Gölmarmara

Gölmarmara
—  İlçe  —
Türkiye'de bulunduğu yer
Manisa Siyasi Haritası
Ülke	Türkiye
İl	Manisa
Coğrafi bölge	Ege Bölgesi
Yönetim
- Kaymakam	Zeyit Şener
- Belediye başkanı	Kamil Öz (AK Parti)
Yüzölçümü
- Toplam	226 km^2 (87,3 mi^2)
Rakım [1]	150 m (492 ft)
Nüfus (2015)[2]
- Toplam	15,224
- Kır	-
- Şehir	15,224
Zaman dilimi	UDAZD (+3)
Posta kodu	45550
İl alan kodu	0 236
İl plaka kodu	45
İnternet sitesi: Gölmarmara Kaymakamlığı Gölmarmara Belediyesi

Gölmarmara, Türkiye'nin Ege Bölgesi'nde bulunan Manisa ili'nin ilçelerinden biridir.

Gölmarmara. Manisa ilinin en küçük ilçelerinden biridir.İsmini ilçe sınırları içerisinde bulunan Marmara Gölü'nden almaktadır. İlçe Ege Bölgesi'nin Kuzeybatı'sında yer alır. Batısında Saruhanlı ve Manisa Kuzeyinde, Akhisar ve Gördes, Güney doğusunda Salihli, Güney batısında Ahmetli ve Turgutlu bulunmaktadır. İlçe, Marmara Dağı'nın eteğinde kurulsa da zamanla ovaya yayılmıştır.

Tarihçe

Gölmarmara Batı Anadolu bölgesi birçok uygarlığın beşiğidir. Gediz ve Küçük Menderes nehirleri arasındaki bölge Lidyalıların yerleşim böigesi olarak geçmektedir.Lidyalıların öz yurdu olarak bilinen bölge güneyde Karia’dan,Maiandros/Menderes ırmağı ile ayrılır.Kuzeyde Thyateria/Akhisar bölgenin ve Lydia’nın son kentidir.

Lidyalılar döneminde bölgenin bir kültür merkezi olarak öne çıktığı görülmektedir.Bu dönemde Sardes, Antik dünyanın en görkemli kentlerinden biriydi.Parayı ilk kez Lidyalıların kullandığı söylenmektedir.

Lidya kraliyet mezarlığının Gygaria/Koloe(Marmara) gölü civarında olduğu söylenmektedir. Yığma kum tepelerinden oluşan Tümülüs tepe mezarlar, Bintepeler bölgesinden başlıyarak Akhisar’ın kuzeybatısındaki Süleymanlı ve Eroğlu köylerine kadar uzanmaktadır.Lidya’lılardan sonra bu bölgede Pers krallığının hüküm sürdüğü görülmektedir.Bu yörede bir Pers iskanının varlığını gösteren ilginç bir kanıt, Ephesos’da ele geçmiş olan ve lidya’daki Roma imparatorluk devri yerleşim yeri adlarını kaybeden önemli bir yazıttır.Bu yazıtta adı geçen ‘Maibozanoi’ adlı Pers kavminin Marmara civarında yaşadığı düşünülmektedir.

Perslerden sonra bölge İskenderin egemenliği altına girer.İskender İmparatorluğu yıkıldıktan sonra bölgede kurulan en önemli devlet Bergama Krallığıdır.Bergama Kralı bir vasiyetname ile krallığını ve bütün hazinesini Roma İmparatorluğuna bırakmıştır.Böylece bölge Roma İmparatorluğunun egemenliğine girmiştir.Bu dönemde Manisa ve çevresindeki şehirler oldukça parlak devirler geçirmişlerdir

Malazgit savaşından sonra Anadolu kapıları Müslümanlara açılmış oldu. Müslümanlar Anadolu’ya akınlar yapmaya başladılar. Süleyman Şah 1075 de Anadolu Selçuklu Devletini kurdu.1075 yılından sonra Türkler Manisa yöresinde bazı şehir ve yerleşim bölgelerini ele geçirdiler. Selçuklulardan sonra yöre Bizanslıların eline geçti. Türkler birçok saldırılardan sonra bölgeyi tekrar ele geçirmişlerdir.

