Küçük Dona, Alaca
| KüçükDona Köyü (www.kucukdonakoyu.net) | |
| — Köy — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Çorum |
| İlçe | Alaca |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1.050 m (3.445 ft) |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 309 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0364 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 19600 |
| İnternet sitesi: | |
Küçük Dona, Çorum ilinin Alaca ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Küçük Dona köyü, eski bir yerleşim merkezidir. Yerleşim tarihi bilindiği kadarıyla Cilalı Taş Devri'ne dayanmaktadır. Beraberinde Zindan ve Pazargediği mevkiinde bulunan tarihî eserler M.Ö.'de Galatların burada yerleşkesi olduğunu kanıtlamaktadır. Ne yazık ki bazı tarihî eser yağmacıları, çoğu tarihî eseri tahrip etmişlerdir. Köyün güneybatısında bulunan Zindan mevkindeki mağaralar, köyün M.Ö.'sindeki tarihine ışık tutmaktadır. Köyün bir tarihî kısmı da Yazılar Höyük bölgesidir. Burada bulunan birçok eser ise Hitit dönemini yansıtmaktadır. Yine köyün kuzeybatısında bulunan Kapaklı mevkii de, burada belirli Galat yerleşkelerinin olduğuna işaret eder. Köy şu anki yerine 16. yüzyıllarda oturmuştur. 17. yüzyıl başlarında, Malatya, Erzurum, Livane, Adana ve Tokat'tan aldığı göçlerle şu anki halini almıştır. Gedik oğullar, Dep oğulları, Topalkara oğulları, Verdi oğulları, Aldı oğulları, ilk yerleşen ailelerdir. Bunları müteakiben 93 Harbi ile buraya göç eden Kapusuz oğulları, Köşkerler, Dana başlar, Kurt ömerler ve Demirciler'dir. Köy, 20. yüzyıl başlarına kadar Osmanlı'nın bir müdürlüğü idi. 1879 Osmanlı arşivlerine göre, kayıtlarda müdür Hüseyin bey'e ulaşılmıştır.
- Müdürlüğün kuruluş amaçları sırası ile
- Kendisine bağlı bulunan köylerin denetimi
- Bünyesinde bulunan kişi yerleşke ve genel bilgilerinden devleti haberdar etmek
- Adli askeri ve ekonomik faliyetlerde bağlı olduğu bölgeyi haberdar etmek
- Asker sevkiyatında birdiğer noktaya kadar sevk halindeki birliklerin barınma gıda konaklama ihtiyaçlarını karşılamak
Balkan 93 Harbi, I. Dünya Savaşı, Kurtuluş Savaşı, Kore Savaşı, Kıbrıs Harekâtı ve en son olarak PKK ile mücadelede çok sayıda şehit vermiş bir yerleşkedir. Bilinen tarih olarak, köyde mollalar, eğtim araştırma kültür ve öğretim faliyetlerine en son belletmen Molla Mustafa'nın vefatına kadar devam etmiştir (1952). Köyün belletmenlerinden Molla Ahmet(1), Molla Ali(3), Molla Hasan(2), Molla Hüseyin(1), Molla Mustafa(1); beraberlerinde fıkıh, hadis, tefsir, tercüme vb. bilgilerin yanı sıra pek çok Kuran hafızı da yetiştirmişlerdir. Bu eğitimler genellikle köy odalarında veya şu anki köy kahvesinin olduğu yerde bulunan yatılı ve günlük ortalama 40-45 talebenin eğitim aldığı dersliklerde yapılırdı.
Kültür
Küçük Dona köyünün esasa uygun gelenek ve görenekleri, en son aldığı göçlerle birlikte 1980'den bu yana şehirlere iş ve eğitim amaçlı giden vatandaşlarının getirdiği şehir kültürünün de etkisi ile mozaik bir köy-şehir kültürü olarak şimdiki halini almıştır.
Coğrafya
Çorum iline 73 Km, Alaca ilçesine 33 Km. uzaklıktadır. 28.000 m2 yüzölçümüne sahiptir. Doğusunda "Kuyu", güneydoğusunda "Kösürelik", güneybatısında "Büyük Dona", batısında "Kürkçü", kuzeybatısında "Sancı", kuzeyinde ise "Baydiğin" kasabaları bulunmaktadır. Doğu ve kuzeybatısında tarıma elverişli yüzeyler olmamakla beraber, buralar hayvancılığa elverişli meralardır. Bu kısımlar koruluk ve doğal mesire alanlarıdır.
Zindan mevkiinde bulunan mağara ve inler, doğal ve yapay olup görülmeye değer özellik taşımaktadırlar. Yazı, Öteyüz, Alanlar, Çal, Kürkçü yolu, Acı yolun ardı, Arpalıklar, Kiremitli, Bozarmut mevkilerinde tarım ve bağcılık faliyetleri bilinçsiz bir tarımcılk esasında devam etmektedir. Yazı ve Çal mevkiindeki toprağın verimlilik kalitesinin hâlâ farkına varılamamıştır. Yakın zamana kadar yer altı su kaynakları yönünden zengin olan yerleşke, bilinçsiz tarım ve küresel kuraklık sebebi ile yavaş yavaş kaybolmaktadır. Alanlar, Kapaklı, Pamukçal, Zindan, Bahçeler, bilnen mesire yerleridir.
İklim
Köyün iklimi, köyün kültürel ve sosyal yapısı gibi İç Anadolu'nun karasal ve Karadeniz'in ılıman iklimi sentezinden oluşmaktadır. Yaz mevsiminde kuraklık, ılıman Karadeniz iklimi ile kolayca görülebilirken; kışları merkezde yine Anadolu'nun sert kışı ile karşılaşılırken, Zindan mevkiindeki subtropikal bir iklim şaşırtıcıdır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | 285 |
| 2000 | 309 |
| 1997 | 382 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Köyde bilinçli bir tarımcılık yoktur. Buğday, nohut, mercimek, soğan, fasulye, bakla, üzüm, elma yetiştirilmekte; pekmez, yoğurt, süt üretilmekte; büyükbaş hayvancılığı yapılmaktadır.
Altyapı bilgileri
Köyde, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamakta, taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Köyün içme suyu şebekesi vekanalizasyon şebekesi vardır. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.