Sefanya kitabı

        
Yahudilik
Yahudi felsefesi
Dinî metinler
Kutsal Şehirler
Yahudi bayramları
Önemli şahsiyetler
Yahudi hayatı
Okullar
Dinî roller
Dinî yapılar
Yahudi ayin sistemi
Yahudi dilleri
Etnik bölünmeler
Yahudi mezhepleri
Dinî objeler
Yahudi duaları
Diğer dinler ve Yahudilik
 Yahudilik Portali

Sefanya kitabı (veya Tzefanya, Tsefanya, Zefanya, (İbranice: צפניה))'nın, giriş cümlesine istinaden, yazarı "Yahuda Kralı Amon oğlu Yoşiya zamanında Hizkiya oğlu Amarya oğlu Gedalya oğlu Kuşi oğlu Sefanya" olarak kabul edilir (Sefanya 1:1). Sefanya hakkında elde edilen tüm bilgiler bu metinden gelir. Kitabın giriş cümlesi, diğer kitapların giriş cümlelerine kıyasla daha uzun olup içinde iki özellik barındırır. Sefanya'nın babası Kuşi'nin anlamı "Etiyopyalı"dır. Toplumda, Tanrı'nın İbrahim ile yaptığı anlaşma gereği soyağacının önemi vardır ve bu nedenle yazar, peygamberin atalarının ismini verip Etiyoplıdan ziyade İbrani olduğunu ıspatlama gereği duymuş olabilir. Hatta peygamberin soyu bir zamanlar Yehuda kralı olan Hezekiya'ya kadar dayanır. Sefanya kitabının yazarı Kûşluları veya Etiyopyalıları kınamaktan çekinmemektedir. 2:12'de özlüce ve tartışmaya kapalı bir şekilde mesaj gönderir: "Ey Kûşlular, Siz de benim kılıcımla öleceksiniz". Sefanya'nın Kral Hezekiya olan aile bağı, 3:1-7'de kraliyet şehrine yaptığı şiddetli eleştiriyi meşrulaştırmaktadır.

Diğer peygamber kitaplarında da olduğu gibi kitabın gerçekten ismini taşıdığı peygambere ait olduğuyla ilgili haricî bir kanıt yoktur. Bazı uzmanlar kitaptaki materyallerin Kral Yoşiyahu zamanına denk gelmediğini düşünmektedir (MÖ 640 - MÖ 609), aksine monarşi sonrasına ait olduklarını savunur. Genel olarak üç olasılık mevcuttur, ya Sefanya isimli birinin kehanetleri bu kitapta toplanmıştır; ya Yoşiyahucu bir peygamberin söyledikleri kitaba aktarılmıştır; ya da böyle bir kişi olmayıp belagatlı bir dille monarşi veya monraşı sonrası zamanında yazılanlar bu olmayan kişiye atfedilmiştir. Monarşi sonrasında yaşamış bir yazarın sanki monarşi zamanında yaşamış birinin karakterine bürünerek mesajlarını iletmeye çalışması da olanaklar arasındadır.

Sefanya kitabı Oniki küçük peygamber dizisinin, Habakkuk kitabından sonra ve Hagay kitabından önce gelen dokuzuncu kitabıdır. Sefanya'nın kelime anlamı "Tanrı korur"dur.

Yazılış zamanı

Eğer kitabın giriş cümlesi, kitabın büyük bir kısmının yazıldığı dönemle ilgili güvenilir bir kaynak olarak ele alınırsa Sefanya ile Yeremya aynı zamanda yaşamıştır. Kral Yoşiyahu, Yehuda Krallığını yaklaşık MÖ 640'tan MÖ 609'a kadar yönetti. Bazı uzmanlara göre, Sefanya'nın resmettiği Kudüs'ün tasfirine bakıldığında, Sefanya 2. Krallar 23'te bahsedilen Yoşiyahu'nun reformlarından önce aktif rol almıştır. Reformlar MÖ 622'de gerçekleşti. 1:8'de verilen yetkililerin ve kralın oğullarının isimleri bazı uzmanlarca Sefanya'nın Yoşiyahu'nun iktidarlık döneminde yaşadığına dair kanıt olarak kabul edilir. 2. konuda anlatılan yabancı uluslar da yaşanan zamanın MÖ 7.yy'ın sonları olduğunu gösterir.

