M2 (İstanbul metrosu)
 M2 İstanbul | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| Genel bilgiler | |||
| Tip | Metro | ||
| Sistem | İstanbul metrosu | ||
| Durum | İşletmede | ||
| Bölge | İstanbul, Türkiye | ||
| Terminal |
Yenikapı Hacıosman | ||
| İstasyonlar | 16 | ||
| Sefer sıklığı |
Yenikapı - Hacıosman: 2 dakika 45 saniye Sanayi - Seyrantepe (Mekik): 11 dakika | ||
| Yolculuk süresi | 33 dakika | ||
| Rotalar | M2, Shuttle | ||
| Yolcu kapasitesi | 285,000[1] | ||
| İşletim | |||
| Açılış | 16 Eylül 2000 | ||
| Sahibi | İstanbul Büyükşehir Belediyesi | ||
| İşletmeci(ler) | İstanbul Ulaşım | ||
| Depo Merkezleri | Seyrantepe[2] | ||
| Teknik | |||
| Hat uzunluğu | 23.5 km | ||
| Hat açıklığı | 1,435 mm | ||
| Rota sayısı | 1 (Seyrantepe şube hattı) | ||
| |||
M2 Yenikapı - Hacıosman metro hattı, İstanbul'da yer alan yeraltı demiryolu hatlarından biridir. Günlük ortalama 250 bin yolcuyla, İstanbul ulaşımında en çok kullanılan raylı sistemdir. Hattın sadece Haliç istasyonu yüzeyde (Haliç Metro Geçiş Köprüsü üzerinde) yer almaktadır, diğer 15 istasyon yer altındadır. Planlanan ve yapımı sürmekte olan istasyonlar da kullanıma girdiğinde hat, İncirli'den Çayırbaşı'na dek uzanacak ve İstanbul'u güney-kuzey doğrultusunda keserek toplamda 22 istasyona sahip olacaktır.[3] M2 hattı, ilk olarak 2000 yılında Taksim-Levent[4] arasında 5 istasyonla kullanıma sokulmuş, en son ise Yenikapı etabı hizmete girmiştir.[5] Hat, hafta içi 06:15-00:00 saatleri arasında yoğun zamanlarda 4 dakikada bir sıklıkla çalışır.
İstasyonlar
- Hacıosman
- Darüşşafaka
- Atatürk Oto Sanayi
- İTÜ-Ayazağa
- Sanayi Mahallesi
- 4.Levent
- Levent: (M6)
- Gayrettepe: (Metrobüs)
- Şişli-Mecidiyeköy: (M7) (Metrobüs)
- Osmanbey
- Taksim: (F1) (T2)
- Şişhane: (F2) (T2)
- Haliç ( Golden Horn )
- Vezneciler - İstanbul Üniversitesi: (T1)
- Yenikapı: (M1A) (M1B) (Marmaray) (İDO)
Sanayi Mahallesi:
- Seyrantepe
Tarihçe
Söz konusu güzergâhta bir metro hattı yapılması için ilk somut adım hat inşaatının 7 Mart 1992 tarihinde Garanti Koza/Enka/Doğuş ortak girişimine dönemin değerleriyle 757.882.080.574 TL+KDV bedelle ihale edilmesiyle hayata geçirilmiştir.[6] İlk etapta, Taksim - 4.Levent arasını kapsayan hattın Taksim-Şişli ayağından oluşan ilk üç istasyonun yapımı için ihale açılmıştır. Hattın Şişli-4. Levent arası tünel kazım işlemleriyse Tekfen İnş. ve Tes. A.Ş. firmasına 624.978.682.509 TL+KDV bedelle 3 Temmuz 1992 tarihinde ihale edilmiştir. Bunun ardından 19 Ağustos'ta yer teslimi yapılarak 11 Eylül'de hattın temeli atılmış[4] yaklaşık iki yıllık çalışmaların sonunda 12 Haziran 1994 günü Taksim tüneliyle Şişli tünelinin bağlantısı sağlanmıştır. Hattın 4. Levent tüneliyle bağlantısının gerçekleştirilmesi on ay sonra, 30 Nisan 1995 tarihinde olmuştur. Tünel kazım süreci bittikten sonra, 3 Şubat 1997'de inşaatta elektromekanik işlere geçilmiş, 20 Mart 1998 tarihinde ise tüm hattın ray altı betonlarının dökümleri tamamlanarak çalışmalara son verilmiştir. Metroda kullanılmak üzere satın alınan araçların ilk kez hatta indirilmesi 11 Ocak 1999 tarihinde olmuş ve bunun ardından hatta 25 Mart 1999 tarihinde ilk deneme sürüşleri başlatılmıştır. Yolculu ilk sefer 16 Eylül 2000 tarihinde yapılmış; bu tarihten 2009 yılının şubat ayında Şişhane ve Atatürk Oto Sanayi istasyonları kullanıma girene dek M2 hattı Taksim-4. Levent arası işlemiştir. Hattın 4. Levent-Atatürk Oto Sanayi Sitesi ayağının yapımı 70.703.249,65-TL+KDV bedelle Garanti Koza ve Alsim-Alarko ortak girişimine ihale edilmiştir. 18 Ekim 2004 tarihinde işe başlanmış ince işler ile elektromekanik işler de yüklenicisine bırakılarak 17 Ekim 2008'de hattın iş teslimi gerçekleştirilmiştir. Hat 30 Ocak 2009'da hizmete sokularak mevcut istasyonlarla entegre biçimde işletilmeye başlanmıştır. Güney uzatma çalışmaları çerçevesinde yapımı devam eden istasyonlardan Haliç ve Yenikapı 15 Şubat 2014 tarihinde hizmete alınmıştır. Vezneciler istasyonu 16 Mart 2014 tarihinde kullanıma açılmıştır.[5]