Evliya Çelebi Batı Anadolu seyahatinde Marmara’ya da uğramış,Seyahatnamesinde; Marmara 150 adet akçelik bir kaza idi. Serdar ve Kethüda yeri vardı.Fakat Müftü ve Naibi yoktu ve 11 köyü bulunmaktaydı,kasaba 1200 evden ibaretti.Fakat evlerinin çoğu bakımsızlıktan harap olmuştur.Karpuz ve Kavunu ünlüydü demektedir. Evliya Çelebi özellikle üç kişinin mezarının ziyaretgah olduğunu yazmaktadır.Hanifi Sultan, Mehmet Baba ve Ali Baba. Bugün içinde iki camii ile ünlüdür.Birisi Halime Sultan’ın yaptırdığı camii, diğeride İbrahim Paşanın kızı Şahuban Hatun’un yaptırdığı camidir. Marmara 1628 yılından itibaren Manisa’ya bağlı olarak görülmektedir.1987 yılında ilçe olan Marmara şimdiki Gölmarmara ismini çok yakındaki göl ve Mermer ocaklarından almıştır. Bir süre Gölmermere olarak geçen isim dile daha kolay gelmesi açısından Gölmarmara olmuştur.

Dr. Baki Satış’ın kitabındaki bilgilere göre Marmara’daki Aşiretler, Gökçe Dutak Aşireti, Ozancalı Aşireti, Gündüz Aşireti. Milli Mücadele yıllarında İlçemiz üç yıl boyunca Yunan işgali altında kalmıştır. İkinci Dünya Savaşı sona erip Osmanlı İmparatorluğu yenik düşünce Mondros Mütarekesi imzalandı.Mondros Mütarekesinin imzalanması ile birlikte Yunan Başkanı Venizelos savaşa girmelerinin ödülü olarak itilaf devletlerinin Yunanistan’a vermeyi önerdikleri Osmanlı toprakları ile ilgili bir nota hazırlandı.Paris Barış konferansına (30 Aralık 1918) sunulan bu nota ile Marmara Denizi kıyısındaki kurşunlu’dan başlayan, Uşak’ın batısından geçen ve güneyde Akdeniz kıyısındaki Kalkan’da sona eren hattın içinde kalan toprakların Yunanistan’a verilmesi isteniyordu.Bu bölge içinde Manisa ve çevresinde bulunuyordu.05 Mayıs 1919’da komisyonun kararı Yunan Başkanına bildirilerek, işgalin başlaması istendi. Bunun üzerine 15 Mayıs 1919 da İngiliz donanması yardımı ile Yunan Askerleri İzmir’e çıktılar ve şehri işgal etmeye başladılar.20 Mayıs’tan itibaren iç bölgeleri işgal etmeye başladılar. 26 Mayıs’tan itibaren Manisa ve çevresi işgal altında kalmış oldu.

Bu arada Yunan hatlarına karşı cepheler oluşturulmaya başlandı.Bu cepheler daha sonra Müdafa-i Hukuk adını alacak olan Redd-i İlhak cemiyetleridir.Bu cemiyetler işgali takip eden aylarda birçok kongreler yaptılar.Bunların en önemlisi Alaşehir Kongresidir.Burada Kuvva-yı Milliye varlığı kabul edilmiştir.Alaşehir Kongresi Kuvva-yı Milliye’nin Manisa ve yöresinde teşkilatlanmasında kolaylıklar sağladı.

