Hüseyin-McMahon Yazışmaları

Henry McMahon

Hüseyin bin Ali

McMahon - Hüseyin Yazışmaları, İngiltere'nin Mısır Valisi Mac Mahon ile Hicaz Emiri Şerif Hüseyin bin Ali arasındaki mektup değiş tokuşudur ve Birinci Dünya Savaşı sırasında, Osmanlı topraklarının paylaşılması konusunda yapılmış gizli görüşmelerden biridir.

Yazışmaların içeriği

İngiltere tarafından Araplara, Osmanlı Devleti ile savaşmaları halinde bağımsız bir Arap Krallığı kurulacağı vaad edilmiştir. 24 Ekim 1915’de Sir Henry McMahon, Şerif Hüseyin bin Ali'nin mektubuna cevaben şunları vurgulamıştır. "Mersin ve Hatay sancaklarıyla; Şam, Humus, Hama ve Halep sancaklarının batısında bulunan Suriye vilayetinin parçalarının halis Arap olduğu söylenemez. Dolayısıyla önerilen hat sınırlardan çıkarılmalıdır. Yukarıda belirtilen değişikliklerle ve Arap önderlerle olan anlaşmalarımızı peşin hükme tâbi tutmamak koşuluyla bu hat ve sınırları kabulleniriz. Bu değişiklikler doğrultusunda Büyük Britanya, Mekke Şerifi’nin önermiş olduğu hat ve hudutlar içindeki bölgelerde, müttefiki Fransa’nın çıkarlarını da gözeterek, Arapların bağımsızlığını tanımaya ve desteklemeye hazırdır."^[1]

Yazışmalar sonrası

Ancak savaş sonrasında bu mektuplarda anlaşılan hususlar yerine getirilmemiştir. İngiltere önce bunu Şam, Humus, Hama ve Halep çizgisinin batısında kalan bölgenin halkının tamamen Arap olmaması nedeniyle verilemeyeceği bildirildi.^[2] Aslında İngiltere'nin bölge toprakları konusunda Fransızlarla Sykes-Picot Anlaşması'nı yaparak gizli bir paylaşım içinde olduğu Sovyet Devrimi sonrası ifşa edilmiştir. 1917'deki Balfour Deklarasyonu ise bölgeye ilişkin Yahudilere verilmiş bir diğer vaad olmuştur. Şerif Hüseyin'e karşı ayaklanan Suudilere verilen destek sonrası Şerif Hüseyin saf dışı bırakılmış ve Büyük Arap Krallığı isteğinden uzaklaşmıştır.

Kaynakça

1. Al Jazeera - Kronoloji: 1915’ten günümüze Filistin
2. Milliyet - İngiltere’nin boş vaatleri ile kaos haritası çizildi