Dış aktarmalar
M2 hattı İstanbul'un önemli finans, eğlence, iş ve kültür merkezleri boyunca uzanır. Hattı kullanan yolcular Taksim istasyonunda F1 Taksim - Kabataş füniküler hattına ve İETT'nin buradaki otobüs duraklarından kalkan elli yedi adet otobüs hattına aktarma yaparak diledikleri yere ulaşabilirler. Füniküler hattından inerek T1 adlı tramvay hattına da aktama yapılabilir. Taksim'de ayrıca İstiklal Caddesi boyunca Taksim Meydanı ve Tünel arasında çalışan nostaljik tramvay hattına aktarma yapılabilir. Şişhane istasyonunda ise Beyoğlu ile Karaköy arasında çalışan eski bir tür füniküler hattı olan Tünel'e aktarma yapılabilir. Karaköy'de de T1 hattına geçiş olanağı bulunur. Çoğunluğu Taksim yönünden gelen ya da Taksim yönüne giden otobüsler de Şişhane'de yararlanılabilecek bir diğer toplu taşıma türüdür. Şişhane'nin İstiklal Caddesi çıkışında da nostaljik tramvayın ilk durağına geçilebilir. Şişli-Mecidiyeköy iki önemli merkezin arasında ortak kullanılan bir istasyondur ve hattın en çok kullanılan duraklarındandır. Şişli ve Mecidiyeköy'deki duraklarda İETT'nin Avrupa yakası içinde altmış beş, Anadolu yakasına doğru çalışan on yedi olmak üzere toplam seksen iki hattına aktarma yapılabilir. Ayrıca İstanbul'un toplu taşımada en önemli öğelerinden biri hâline gelen metrobüse de Mecidiyeköy'den ulaşılabilir. Gayrettepe'de de metrobüslerin ana aktarma merkezine yakın ulaşım olanağı bulunmaktadır. Buradan hem Avcılar yönüne, hem Söğütlüçeşme yönüne giden metrobüslere geçilebilir. İETT'nin otobüs hatlarına Gayrettepe'den olduğu gibi, Osmanbey, Levent, 4. Levent, Sanayi Mahallesi, İ.T.Ü. Ayazağa ve Atatürk Oto Sanayi Sitesi istasyonlarından da ulaşılabilir. Yenikapı istasyonu nda yolcular Marmaray' a ve M1 Yenikapı-Atatürk Havalimanı/Kirazlı hattına da aktarma yapılabilir. Vezneciler istasyonunda ise kısa bir yürüyüş ile T1 Laleli tramvay durağına aktarma olanağı vardır. Levent istasyonunda ise M6'na aktarma mevcuttur.
Uzatmalar
İlk olarak Taksim ve 4. Levent arasında çalışan hat 2009 yılında kuzeyde Sanayi Mahallesi, İTÜ-Ayazağa ve Atatürk Oto Sanayi Sitesi istasyonlarının, 2011'de Hacıosman'ın; güneyde ise Şişhane istasyonunun hizmete girmesiyle toplamda 16.5 km uzunluğa erişmiştir. Hat için öngörülen güzergâh henüz tamamlanmamış olup inşaat hâlindedir. Hem kuzey hem de güney yönünde hattı uzatma çalışmaları sürmektedir. Kuzeyde kısa dönemdeki son uzatma olan Hacıosman 2011 Şubat'ında açılmıştır.[5] İleride buradan Çayırbaşı'na uzatılarak kuzey yönündeki ilerlemesinin son bulması düşünülmektedir. Ayrıca Sanayi Mahallesi ile 4. Levent istasyonları arasından, Galatasaray Spor Kulübü için yapılan stadyum ve Polis Lojmanlarına ulaşımı kolaylaştıracak olan Seyrantepe istasyonuna da bir ek vardır. Ayrıca Seyrantepe'de metro araçları için depo da yapılmıştır. Güney yönünde yapım çalışmaları süren hattın buradaki son istasyonu İncirli olacaktır. Yenikapı uzatması 2014 Şubat ayında hizmete alınmıştır.