Muhtemelen, Yeşaya'nın kehanetlerinden ve şiddet dolu Menaşe'nin iktidarından sonra gelen ilk peygamberdir. Hem Sefanya hem Yeremya, Kral Yoşiyahu'yu reformlar yapması için teşvik etmiştir.

Bazı uzmanlar ise kitabın monarşi sonrası bir zamanda (en geç MÖ 200) yazıldığına dair, dil ve tema ele alınarak kanıtlar sunmuştur. Bu çalışma, daha önceden hazırlanmış bir kompozisyonun üzerinde yapılmış bir çalışma da olabilir.

Yazılış nedeni

Sefanya kitabının yaratılışının iki muhtemel sebebi vardır. Fakat sebebi ne olursa olsun ana amaç yazarın yaşadığı dönemdeki Kudüslülerin [dini] tavırlarını değiştirmekti.

Eğer Sefanya kitabının büyük bir kısmı monarşi döneminde yazıldıysa, Sefanya kitabının yazarı halkın tavırlarını gelecekte bir felaket yaşanacağı tehdidiyle değiştirmeye çalışmaktadır; doğacak olan felaketin sebebi "Tanrı'ya sırtların çevrilmesi ve ona yönlenilmemesidir" (1:6). Yazar, Tanrı'nın halkı yargılacağı gün için "Tanrı'nın büyük günü" ibaresini kullanmaktadır. Bu yargılama, Tanrı'nın yaşadığı ve yazarın memleketi olan Yehuda Krallığı dahil tüm uluslara uygulanacaktır. Kudüs'e karşı yapılan tehditler yabancı uluslara hakkında yapılan kehanetlerden daha ayrıntlıdır. Kendilerinin Tanrı'nın seçilmiş halkı olduğuna inanan İsrailoğullarında, 'diğer uluslara ışık tutan' bir halk olması gerekirken Tanrı'nın kurallarına uymadıkları için, tüm uluslardan daha kusurlu oldukları inancı kuvvetlendi. Kitabın sonunda İsrail halkından arta kalanların kurtulacağı sözü verilmektedir. Babillilerin Yehudayı fethedip halkı Babil'e sürdüğünde bu kehanetin gerçekleştiği kabul edilir.

Eğer kitap monarşi sonrası bir dönemde yazılmışsa, yazarın amacı Babil Sürgününün Tanrı'nın bir cezası olarak gerçekleştiğini bildirmek ve aynı hataların bir daha yapılmaması için halkını uyarmaktır. Başta beşinci bapta görülen birinci konudaki sinkretizmin, sürgün sonrası Yehuda'nın yüzleştiği bir sorun olup olmadığı bilinmemektedir.

Temalar

İbranice Masoretik Metin'de ve diğer dillerde Sefanya kitabı üç konudan oluşmaktadır ve genel içeriği şöyledir:

Baplar ve konu başlıkları
Bap Konu başlığı
1:1 Giriş
1:2-13 Yehuda Krallığı'na gelecek olan yargılama
1:14-18 Son yargılama
2:1-15 İsrail'in düşmanlarının yargılanmaları
3:1-7 Kudüs'ün günahları
3:8-13 Ceza ve ulusların evirimi
3:14-20 Neşe Ezgisi

Bibliyografi

Dış bağlantılar

Tercümeler
Tanah
Tora
(Tevrat)
Tekvin  • Çıkış  • Levililer  • Sayılar  • Tesniye
Nevi'im
(Peygamberler)
İlk Peygamberler
Son Peygamberler
Yeşaya  • Yeremya  • Hezekiel
Hoşea  • Yoel  • Amos  • Ovadya  • Yunus  • Mika  • Nahum  • Habakkuk  • Sefanya  • Hagay  • Zekeriya  • Malaki
Ketuvim
(Yazılar)
Ezgiler Ezgisi  • Rut  • Ağıtlarנג  • Vaiz  • Ester
Diğer yazılar
Danielנג  • Ezra ve Nehemya  • 1. & 2. Tarihler
נגBüyük peygamberlerden sayılırlar.
 Yahudilik Portali
This article is issued from Vikipedi - version of the 5/30/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.