Alaşehir Kongresine Marmara’dan Reşat ve Hüsnü Bey katılmıştır. 26 Ağustos 1922 den başlayan büyük taarruzla Yunan ordusu büyük bir yenilgiye uğratılmıştır.Yunan ordusu kaçarken birçok katliamlar yapmış yangınlar çıkartmışlardır. 30 Ağustos Dumlupınar meydan muharebesinde Yunanlılar tam bir yenilgiye uğramış bu tarihten sonraki tarihlerde Manisa ve çevre ilçeleri birer birer Yunanlılardan arındırılmıştır. 6 Eylül 1922 de Gölmarmara düşman işgalinden kurtulmuştur.

Nüfus

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
1990[3]	16.729	10.976	5.753
2000[4]	17.831	11.205	6.626
2007[5]	16.087	9.938	6.149
2008[6]	16.014	9.857	6.157
2009[7]	15.993	9.840	6.153
2010[8]	15.837	9.750	6.087
2011[9]	15.749	9.734	6.015
2012[10]	15.609	9.699	5.910
2013[11]	15.449	15.449	veri yok
2014[12]	15.384	15.384	veri yok
2015[13]	15.224	15.224	veri yok

Ekonomi

İlçenin en önemli ekonomik faaliyeti tarımdır. Yaz ayların özellikle kavun, karpuz, sanayi tipi domates, sofralık domates, sanayi tipi kırmızı biber, yeşil biber, üzüm ve zeytin üretimi yoğun olarak yapılırken, son dönemlerde mısır ekimi de artmıştır. Bölgenin eski tarımsal faaliyeti olan tütün üretimi de devam etmektedir. Kış aylarında ise lahana, brokoli, karnıbahar gibi ürünlerin tarımı yapılmaktadır.

Marmara Gölü

Gölmarmara ile Salihli arasında bulunan Alüvyal set gölüdür. Gölün bulunduğu oluk Gediz havzasına bağlanır. Kuzeybatıdan Güney doğuya doğru uzanan fayların sınırlandırdığı bu alanda, Menderes masifinin formasyonları ve alüvyonlar yaygındır. Marmara Gölü doğal bir set gölü olmasına rağmen,yapay kanalları vasıtasıyla baraj gölü fonksiyonu kazanmış bir göldür. Göle bağlanan kanallar kış aylarında önemli miktarda suyun depolanmasını sağlarken, gölden tarım alanlarına yönelmiş olan kanallarda yaz aylarında sulamaya katılmaktadır. Marmara Gölüne Gediz ırmağından su aktarılmaya başlanmıştır.Gölün sulak alan olarak önemi artmaktadır.Marmara Gölünün bulunduğu sahada Paleozoik yaşlı araziler yaygındır.Bunlar şist ve mermerlerden oluşan fomasyonlardır. Gölün Kuzey batısındaki tepelerde vaktiyle işletilen mermer ocakları şimdi terkedilmiştir. Evliya Çelebinin Mermere (Mermercik) diye bahsettiği Gölmarmara adı bu ocaklardan almıştır. Gölmarmara’nın yanıbaşındaki bu tepeye ‘Marmara dağı’ adı verilmiştir. Marmara Gölünün drenaj alanının 1780 kilometrekare olmasına karşılık kurak iklim koşullarının etkisi altındadır. Gölmarmara yarı nemli ve park görünümlü kuru orman vejetasyonu (Bitki örtüsü) olarak çıkmaktadır. Marmara Gölüne su toplama alanındaki yazın kuruyan küçük derelerden ve Akpınar kaynaklarından su gelmektedir. Kurak geçen yıllarda göl seviyesi düşerken, yağışlı geçen yıllarda yükselmektedir.

Kaynakça

1. http://www.yerelnet.org.tr/ilceler/ilce_belediye_koordinat.php?ilceid=198858
2. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFDIjKyc. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
3. "1990 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtyXuhw7. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
4. "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu0ioWAf. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
5. "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu26wMw2. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
6. "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu3w0zfH. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
7. "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuE8U7yM. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
8. "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuFkEkFv. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
9. "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuH1Rt7h. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
10. "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZxpW9Is. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
11. "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPV8emKi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
12. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFDIjKyc. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
13. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 

Dış bağlantılar

• Gölmarmara Kaymakamlığı