Özellikler
M2 hattı yerin 15 ilâ 30 metre derinliğinde yer almaktadır. 16 istasyonunun hizmet verdiği hatta peron boyları 180 metredir. Hatta işleyen araçlar üçüncü raydan 750 voltluk doğru akım alarak çalışmaktadır. Elektrik kesintisi olasılığına karşı acil durumda kullanılmak üzere hazırda bekletilen ve 3 saat süresince elektrik sağlayabilecek dizel jeneratör üniteleri bulunmaktadır. Bunların da arıza yapması olasılığına önlem olarak ve istasyon içi aydınlatma sistemlerinin kesintiler sırasında sürdürülmesini sağlamak amacıyla da kesintisiz güç kaynakları kullanılmaktadır. Hatta kullanılan raylar, S49 kalite ray çeliğinden yapılmıştır ve ray açıklıkları 1435 mm'dir. Araçların sarsıntıyı en az düzeyde hissettirmesi için raylar ve traversler elastik yataklar üstüne döşenmiştir. Ray altlarının düzgünleştirilmesi için, raylar altına 43.000 m³ beton dökülmüştür. Hat, 90 saniye sıklıkta bir araç kalkabilecek kapasitede tasarlanmıştır. Hatta günde tek yönde 225 sefer yapılmaktadır. Hatta kullanılan araçlar ise 3,05 metre genişliğinde, 21,6 metre uzunluğundadır. Taksim-4. Levent arasında işleyen araçların içi turkuaz renk ağırlıkta tasarlanmıştır. Bunlar, dönemin değerleriyle 45.000.000 dolara Alstom firmasından alınmıştır. Hattın kaba inşaatının ve elektromekanik işlerinin bitirilmesinin ardından iç tasarımına geçilmiş ve bu kapsamda yalnızca Taksim-4. Levent arasında 30.000 m² zemin graniti, 25.000 m² metal duvar kaplaması, 10.000 m2 duvar seramiği ve mozaik ile 35.000 m2 metal asma tavan kullanılmıştır. Her bir istasyonda farklı renk teması uygulamasına gidilmiş, tüm hatta 100.000 m2 alan boyanarak 10.000 metre uzunluğunda drenaj borusu döşenmiştir.[4] Taksim-4. Levent'e Şişhane-Taksim ve 4. Levent-Hacıosman uzatmaları eklenince 92 araçlık bir ihale yapılmış ve ihaleyi 126.034.515 $'a Hyundai-Rotem şirketi kazanmıştır. Vagonlarda vagonlar arası geçiş imkânı, otomatik sürüş bilgisayarı, elektronik yolcu bilgilendirme ve reklam panoları vardır.[7]
_Taksim_istasyonu_(%C5%9Eubat_2013).ogv.jpg)
_%C5%9Ei%C5%9Fhane_istasyonu_(%C5%9Eubat_2013).ogv.jpg)
İstasyonlar
Yenikapı istasyonu Marmaray istasyonu yanındaki alanda inşa edilmiştir, doğu-batı doğrultusunda uzanmaktadır. İstasyonun bir üst katından Marmaray ve M1 Yenikapı-Atatürk Havalimanı/Kirazlı işletmelerine erişim imkanı tanıyan alan ulaşılmaktadır. Aksaray İstasyon hattın diğer istasyonlarından farklı olarak 3 yol 2 peron yapısı ile inşa edilmiştir.
Vezneciler - İstanbul Üniversitesi istasyonu Mart 2014'te Yenikapı durağından bir ay sonra hizmete girmiştir. Şehzadebaşı caddesi Şehzadebaşı Camii ile Büyük Reşit Paşa caddesinin kesişiminde yer alır. İstasyonun yalnızca 16 Mart Şehitleri Caddesi adlı tek bir girişi mevcuttur. İstasyondan kısa bir yürüyüşle T1 Tramvay Hattı'na Laleli aktarma yapılabilir.
