Samandağ

Koordinatlar: 36°04′48″K 35°58′48″D / 36.08°K 35.98°D

Samandağ
—  İlçe  —
Türkiye'de Hatay'ın konumu
Koordinatlar: 36°04′48″K 35°58′48″D / 36.08°K 35.98°D
Ülke	Türkiye
İl	Hatay
Coğrafi bölge	Akdeniz Bölgesi
Yönetim
- Kaymakam	Cahit Çelik
- Belediye başkanı	Mithat Nehir (CHP)
Yüzölçümü
- Toplam	446 km^2 (172,2 mi^2)
Rakım [1]	4 m (13 ft)
Nüfus (2015)[2]
- Toplam	117,770
- Kır	-
- Şehir	117,770
Zaman dilimi	UDAZD (+3)
Posta kodu	31770
İl alan kodu	0326
İl plaka kodu	31
İnternet sitesi: www.samandag.bel.tr www.samandag.gov.tr

Samandağ, Türkiye'nin güneyinde, Hatay İlinin ilçelerinden biri.

Coğrafya

Şehrin Akdeniz kıyısından görünümü

Samandağ; Musa Dağı, Keldağ ve Saman Dağı arasında bulunan, Asi Nehri'nin Akdeniz'e döküldüğü noktada oluşmuş deltada kuruludur. 446 km²'lik yüz ölçümüne sahip ilçede bağlı belediye sayısı 12, köy sayısı 31'dir.

Tarih

MÖ VII. yüzyılda Yunanlar, Asi Nehri'nin döküldüğü bölgede Al Mina Limanı kurulmuştur. Gemiler, nehir boyunca ilerleyip Antakya'ya varabiliyordu ve böylece liman önemini uzun yıllar korumuştur. MÖ 300 yılında Büyük İskender'in ünlü generali, Selevkos I. Nikator tarafından kurulan Selevkos İmparatorluğu'na bir süre başkentlik yapmak üzere liman şehri olarak Seleucia Pieria bugünkü adıyla Çevlik kurulmuştur. Ancak denizden gelecek saldırılara karşı Selevkos I. Nikator Antioch (Antakya) şehrini kurarak başkenti buraya taşımıştır.

Roma İmparatorluğu döneminde imparator Vespasianus, limanı sel sularından korumak üzere dağlarda tüneller yaptırmaya başlar. Yüz yılı aşkın bir süre boyunca yapımı sürdüğü sanılan tüneller, oğlu Titus tarafından tamamlanmıştır. XIV. yy'a kadar Selçuklu, Fatımiler ve Memlük egemenlikleri altında kalmıştır. 1516'da Osmanlı hakimiyetine geçen Samandağ, I.Dünya Savaşından sonra Fransızların idaresinde İskenderun Sancağı içerisinde kalmıştır. Hatay Devleti'nde nahiye olarak kalan Samandağ, 23 Temmuz 1939'da Hatay'ın anavatana ilhakıyla Türkiye'ye katılmıştır.

1948'de eski adı Süveydiye, Samandağ olarak değiştirilerek ilçe olmuştur.

Etnik Yapı ve Din

Samandağ etnik olarak Arapların, Ermenilerin ve Türkmenlerin yaşadığı bir bölge olmakla beraber Araplar çoğunluğu oluşturur. Dinsel ve mezhepsel olarak ise Nusayri (Arap Alevisi) başta olmak üzere Sünni, Hıristiyan Ortodoks, Hıristiyan Katolikler ve Gregoryenler gibi çeşitli inanç grupları bulunmaktadır. Samandağ'daki Arapların büyük bir kısmı mezhepsel olarak Nusayridir. Arapların içinde önemli bir nüfusta Hıristiyan Ortodoks ve Protestan Araplar da mevcuttur. Bunun yanında çok az sayıda da olsa Türkmen ve Türk aileler de bulunur. Ayrıca bölgede bulunan her inançtan insanlar dindar olup dinlerine bağlıdırlar.

Samandağ halkı aynı coğrafya olan ancak 1920'lerde sınır çizilirken ikiye bölünen ve bir kısmı Türkiye'de bir kısımı ise Suriye'de kalan sınır bölgeleriyle akrabalıkları mevcuttur. Samandağ'da herkes birbirinin milliyetine ve dinine büyük saygı gösterir. Dünyada Ermenistan dışındaki tek Ermeni mahallesi, Samandağ'a bağlı olan Vakıflı'dır.

