 1^[4]
  • Diğer tankerler: 2^[4]
  • Ro-ro gemileri: 3^[4]
  • Yolcu-kargo gemileri: 8^[4]
  • Feribot: 1^[4]
• Dünyadaki sıralaması: 53^[4]
• Limanlar: 5^[4]

Boru hatları

• Doğal gaz: 3,890 km^[4]
• Ham petrol: 2,446 km^[4]
• Yoğuşmuş: 89 km^[4]

Kaynakça

1. Ziyadov, Taleh. "The New Silk Roads" (PDF). Central Asia-Caucasus Institute Silk Road Studies Program. 25 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130725084438/http://www.silkroadstudies.org/new/docs/publications/GCA/GCAPUB-10.pdf. 
2. Baran, Zeyno (2005). "The Baku-Tbilisi-Ceyhan Pipeline: Implications for Turkey" (PDF). The Baku-Tbilisi-Ceyhan Pipeline: Oil Window to the West (The Central Asia-Caucasus Institute, Silk Road Studies Program): 103–118. http://www.silkroadstudies.org/BTC_6.pdf. Erişim tarihi: 30 Aralık 2007. 
3. "Baku-Tbilisi-Kars Line, International". 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151126060713/http://www.railway-technology.com/projects/baku-tbilisi-kars/. Erişim tarihi: 19 Aralık 2010. 
4. Azerbaijan. CIA World Factbook. 2013. https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/aj.html. 
5. Azerbaycan ticaret filosunun büyük bir bölümü açık denizlerde bulunmaktadır, kalan bölümü ise açık denizlerle irtibatı olmayan ve Azerbaycan'ın kıyısı bulunduğu Hazar Denizi'nde bulunmaktadır.