Haliç istasyonu Haliç üzerine inşa edilen Haliç Metro Geçiş Köprüsü üzerinde yer alır. İstasyona erişim köprünün her iki yanına inşa edilmiş yaya yolları aracılığı ile yapılmaktadır. İstasyon, her iki yakadan da kolay ulaşılabilmesi için, Sokullu Mehmet Paşa Camii, Atatürk Köprüsü, Azapkapı ve Unkapanı köprünün ortasında konumlanmıştır.
Şişhane istasyonu İstiklal Caddesi'nin Beyoğlu bitimi ile Şişhane semtleri arasında yer alır. 2009 yılı başında hizmete girmiştir. Şişhane istasyonunda ve aynı tarihte açılan diğer istasyonlarda ortak dekor kullanılmış ancak tema olarak renk yerine istasyonun çeşitli yerlerinde İstanbul ve tarihi ile ilgili resimler, boyamalar, kabartmalar ve tabelalar işlenmiştir. Şişhane istasyonunda İstiklal Caddesi, Vergi Dairesi, 6. Daire, Kasımpaşa ve Refik Saydam Caddesi olmak üzere 5 girişi vardır. İstasyondan Nostaljik Tramvaya ve eski bir füniküler sistemi olan Tünel'e aktarma mevcuttur.
Taksim istasyonu Taksim Meydanı'nın altında yer alır. Bu istasyonun iç dekorasyonunda kırmızı tema kullanılmıştır. İstiklal Caddesi, Atatürk Kültür Merkezi, Taksim Gezi Parkı ve Talimhane olmak üzere toplam 4 girişi bulunur. Taksim-Kabataş füniküler hattına (F1 hattı) ulaşılabilir.
Osmanbey istasyonu Halaskârgazi Caddesi'nin altında yer alır. Bu istasyonun iç dekorasyonunda sarı tema kullanılmıştır. Tümü Halaskârgazi Caddesi üzerinde olmak üzere Dolapdere ve Pangaltı yönlü 4 giriş kapısı bulunur.
Şişli-Mecidiyeköy istasyonu Şişli'de Eski Büyükdere Caddesi ve gayrimüslim mezarlığı altında yer alır. Şişli Camii Şişli istasyonunun iç dekorasyonunda gri tema kullanılmıştır. Şişli, Fulya, Mecidiyeköy, Ortaklar Caddesi, Trump Towers AVM girişi, Cevahir AVM olmak üzere 6 girişi bulunmaktadır. Ayrıca istasyondan Metrobüs'e aktarma yapılabilir.
Gayrettepe istasyonu Şişli Büyükdere Caddesi altında yer alır. İstasyonun iç dekorasyonunda turkuaz renk teması kullanılmıştır. İstasyonda her iki yön için de ortak peron kullanılmaktadır. Gayrettepe ve Esentepe olmak üzere iki girişi vardır. İstasyon kompleksinde ayrıca otopark da yer almaktadır. Yapılan tünel ve girişlerle istasyondan, Zincirlikuyu metrobüs durağına aktarma mevcuttur.
Levent istasyonu Büyükdere Caddesi altında yer alır. Levent istasyonunun iç dekorasyonunda koyu mavi renk teması kullanılmıştır. İstasyonda her iki yön için de ortak peron kullanılmaktadır. Levent Çarşı, Gültepe, Zincirlikuyu, Plazalar, Kanyon AVM, Özdilek AVM ve Metrocity AVM olmak üzere toplam 7 girişi vardır. Ayrıca istasyondan M6 Levent- Rumeli Hisarüstü metrosuna aktarma imkanı vardır.
4.Levent istasyonu Büyükdere Caddesi altında yer alır. 4. Levent istasyonu iki şeritli olarak tasarlanmış ve inşa edilmiş olmasına karşın istasyonun kullanıma girdiği 2000 yılından, 2011 yılındaki Taksim - Hacıosman arasındaki kesintisiz seferlerin başlangıcına kadar sol peron kullanılmamaktaydı. 2011 yılında Taksim - Hacıosman arasında kesintisiz seferlerin başlamasıyla sol peron kullanıma sokulmuştur. 4. Levent istasyonunun iç dekorasyonunda turuncu renk teması kullanılmıştır. 4. Levent, Çeliktepe, Yeni Levent ve Emniyet Evleri ve Istanbul Sapphire olmak üzere 5 girişi vardır.
Sanayi Mahallesi istasyonu Büyükdere Caddesi altında yer alır. Seyrantepe durağı ve hattın depo sahası M2 metro hattına bu duraktan bağlanır.
Seyrantepe istasyonu Türk Telekom Arena ve Seyrantepe'nin altında yer alır. M2 metro hattının Türk Telekom Arena'ya bağlantısını sağlar. Bu istasyondan Türk Telekom Arena'ya ve Polis lojmanlarına ulaşılabilir.