Diller dillere, çan sesleri ezan sesine, bayramlar bayramlara karışır; en çok bayram burada kutlanır. Ramazan ve Kurban Bayramlarının, Noel ve Meryem Ana Yortularının, Gadir Hum Bayramlarının sevincine tüm Samandağlılar katılır. Komşular birbirlerine "Allah herkese kendi dininde yardımcı olsun" derler. Samandağ'da 350 Arap Ortodoks ailenin yaşadığı Cemal Gürsel(Zeytuniya) Mahallesi`nde birbirine yakın mesafede iki Arap Ortodoks Kilisesi var. ıçı.yy yapısı kiliselerden Aziz İlyas Kilisesi demir parmaklıklarla çevrilmiş bir avlunun, Meryem Ana Kilisesi ise Ortodoks Mezarlığı`nın içinde. Her ikisi de son derece bakımlı ve ibadete açık.

Seleucia Pieria'nın Şehir Yapısı

Beşikli Mağara

Beşikli Mağara

Seleucia Pieria'nın şehir yapısı konumu nedeniyle iki bölümden oluşuyordu. Yukarı şehir ve aşağı şehir olarak adlandırılan bu bölümler şehrin kurulduğu bölgedeki arazi yapısı bunu mecburi kılıyordu. Yukarı şehir dağın üst yamacında yer alıyordu. (Bugün Kapısuyu mahallesinin bulunduğu bölge) Denizden yaklaşık 30 metre yüksekliğinde imalathaneler, mabetler ve resmi binalar burada kurulmuştu. Dağın güney-batı tarafında dik kayalıklar şehri aşağıdaki bölümden ayırıyordu. Aşağı şehirle buradaki bağlantıyı dik kayalıklara oyulmuş ve 7-8 kişinin yan yana yürüyebileceği muazzam merdivenler sağlıyordu. (Merdivenler hala sapa sağlam durmaktadır ve görülebilecek durumdadır. Merdivenden biraz önce sol tarafta kayanın içine oyularak yapılan, bekçi odası olarak kullanılmış olması muhtemel bir mağara vardır. Burası daha sonra rahiplerin oturduğu yer olarak kullanılmıştır.) Aşağı şehir liman çevresinde kurulmuştu. Liman tesisleri yanında pazar, çarşı, dükkanlar ve zanaatkarlar burada bulunmaktadır. Aynı zamanda büyük bir hamam ve küçük bir tiyatro yer almaktadır. Burası şehrin en canlı en hareketli yeridir. İhracat ve ithalat merkezi olduğu için büyük depolar, ayrıca gemi onarımı için küçük bir tersane inşa edilmişti.

Teraslarda zemini mozaikle kaplı lüks Roma villaları yer alıyordu. Şehrin surları içinde yer alan liman bir boğaz ile denize bağlıydı.

Aşağı şehirle, yukarı şehir arasında bulunan kapı dahilen iki burçla dar bir geçidi ihtiva etmektedir. Bunu burcun kalan izlerinden anlamak mümkündür. Surun kalınlığı 4 metredir. Şehrin tamamı bir surla çevrilidir. Bu surun uzunluğu 12,5 km'yi bulur. Bu duvarlardan günümüze çok az bir kısmı kalmıştır. Bazı yerlerde kalıntı izleri durmasına rağmen duvarın büyük bölümünü oluşturan taşlar eski evlerde kullanıldığından bugün sadece izi kalmıştır. Uzaktan bakıldığında rahatlıkla sur izleri görülebilmektedir. Çevre duvarları içerisinde kalan liman 16 hektardır. (160 dönüm)

Şehrin 3 büyük kapısı vardır. En güneydeki kapı şehrin pazar kapısı olarak adlandırılmış, surların dibindeki kapı orta kapısı olarak kullanılmıştır. Bu kapı surların dibindeki kapı olarak Bab el- Kils (kireç kapısı) ve kral kapısı olarak bilindiğine dair görüşler vardır. Şehrin içinden geçen suyun surlardan çıktığı yerdeki kapıya Bab el-Mina (liman kapısı) denmektedir. Bu kapının pazar kapısı gibi şimdi yıkılmış olan iki büyük kulesi vardı. Biraz daha kuzeyde üçüncü bir kule inşa edilmiş ve şehrin iç tarafında uzun bir yapı savunma için yapılmıştır. Yukarı şehrin uzun duvarında yalnız bir kapı (Bab el-hava) yapılmıştır. El Kabusiye ( Kapısuyu ) mahallesine giden yol buradan başlamaktadır.