İTÜ-Ayazağa istasyonu Büyükdere Caddesi üzerinde İTÜ yerleşkesi ile Maslak gökdelenlerinin arasında yer alır. Yürüyen merdiven ve engelli asansörüne sahiptir. Siyah ağırlıklı bir renk teması kullanılmıştır, duvarlarda İTÜ'nün arısı ve çeşitli bilimsel deneyleri gösteren resimler vardır.
Atatürk Oto Sanayi istasyonu Şubat 2009'da hizmete girmiştir. Atatürk Oto Sanayi Sitesi'nin altında yer alır.
Darüşşafaka istasyonu Eylül 2010'da hizmete girmiştir. Darüşşafaka mahallesinin merkezinde yer alır.
Hacıosman istasyonu Mayıs 2011'de hizmete girmiştir. Yenikapı istasyonundan gelen araçlar için son istasyondur.
İstasyon Özellikleri
| İstasyonlar | Yürüyen merdiven | Yürüyen bant | Asansör | Engelli desteği |
|---|---|---|---|---|
| Yenikapı | 12 | Yok | 6 |  |
| Vezneciler | 10 | Yok | 10 | |
| Haliç | 4 | Yok | 6 | |
| Şişhane | ?? | 1+1 | ?? | |
| Taksim | 16 | 3+3 | 6 | |
| Osmanbey | 15 | Yok | 2 | |
| Şişli - Mecidiyeköy | 14 | Yok | 1 | |
| Gayrettepe | 12 | Yok | 4 | |
| Levent | 20 | Yok | 2 | |
| 4. Levent | 14 | Yok | 3 | |
| Sanayi Mahallesi | 18 | Yok | ?? | |
| Seyrantepe - TT Arena | ?? | Yok | ?? | |
| İTÜ - Ayazağa | ?? | Yok | 1 | |
| Atatürk Oto Sanayi | 12 | Yok | ?? | |
| Darüşşafaka | 20 | 1+1 | 3 | |
| Hacıosman | 30 | Yok | ?? | |
İstasyonlardaki çiniler
İstanbul metrosunun istasyonları, o istasyonun tarihi özelliklerine uygun olarak tasarlanmış İznik çinileri ile süslenmiştir. İstasyonlarda İznik çinilerini kullanma fikri metronun inşaatı sürerken İznik Vakfı tarafından İstanbul Belediyesine sunulmuş ve kabul edilmiştir[8]. İstasyonlardaki çini panolarda betimlenen konular şunlardır:
- Taksim istasyonu için “İstanbul'un fethi’ni canlandıran panolar”, “Kadırgaların Geçişi minyatürü”;
- Osmanbey İstasyonu’nda, Osmanlı padişlahlarının av sahası olduğu için “Av Sahneleri minyatürleri”;.
- Şişli ve Nişantaşı’nın geçmişte meyve bahçeleri ile kaplı olması nedeniyle “meyveli panolar”,
- Levent istasyonu için “Osmanlı Levendleri”, “kalyonlar” aynı zamanda “Akdeniz’in Osmanlı dönemindeki haritası” ve “Piri Reis haritası”,
- Gayrettepe istasyonu için “çintemani desenli panolar"
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ↑ http://www.istanbululasim.com.tr/default.asp?page=raylisistemler&category=m2
- ↑ http://www.ibb.gov.tr/tr-TR/SubSites/raylisistemler/Pages/ayazagakesimi.aspx
- ↑ http://www.ulasimturkiye.com/images/mapper/istanbul-metro-haritasi-2014.gif
- 1 2 3 http://www.ibb.gov.tr/tr-TR/SubSites/raylisistemler/Pages/taksim-4Levent.aspx
- 1 2 3 http://www.ibb.gov.tr/tr-TR/Pages/Haber.aspx?NewsID=21779
- ↑ [/tr-TR/SubSites/raylisistemler/Pages/taksim-4Levent.aspx "İSTANBUL METROSU (TAKSİM-4 LEVENT)"]. İstanbul Büyükşehir Belediyesi. /tr-TR/SubSites/raylisistemler/Pages/taksim-4Levent.aspx. Erişim tarihi: 2009-09-24.
- ↑ http://www.ibb.gov.tr/tr-TR/SubSites/raylisistemler/Pages/taksimyenikapielektro.aspx
- ↑ İstanbul Metrosunun Paha Biçilemeyen Çinileri, Seramik Türkiye Dergisi, Sayı 10, Temmuz-Ağustos 2005
Dış bağlantılar
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.png){kind=spacer}
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||