Kuzey-doğu şehir duvarından ayrılan çapraz şeklindeki duvar şehrin içine doğru kıvrılmış ve orada kesilmiştir. Şehir duvarı batıdaki suya kadar gelir, öbür uçtan devam edip limana kadar ulaşır ve orada son bulur. Bu liman şimdi Minat el- Atiga (eski liman) ve Minat el-Cedide (yeni liman) denilen yerden dış limana açılır. Kanal kuzeyde kalenin duvarları, güneyde liman duvarlarıyla korunmuştur. Boğazın denize açılan yerinde iki bekçi evi yapılmıştır. Güneydeki bekçi evi kalenin içinde 3x12 metre büyüklüğünde bir oda şeklindedir. Limanın doğu tarafındaki eski liman, duvar izleriyle tespit edilmiştir. Limandan denize bir kanalın gittiği, kanalın etrafındaki sıra kulelerle tespit edilmiştir. Dış binanın genişliği 130-140 metre olarak saptanmıştır. Güneydeki iskele 100 metre uzunlukta 9 metre genişlikte olup yapısını kısmen koruyabilmiştir.

Nüfus

İlçe merkezi nüfusu (2010 yılı sayımı) 44.918, bağlı belde ve köylerle birlikte nüfusu 129.644'dır.

Samandağ ilçesinin yıllara göre nüfus değerleri
Yıl	Toplam	Şehir	Kır
2000[3]	106.754	34.641	72.113
2007[4]	124.830	42.012	82.818
2008[5]	129.011	43.528	85.483
2009[6]	129.124	44.137	84.987
2010[7]	129.644	44.918	84.726
2011[8]	129.424	45.199	84.225
2012[9]	128.303	44.912	83.391
2013[10]	116.151	116.151	veri yok
2014[11]	118.373	118.373	veri yok
2015[12]	117.770	117.770	veri yok

Samandağ Belde ve Köylere Göre Nüfus Dağılımı
Yerleşim Birimi	Erkek Nüfus	Kadın Nüfus	Toplam
Merkez	21.566	21.962	43.528
Aknehir Beldesi	1.111	1.153	2.264
Değirmenbaşı Beldesi	1.762	1.678	3.440
Koyunoğlu Beldesi	2.065	2.066	4.131
Kuşalanı Beldesi	2.851	2.693	5.544
Mağaracık Beldesi	2.487	2.330	4.817
Mızraklı Beldesi	4929	4.623	9.552
Sutaşı Beldesi	3.226	3.066	6.292
Tavla Beldesi	1.528	1.669	3.197
Tekebaşı Beldesi	4.368	4338	8.706
Tomruksuyu Beldesi	1.606	1.635	3.241
Uzunbağ Beldesi	1.811	1.677	3.488
Yaylıca Beldesi	1.751	1.734	3.485
Beldeler Toplamı	27.392	26.726	54.118
Ataköy	571	577	1.148
Avcılar	412	452	864
Batıayaz	469	448	917
Büyükçat	700	804	1.504
Büyükoba	226	228	454
Ceylandere	144	106	250
Çamlıyayla	87	89	176
Çanakoluk	445	481	926
Çınarlı	329	291	620
Çöğürlü	1.573	1.495	3.068
Çökek	358	315	673
Çubukçu	231	240	471
Eriklikuyu	330	305	635
Fidanlı	561	516	1.077
Gözene	695	702	1.397
Hancağız	332	396	728
Hıdırbey	325	342	667
Huzurlu	703	747	1.450
Hüseyinli	307	296	603
Kapısuyu	869	873	1.742
Karaçay	1.235	1.273	2.508
Meydan	1.173	1.347	2.520
Özbek	301	356	657
Özengili	319	284	603
Seldiren	282	245	527
Vakıflı	58	62	120
Yeniçağ	1.171	1.175	2.346
Yeniköy	137	131	268
Yeşilköy	809	816	1.625
Yeşilyazı	74	88	162
Yoğunoluk	334	325	659
Köyler Toplamı	15.560	15.805	31.365
İlçe Toplamı	64.518	64.493	129.011
Türkiye İstatistik Kurumu[13]

Ekonomi

Günümüzde balıkçılık ve yoğun şekilde tarım yapılan bir ilçedir. Nüfusun belli bir bölümü geçimini yurtdışında(genellikle Arabistan) çalışan aile üyelerinden gelen para ile gelir sağlamaktadır. Akdeniz kıyısında, Çevlik mevkiinden başlayan güneye doğru uzanan kumsalı oldukça uzundur. Bu kumsalın uzunluğu yaklaşık 14 kilometredir. Dünyanın en uzun ikinci sahilidir. İlçe, Antakya'ya ve Yayladağı'na asfalt yollarla bağlantılıdır. Samandağ kumsalları, nesli tehlikede olan Chelonia mydas (yeşil kaplumbağa) ve koruma altına alınmış Caretta caretta (iribaş kaplumbağa) türü deniz kaplumbağalarının önemli yumurtlama-üreme alanlarından biridir. Ayrıca bu kumsallar Hayalet Yengeçleri ^[14] popülasyonuna ev sahipliği yapar

Narenciye,mandalina ve portakal üretimi yapılır. İlçede 30 eczane iki sağlık ocağı 1 devlet hastanesi vardır. Denize sıfır olmasına ve dünyanın en uzun sahillerinden birine sahip olmasına rağmen turizm yatırımı henüz yapılmamıştır. Ayrıca denizi yazın rüzgarlı olduğu için sörf sporu için idealdir.

Yerel Yönetim

Belediye

Samandağ'da belediye teşkilatı ilk kez 1937 yılında kurulmuştur.^[15]

Samandağ Belediye Başkanları [15]
İsim	Görev Yılı
Mithat Nehir	2009-Günümüz
Ali Terzi	2004-2009
Ganim Canbolat	1999-2004
Mithat Abacı	1994-1999
Ganim Canbolat	1984-1994
Erhan Aksay	-
Hasan Erdoğan	-
Mithat Aslan	1977-
Ataullah Cilli	1968-
İzzettin Cilli	-
Abdullah Cilli	-
Zeynel Abidin Cilli	-
Yunus Nural	-

İdari yapı

Samandağ 42 mahalleden^[15] oluşmaktadır.

Mahalleler

Atatürk Mahallesi Cemal Gürsel Mahallesi Cumhuriyet Mahallesi Çiğdede Mahallesi Deniz Mahallesi Kurtderesi Mahallesi Şükrü Kanatlı Mahallesi Yeni Mahalle Yeşilada Mahallesi Yeni Mahalle

^[16] liman mahallesi

Liman Mahallesi

Kaynakça

1. "SAMANDAĞ İçin 5 Günlük Hava Tahmini". Meteoroloji Genel Müdürlüğü. http://www.mgm.gov.tr/tahmin/il-ve-ilceler.aspx?m=SAMANDAĞ. Erişim tarihi: 19 Kasım 2015. 
2. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFCyHP73. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
3. "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu0NrOfY. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
4. "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu1w440h. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
5. "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu3l4Ve7. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
6. "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuCyCpOc. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
7. "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuFY7rpJ. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
8. "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuGsTfpX. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
9. "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZxiEw5w. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
10. "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPUtIggS. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
11. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFCyHP73. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
12. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
13. "Samandağ Belde ve Köylere Göre Nüfs Dağılımı". Türkiye İstatistik Kurumu. 6 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090106193435/http://tuik.gov.tr/. Erişim tarihi: 2009-07-08. 
14. Ocypode Quadrata (Hayalet Yengeci)
15. http://www.samandag.gov.tr/samandagi.html
16. http://www.samandagbel.org.tr

Dış bağlantılar

• T.C. Samandağ Kaymakamlığı
• T.C. Samandağ Belediyesi